قرص تپش قلب

قرص تپش قلب؛ تنظیم ضربان قلب و رفع آریتمی قلبی و کاهش ریسک ایست قلبی

قرص تپش قلب از رویکردهای درمانی تجویزی دکتر متخصص قلب و عروق است که برای تثبیت ضربان قلب و رفع بی نظمی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با وجود اینکه اکثر افراد مبتلا، به علت عوامل گذرایی مثل ترس، استرس، اضطراب یا مصرف نوشیدنی‌های دارای کافئین آن را تجربه می‌کنند و اغلب این عارضه گذرا است. اما در افراد سالمند و مبتلایان به مشکلات قلبی می‌تواند بسیار خطرناک بوده و منجر به سکته‌های قلبی و مغزی کشنده و ناتوان کننده یا امبولی لخته به مغز شود، از همین رو درمان تپش قلب با قرص اهمیت بسیار زیادی دارد.

قرص تپش قلب چه زمانی تجویز می‌شود؟

پیش از تعریف قرص تپش قلب باید بیان کنیم که تپش قلب به شرایطی اطلاق می‌شود که ضربان قلب یک بیمار بسیار بالاتر یا شدیدتر از حد طبیعی باشد.

ضربان قلب نرمال یا تپش قلب طبیعی بیماران به گونه ای نیست که فرد بدون استفاده از ابزارهای خاص قادر به درک تپش قلب خود باشد اما زمانی که در شرایط خاص ضربات قلب بیمار شدیدتر از حد معمول شد، فرد هر تپش قلب خود را حس می‌کند.

بسته به علت تپش قلب، درمانی که برای این معضل اتخاذ می‌شود متفاوت خواهد بود. گاهی تپش قلب در پی استرس یا اضطراب معمول بروز می‌کند و گاهی می‌تواند نشان دهنده یک علامت هشداردهنده برای یک معضل جدی پزشکی باشد. پیش از هر گونه تصمیم گیری در خصوص تپش قلب توصیه می‌شود، بیماران در اسرع وقت برای تشخیص علت دقیق آن به پزشک متخصص مراجعه نمایند.

در چنین شرایطی ممکن است پزشک برای کنترل و رفع حس ناخوشایند ناشی از تپش قلب بیش از حد، قرص تپش قلب تجویز نماید.

عملکرد و مزایای قرص تپش قلب چیست؟

داروهایی که به عنوان قرص تپش قلب تجویز می‌شوند، چند عملکرد و مزایای متفاوت دارند که شامل موارد ذیل است:

• با ممانعت از لخته شدن خون احتمال ریسک سکته مغزی را به میزان قابل توجهی کاهش می دهند.
• با کندسازی ضربات قلب بیمار، این داروها قادر به کاهش تعداد دفعات انقباض بطن های بیمار در هر دقیقه هستند. حفظ چنین ریتم آهسته ای زمان کافی برای پر شدن بطن‌ها از خون را پیش از پمپاژ خون به بدن فراهم می کنند.
• کنترل ریتم قلب، داروهای مخصوص تپش قلب با کمک به دهلیزها و بطن‌ها منجر به پمپاژ بهتر خون خواهند شد.

انواع قرص تپش قلب کدامند؟

چنانچه ضربان قلب فردی بسیار سریع‌تر از ضربان قلب نرمال یا بیش از حد نامنظم باشد، به این معنا است که قلب شخص عملکرد مناسبی ندارد. ضربات قلب غیرطبیعی به مرور زمان قادر به تضعیف قلب خواهد شد. این مسئله به تدریج منجر به بالا رفتن ریسک مشکل نارسایی قلبی می‌شود.

در طی درمان، پزشک در تلاش برای تحت کنترل قرار دادن ضربان قلب خواهد بود و بدین ترتیب مدیریت ریتم ضربات قلب ساده تر خواهد شد.

پزشکان برای کنترل ضربان و ریتم قلب چند نوع قرص تپش قلب را طراحی کرده‌اند که شامل موارد ذیل است:

• بتا بلاکرها موسوم به مسدود کننده های بتا:

بتا بلاکرها به عنوان گروهی از داروهای کمک کننده به کاهش ضربان قلب شناخته می‌شوند. کاهش ضربان به کمک بتا بلاکرها بواسطه انسداد اثر اپی نفرین یا همان آدرنالین انجام می‌شود.

