اضطراب و تپش قلب

اضطراب و تپش قلب؛ موقعیت‌های استرس زا عامل بی نظمی‌های قلبی و تند تپشی

از مشکلات بسیاری از افراد دست و پنجه نرم کردن مداوم با اضطراب و تپش قلب است. در صورتی که تاکنون این حالات را درک کرده باشید؛ می­دانید که هنگام مواجه با تپش قلب ناشی از استرس ممکن است احساس ‌کنید که قلب شما تند می‌زند، می‌تپد، می‌کوبد یا از یک ضربان به ضربان دیگر می‌پرد. ضربان قلب شما در این حالت می­تواند در پاسخ به موقعیت­های استرس­زا افزایش یابد. همچنین ممکن است یک اختلال اضطرابی (نگرانی بیش از حد یا مداوم) علت تپش قلب و استرس فرد باشد.

اضطراب و تپش قلب در چه صورتی با هم اتفاق می­­افتند؟

ضربان قلب ممکن است به ظاهر یک عارضه بی اهمیت و ساده به نظر برسد؛ اما در صورت دوام می­تواند مشکل آفرین باشد. در این مطلب همراه ما باشید؛ تا علاوه بر عنوان کردن علائم تپش قلب بالا، در مورد تأثیر هم­ زمانی افسردگی و تپش قلب بر سلامت بدن شما بحث کنیم.

شما هنگام تجربه ضربان قلب احساس می­کنید که قلب شما تند می­زند، بال بال می­زند و یا به اصطلاح، برای هر تپشی مسابقه می­دهد. زمانی که ضربان قلب دارید؛ ممکن است ضربان قلب خود را در قفسه سینه، گردن یا گلو احساس کنید. این موارد در واقع علائم تپش قلب بالا به شمار می­روند. باید بدانید که بسیاری از افراد ضربان قلب را همراه با اضطراب تجربه می­کنند.

اضطراب پیش از وقوع یک اتفاق یا در زمان رخ دادن یک حادثه در برخی افراد موجب ضربان قلب می­شود. در واقع در این زمان اضطراب پاسخ “جنگ یا گریز” بدن را به عنوان بخشی از سیستم عصبی خودمختار (ANS) آغاز می­کند. این روند یک عملکرد دفاعی بدن به شمار می­رود.

در واقع بدن با سرعت دادن به عملکرد قلب، سیستم گردش خون شما را بالا برده تا بدن را در حالت آماده باش نگه دارد. شما در این شرایط به سادگی علائم تپش قلب بالا را احساس می­کنید و این اتفاق نوعی هشدار به منظور چاره اندیشی سریع شما محسوب می­شود.

وقتی نسبت به موقعیتی احساس ناراحتی می­کنید، سیستم عصبی خودکار  (ANS)در بدن شما وارد عمل می­شود و ضربان قلب شما را افزایش می­دهد. در چنین شرایطی اضطراب و تپش قلب به صورت همزمان اتفاق می­افتند.

آیا تأثیر اضطراب و تپش قلب روی یکدیگر خطرناک است؟

در پاسخ به این سوال که آیا اضطراب و تپش قلب می­تواند خطرناک باشد؛ باید بگویم که اگرچه ضربان قلب می‌تواند هشدار دهنده باشد و نشان­دهنده یک موقعیت اضطرابی و اضطراری به شمار برود؛ اما این حالت حتی با وجود احساس کوبش و علائم ضربان قلب بالا، در بیشتر اوقات خطرناک نیست.

اضطراب و تپش قلب درحالی که به صورت همزمان پدیدار شوند؛ معمولاً پس از گذراندن و طی کردن موقعیت ایجاد کننده اضطراب، از بین می‌روند. به ندرت، ضربان قلب می­تواند نشانه یک مشکل جدی سلامتی، مانند آریتمی (ریتم غیر طبیعی قلب) باشد.

این تپش‌های قلب در واقع به جای اینکه سلامتی را تهدید کنند؛ فرد را دچار نگرانی و اضطراب می­کنند. با این وجود در صورتی که ضربان قلب همراه با درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی، سرگیجه، تهوع، تعریق، درد فک پایین، درد در شانه و … دارید؛ می­بایست فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید و به بیمارستان مراجعه کنید. زیرا ممکن است خطر سکته قلبی در راه باشد.

اضطراب و تپش قلب چقدر شایع است؟

بسیار مهم است که بدانید؛ اضطراب در واقع شایع­ترین علت ضربان قلب است که اغلب به مشکل قلبی و عارضه‌های مختلف مربوط به قلب ارتباطی ندارد. داشتن لحظاتی پر از اضطراب و تپش قلب، به خصوص در موقعیت­های استرس­زا بسیار رایج است.