مصرف بتا بلاکرها اغلب برای افراد مبتلا به بی نظمی ضربات قلب تجویز می شود. علاوه بر این چنین‌ داروهایی قادر به درمان فشار خون بالا، اضطراب، میگرن و سایر بیماری‌های مشابه می‌باشد.

برخی از انواع بتابلاکرها به عنوان قرص تپش قلب شامل آسبوتولول، آتنولول (تنورمین)، بتاکسولول (کرلون)، لابتالول، بیسوپرولول (زبتا)، کارودیلول (کورگ)، متوپرولول تارتارات (لوپرسور)، متوپرولول سوکسینات، نبیولول (بیستولیک)، پنبوتولول (لواتول)، پروپرانولول، سوتالول هیدروکلراید، تیمولول، نادولول و پیندولول (ویسکن) خواهد بود.

• بلوک کننده‌های کانال کلسیم

دسته دیگر داروهایی که قادر به کاهش ضربان قلب هستند به عنوان مسدود کننده های کانال کلسیم شناخته می‌شوند. مسدود کننده‌های کانال کلسیم به ایجاد سستی در پوشش ماهیچه نرم سرخرگ ها و ممانعت از جذب کلسیم توسط قلب کمک می‌کنند. کلسیم منجر به تقویت انقباضات قلب خواهد شد.

مسدود کننده های کانال کلسیم طی این اقدامات، منجر به سستی عضله قلب و گشاد شدن شریان ها خواهد شد.

تنها دو مسدود کننده کانال کلسیم به طور دقیق فعال هستند و این دو مسدود کننده در کاهش ضربان قلب نقش دارد. این نوع از قرص تپش قلب اغلب برای درمان بی نظمی در ضربات قلب تجویز می شوند و شامل وراپامیل هیدروکلراید، دیلتیازم هیدروکلراید خواهد بود.

سایر مسدود کننده های کانال کلسیم به صورت محیطی عمل کرده و منجر به انبساط رگ های خونی خواهد شد، با این حال این داروها برای درمان مشکلات ضربات قلب و یا بی نظمی ضربان قلب مفید نیستند.

• گلیکوزیدهای دیژیتالیس

داروی دیگوکسین به عنوان گروهی از داروهای موسوم به دیژیتال گلیکوزیدها شناخته می‌شوند و در تقویت انقباضات قلب نقش دارند. به طور معمول پزشکان این دارو را دائما به عنوان بخشی از درمان نارسایی قلبی تجویز خواهند کرد. این نوع از قرص تپش قلب سرعت فعالیت الکتریکی دهلیزها به بطن ها را نیز کاهش می‌دهند و بدین ترتیب در کنترل ضربان قلب نقش خواهد داشت.

• مسدود کننده های کانال سدیم

گروهی از داروهای ضربان‌های قلب موسوم به مسدود کننده های کانال سدیم با کم کردن سرعت انتقال الکتریسیته عضله قلب منجر به کنترل ریتم قلب خواهد شد. این نوع از داروهای کمک کننده به ریتم قلب روی فعالیت الکتریکی کانال های سدیم موجود در سلول های قلب متمرکز خواهند شد.

گروهی از داروهای مسدود کننده کانال سدیم شامل دیسوپیرامید، مکزیلتین، کینیدین، پروکائین آمید، پروپافنون (ریتمول) و فلکائینید خواهد بود.

• مسدود کننده های کانال پتاسیم

مسدود کننده های کانال پتاسیم نیز دقیقا مشابه مسدود کننده‌های کانال سدیم قادر به کنترل ریتم قلب خواهد بود و به کاهش هدایت الکتریکی قلب را کمک می کند. این گروه از داروها با ایجاد اختلال در رسانایی ایجاد شده از طریق کانال های پتاسیم موجود در سلول های قلب منجر به کاهش هدایت الکتریکی قلب می‌شوند.

از جمله این داروها میتوان به آمیودارون (کوردارون، پاسرون)، دروندارون و سوتالول خواهد بود.

دروندارون صرفا برای ممانعت از بی نظمی ضربان قلب در افرادی که سابقه ابتلا به این بیماری را دارند، تجویز می‌شود. مبتلایان بی نظمی ضربان‌های قلب دائمی اکیدا باید از مصرف این دارو خودداری کنند.

سوتالول به طور همزمان هم یک مسدود کننده بتا و کانال پتاسیم در نظر گرفته می‌شود. بدین ترتیب قادر به کنترل همزمان ضربان قلب و ریتم قلب خواهد بود.

عوارض دارویی قرص تپش قلب شامل چه مواردی است؟

انواع قرص تپش قلب دارای عوارض جانبی متفاوتی هستند. به عنوان مثال، داروهای مخصوص آریتمی قلب که به تنظیم ریتم نامنظم قلب کمک می‌کند، قادر به تشدید این علائم خواهد بود.

گروهی از عوارض جانبی احتمالی داروهای مسدود کننده کانال کلسیم شامل تاکی کاردی (ضربان‌های سریع در حالت استراحت)، سردرد و سرگیجه، ناتوانی و خستگی، حالت تهوع، یبوست، ورم در پا و/یا مچ پاها خواهد بود.

برخی از شایع ترین عوارض جانبی بتابلاکرها شامل احساس خستگی، سرگیجه یا سبکی سر، سردی دست و پاها، حالت تهوع و اختلال در خوابیدن خواهد بود.

شایع ترین عوارض جانبی داروهای رقیق کننده خون به عنوان قرص تپش قلب شامل خونریزی‌های طولانی مدت و بیش از حد است. که شامل مواردی از جمله خونریزی‌های طولانی از بریدگی یا خراش، پریودهای سنگین و با خونریزی شدید، خونریزی از لثه، وجود خون در ادرار یا مدفوع بیمار، خون دماغ شدن بدون علت مشخص خواهد بود.

انواع قرص‌های رقیق کننده خون نیز احتمالاً منجر به کبودی بیش از حد در زیر پوست و یا بروز خونریزی داخلی شوند. در صورتی که در پی زمین خوردن دچار آسیب دیدگی شده‌اید، باید به این نکته توجه داشته باشید که بروز هر گونه بی حسی یا ضعف یک طرفه بدن یا هر نوع سردرد ناگهانی یا تغییر در سطح بینایی یا شنوایی بیمار احتمالاً بیانگر بروز خونریزی داخلی خواهد بود.

در صورت مشاهده هر یک از این علائم فوراً برای درمان به اورژانس مراجعه کرده و برای رفع آنها اقدامات درمانی مناسب را اتخاذ نمایید. به مبتلایانی که داروهای رقیق کننده خون برایشان تجویز شده، توصیه می شود حتما برای جلوگیری از بروز هر نوع معضلی از دستبند هشدار پزشکی استفاده نمایید که روی آن وضعیت قلبی و داروهای مصرفی بیماران از جمله نوع قرص تپش قلب آنها به درستی مشخص باشد.

ضروری است برای جلوگیری از عوارض جانبی قرص تپش قلب بدون مشورت با پزشک متخصص از توقف مصرف دارو جدا اجتناب کنید. پزشک می تواند برای بهبود وضعیت بیمار سایر گزینه های درمانی را به بیمار خود پیشنهاد نماید. احتمال ان وجود دارد که جایگزینی داروی فوق با داروهای مشابه هیچگونه عوارض جانبی مشابهی راداشته باشد.

با توجه به سوابق پزشکی بیمار و مجموعه داروهایی که مصرف می کنید، می توانید از پزشک خود در خصوص ریسک عوارض جانبی دیگری که ممکن است به آن مبتلا شوید سوال بپرسید.

ضروری است برای ممانعت از بروز هرگونه تداخل منفی بین داروهای مختلف پزشک باید فهرست کاملی از تمام داروهای مصرفی بیماران خود داشته باشد.