این شرایط ممکن است شامل مواردی مانند مصاحبه شغلی، سخنرانی در جمع یا پرواز با هواپیما، قبل و بعد از بروز یک حادثه باشد. باید بدانید که در اکثر اوقات اضطراب و تپش قلب به همان سرعتی که پدیدار می­شود؛ از بین می­رود و پس از پشت سر گذاشتن یک موقعیت استرس­زا ممکن است به طور کامل از بین برود.

اگر اغلب یا برای مدت طولانی احساس اضطراب شدید دارید؛ با گزارش حالات خود هنگام موقعیت­های استرس زا برای پزشک به درمان و راه ­حل­های ممکن برای پیشگیری از این اتفاق بپردازید. شما ممکن است یک اختلال اضطرابی یا یک اختلال هراس داشته باشید.

درمان با دارو یا سایر درمان‌هایی که طبق توصیه پزشک، شما را آرام و ریلکس می­کند؛ می­تواند به تسکین علائم تپش قلب بالا که هنگام اضطراب درگیر آن می­شوید؛ کمک کند.

علائم تپش قلب بالا چیست؟

ضربان قلب در واقع یک فرآیند عادی برای بدن محسوب می­شود. گفته شد که بروز علائم تپش قلب بالا در واقع روند دفاعی بدن به هنگام بروز ناراحتی محسوب می­شود. بنابراین ضربان قلب هنگام مواجهه با موقعیت­های غیرعادی و استرس­زا، هیچ نگرانی ندارد. ممکن است به صورت دقیق علائم تپش قلب بالا را نشناسید و یا اینکه این شرایط را با دیگر علائم مربوط به مشکلات قلب اشتباه بگیرید؛ در زیر موارد مختلفی که علائم تپش قلب بالا را نشان می­دهند؛ ذکر شده است:

1. حالت بال بال زدن قلب

برخی افراد بال بال زدن در قفسه سینه را احساس می­کنند. در چنین شرایطی شما ممکن است احساس کنید که قلب شما در حال چرخش و حرکت است.

2. ضربان قلب نامنظم

ممکن است احساس کنید که ضربان قلب شما از ریتم همیشگی و عادی خارج شده است. احتمال دارد که شما در چنین شرایطی به صورت کاملا واضح، از تند و کند شدن ضربان قلب خود آگاه شوید. همچنین امکان دارد؛ احساس کنید که قلبتان برای یک یا دو ثانیه مکث می­کند.

3. کوبیدن قلب

قلب شما ممکن است خیلی شدید بکوبد. هنگام تجربه چنین شرایطی برخی افراد می­گویند که می­توانند ضربان قلب خود را در گوش خود احساس کنند.

چرا اضطراب باعث ضربان قلب می­شود؟

شما به طور معمول هنگام قرار گرفتن در موقعیت­های استرس زا دچار اضطراب می­شوید. گفتیم که اضطراب در واقع سیستم عصبی خودکار (ANS) بدن را فعال می­کند. فعال شدن (ANS)در واقع تأثیر مستقیمی بر ضربان قلب دارد. باید بگوییم که دلیل رخ دادن اضطراب و تپش قلب به صورت همزمان فعال شدن همین سیستم عصبی خودکار در بدن است. این سیستم علاوه بر ضربان قلب، قادر است؛ برخی دیگر از عملکردهای بدن را تحت تأثیر خود قرار دهد؛ از جمله:

1. نفس کشیدن.
2. گوارش .
3. ضربان قلب.

نکته قابل توجه این است که (ANS) در اصل با فعال کردن و اثر گذاری روی این عملکردهای طبیعی بدن در واقع هشداری برای شما صادر می­کند که تهدیدی برای فرآیندهای بدن شما وجود دارد که ممکن است در چند دقیقه بعد حالت عادی و طبیعی بدن شما دچار تغییراتی شود.

هنگامی که موقعیتی باعث اضطراب می‌شود،ANS  به صورت خودکار بدن را تحریک به واکنش مبارزه یا فرار از موقعیت پیش آمده می­کند. در چنین وضعیتی شما علاوه بر اضطراب و تپش قلب، در صورت دوام موقعیت استرس زا، امکان دارد موارد زیر را تجربه کنید:

1. خستگی .
2. مشکلات گوارشی مانند گاز و اسهال .
3. تنفس سریع و پی در پی.
4. تعریق.
5. عضلات منقبض.
6. لرزیدن.

اضطراب و تپش قلب هنگام موقعیت استرس زا چقدر طول می­کشد؟

در افراد معمولی ضربان قلب ناشی از اضطراب به طور طبیعی در عرض چند دقیقه بعد از آرام شدن شرایط، از بین می­رود. لازم به ذکر است که استرس و ضربان قلب به هنگام قرار گرفتن فرد در موقعیت استرس زا، به صورت ناگهانی شروع می­شود؛ شدت می­یابد و معمولا با همان سرعت تمام می­شوند.