ضروری است حتی در صورت مصرف انواع ویتامین‌ها، مکمل‌ها یا داروهای طبیعی لیستی از آنها را به متخصص خود ارائه دهید تا تداخلی با سایر داروهای شما نداشته باشد.

داروی گیاهی برای تپش قلب

انواع داروی گیاهی برای تپش قلب وجود دارد که در کاهش ضربان قلب بیماران نقش موثری دارد. طبق یافته‌های انجمن قلب آمریکا متوسط ضربان‌های افراد در حالت استراحت – یا به بیانی ساده‌تر تعداد دفعاتی که قلب در هر دقیقه در حالت استراحت می‌تپد – چیزی بین 60 تا 80 ضربه در دقیقه خواهد بود.

چنانچه ضربان قلب فردی در حین استراحت بالاتر از حالت نرمال باشد، احتمال آن وجود دارد که پزشک متخصص این مسئله را یک مسئله جدی تلقی کرده و در مرحله اول به دنبال راهکارهای درمانی طبیعی به جای قرص تپش قلب برای آن باشد. پیش از مصرف داروی گیاهی برای تپش قلب، در مورد عوارض جانبی احتمالی و دوز مناسب با پزشک خود صحبت کنید.

رویکردهای گیاهی در درجه اول بر تثبیت جریان الکتریکی قلب تمرکز دارند و به عوامل ایجاد کننده ای چون تحریک بیش از حد سیستم عصبی می پردازند. از سوی دیگر گیاهان، مدیریت ثانویه علل غیرمستقیم مانند درمان اختلالات متابولیکی چون دیابت را در پی دارد.

این گیاهان احتمالاً شامل زالزالک، عناب، قارچ ریشی، بابونه دم شیر، گل ساعتی و بادرنجبویه خواهند بود.

 ضربان قلب نرمال

همانطور که پیشتر در این مقاله عنوان کردیم ضربان قلب نرمال در حالت استراحت برای بزرگسالان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه خواهد بود. به طور کلی باید اینگونه بیان کنیم که هر چه ضربان قلب در حالت استراحت کمتر از حد طبیعی باشد، این مسئله به معنای کارآمدی بهتر علمکرد قلب و آمادگی بهتر قلبی و عروقی است.

به عنوان مثال، در ورزشکارانی که به خوبی تمرین کرده‌اند احتمالاً ضربان قلب نرمال در حالت استراحت نزدیک به 40 ضربه در دقیقه است.

برای ارزیابی ضربان قلب، می‌توانید به سادگی نبض خود را بررسی کنید. برای همین منظور می‌توانید انگشت اشاره و سوم خود را روی گردن خود کنار نای قرار دهید. برای ارزیابی نبض بیمار از طریق مچ دست، می‌توانید دو انگشت خود را بین استخوان و تاندون روی شریان رادیال دست قرار دهید.

وقتی نبض خود را احساس کردید، طی 15 ثانیه تعداد ضربان خود را بشمارید و عدد بدست آمده را در چهار ضرب کنید تا ضربان خود را در دقیقه محاسبه کنید

همزمان با رشد کودکان، ضربان قلب نرمال آنها در حالت استراحت نیز تغییر می کند. برای نوازدان تازه متولد تا 3 ماهه ضربان قلب نرمال چیزی بین 85 تا 205 ضربه در دقیقه است، این تعداد  برای کودکان 3 ماهه تا دو ساله بین 100 تا 190، برای کودکان 2 تا 10 سال بین 60 تا 140 ضربه و کودکان بالای ده سال 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.

علت بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب چیست؟

بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب می‌تواند در پی موارد متعددی از جمله استرس، ورزش کردن، مصرفی برخی داروها یا در موارد نادر به دلیل یک وضعیت پزشکی می تواند تحریک شود. اگرچه تپش قلب بالامی تواند نگران کننده باشد، اما معمولاً ضرری ندارند. به ندرت، بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب می تواند نشانه دهنده یک بیماری قلبی جدی از جمله آریتمی یا ضربان قلب نامنظم باشد.

احتمالاً یک فرد بنا به دلایل زیادی افزایش ضربان قلب را تجربه کند. برخی از شرایط فوق می توانند منجر به تسریع ضربان قلب در فرد شوند، هر چند هیچ به طور معمول این موارد جدی نیستند.

اگر فردی نگران بالا رفتن ناگهانی ضربان قلب خود باشد، باید با پزشک متخصص خود مشورت کند. در صورت مشاهده علائم ناراحت کننده، فرد باید فوراً به دنبال اقدامات پزشکی باشد.

تاکی کاردی به تسریع ضربان قلب بالا اشاره دارد که عوامل متعددی از جمله سن و شرایط فیزیکی بیماران بستگی دارد.

به طور کلی، برای بزرگسالان، ضربان قلب بیش از 100 ضربه در دقیقه (BPM) خیلی بالا در نظر گرفته می شود.

سوالات مرتبط با تپش قلب برای مصرف قرص تپش قلب

• علائم تپش قلب شامل چه مواردی است؟

وقتی قلب خیلی سریعتر از حالت عادی می‌زند، احتمال آن وجود دارد که خون کافی به نواحی بدن پمپاژ نشود. در نتیجه این مشکل ممکن است اندام ها و بافت ها اکسیژن کافی دریافت نکنند.

به طور کلی، تپش قلب بالا ممکن است منجر به بروز نشانه های زیر شوند:

• احساس تپش قلب در قفسه سینه (یا پر پر زدن قلب)
• بروز درد در قفسه سینه
• غش یا سنکوپ
• احساس سبکی در سر
• ضربان نبض بسیار سریع
• تنگی نفس

برخی از افراد مبتلا به تاکی کاردی هیچ علامتی ندارند و تنها زمانی پی به آن خواهند برد که فرد بنا به دلایل دیگر معاینه فیزیکی یا آزمایشات قلبی انجام دهد.

• تحت چه شرایطی باید حتما به پزشک متخصص قلب مراجعه کرد؟

برخی موارد که پیشتر بدان‌ها اشاره کردیم می تواند باعث ضربان قلب سریع شوند. اگر احساس می‌کنید قلبتان سریعتر از حالت نرمال می‌تپد، بهتر است در اسرع وقت به دنبال ویزیت توسط متخصص قلب و عروق باشید.

 

اگر تنگی نفس، ضعف، سرگیجه، سبکی سر، غش و درد یا ناراحتی قفسه سینه دارید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید تا در صورت لزوم برایتان قرص تپش قلب تجویز شود.

• عوراض تپش قلب بالا شامل چه مواردی است؟

عوارض تپش قلب بالا به مواردی از جمله نوع تپش قلب، میزان تند تپشی قلب و بیمارهای قلبی دیگر بستگی دارد.

برخی از مبتلایان به تپش قلب ریسک بالاتری برای ابتلا به لخته خون دارند که می تواند باعث سکته مغزی یا حمله قلبی در آنها شود (این خطر در مبتلایان به فیبریلاسیون دهلیزی بالاتر است). پزشک متخصص قلب و عروق احتمالا یک داروی رقیق کننده خون را برای کمک به کاهش خطر تجویز کند.

سایر عوارض احتمالی تپش قلب شامل غش یا بیهوشی مکرر، ناتوانی قلب در پمپاژ خون کافی که به عنوان نارسایی قلبی شناخته می‌شود و در نهایت مرگ ناگهانی که اغلب در پی تاکی کاردی بطنی یا فیبریلاسیون بطنی  بروز می‌کند، خواهد بود.

سخن پایانی

آریتمی مشکل قلبی بسیار شایعی است که منجر به ضربان قلب نامنظم می شود. بسته به نوع و شدت آریتمی، برای کاهش ضربان قلب بالا و تنظیم بی‌نظمی‌ها انواع دارو و قرص تپش قلب وجود دارد.

افراد مبتلا به بی نظمی قلبی که شاهد علائم ضربان قلب نامنظم در خود هستند باید برای تشخیص و درمان مناسب مشکل خود با یک متخصص قلب و عروق مشورت کنند. درمان این معضل از آن جهت حائز اهمیت است که عدم درمان موارد خاص آریتمی قلبی می تواند باعث ایست قلبی و مرگ گردد.