در صورتی که اضطراب و تپش قلب حتی پس از تمام شدن موقعیت استرس زا دوام داشته باشد؛ این امکان وجود دارد که شما درگیر اختلال اضطرابی یا یک نارسایی قلبی شده باشید. در واقع اگر ضربان قلب مکرر و مزمن ناشی از اضطراب دارید؛ ممکن است پزشک شما یک اختلال اضطرابی را تشخیص دهد.

اختلال اضطرابی به این معنی است که اضطراب بیش از حد بر فعالیت­های روزمره شما، مانند رفتن به محل کار یا مدرسه یا ملاقات با دوستان تأثیر می­گذارد و ممکن است در حالات جسمی شما تغییراتی را به وجود بیاورد. این اختلال به درمان تخصصی نیاز دارد.

باید بدانید که اختلالات اضطرابی در بین افراد جامعه بسیار شیوع دارد و یکی از شایع­ترین وضعیت سلامت روان در افراد محسوب می­شود. طبق تحیقات می­توان گفت؛ اختلالات اضطرابی تقریباً از هر 5 نفر 1 نفر را در هر مقطعی تحت تأثیر قرار می­دهد.

آیا ممکن است انواع دیگر ضربان قلب را با تپش قلب اضطرابی اشتباه بگیرید؟

اضطراب و تپش قلب در صورتی که موازی با هم اتفاق بیفتند؛ اگر اختلال اضطرابی در کار نباشد؛ به همان سرعتی که بروز پیدا می­کنند؛ پایان می­یابند. باید بدانید که اگر ضربان قلب در عرض چند دقیقه از بین نرود یا مکرر اتفاق بیفتد، ممکن است ضربان قلب شما به اضطراب مرتبط نباشد.

هرچند ضربان قلب به ندرت نشانه یک عارضه قلبی است اما این احتمال وجود دارد که تپش مداوم قلب شما، ناشی از یک بیماری یا اختلال جدی قلبی باشد، از جمله:

1. مشکلات ریتم قلب (آریتمی)، مانند فیبریلاسیون دهلیزی.
2. میوکاردیت، التهاب عضلات قلب به دلیل عفونت ویروسی.
3. مشکلات تیروئید، از جمله پرکاری تیروئید .
4. مشکلات ساختاری در قلب، مانند بیماری دریچه.

پزشک چگونه ضربان قلب ناشی از اضطراب را تشخیص می­دهد؟

ضربان قلب یک علامت آشکار است که امکان دارد؛ دلایل متنوعی داشته باشد. همانطور که گفته شد؛ علاوه بر تأثیر اضطراب و تپش قلب، ریتم ممتد و نامنظم قلبی می­تواند دلایل دیگری مانند عارضه قلبی داشته باشد. بنابراین پزشکان قبل از تشخیص قطعی علت ضربان قلب ناشی از اضطراب، می­بایست آزمایش‌هایی را برای رد سایر دلیل­ها و عارضه­ها انجام ‌دهند.

پزشکان برای تشخیص صحیح، ابتدا با گوش دادن به صدای قلب شما برای بررسی سوفل یا صداهای دیگر کار تشخیص را شروع می­کنند. در این زمان ممکن است از شما سوالات زیر را بپرسند:

1. لیست کامل داروهای مصرفی فعلی، از جمله مکمل­های گیاهی.
2. چگونگی رژیم غذایی که در حال حاضر انجام می­دهید.
3. سبک زندگی شما، از جمله مصرف الکل و کافئین، زیرا هر دو می­توانند باعث ضربان قلب شوند.
4. تاریخچه پزشکی.

سپس پزشک برای رد کردن سایر دلایل ابتدا رابطه بین میزان استرس و ضربان قلب شما را می­سنجد و سپس آزمایش­هایی را به شما توصیه می­کند که با کمک نتایج آن­ها تشخیص بدهد که علت اصلی اضطراب و تپش قلب شما چیست. اگر آزمایشات شما نرمال باشند و در واقع علت ضربان قلب شما، عارضه قلبی نباشد؛ پزشک به صورت دقیق­تری تشخیص می­دهد که علت اصلی ضربان قلب شما، اضطراب بوده و خطرناک نیست. این فرآیندهای آزمایشی شامل موارد زیر هستند:

1. رادیوگرافی برای قفسه سینه جهت مشاهده قلب و ریه­های شما.
2. اکوکاردیوگرافی (تست اکو) برای بررسی عملکرد کلی قلب شما.
3. نوار قلب (EKG) یا (ECG) برای بررسی ضربان قلب شما.
4. انجام تست استرس یا ورزش برای مشخص شدن اینکه قلب شما با افزایش فعالیت چگونه عمل می­کند.
5. مانیتورینگ هولتر جهت ثبت کردن فعالیت قلب شما در طول 24 تا 48 ساعت. در صورتی که مانیتور هولتر ریتم غیر معمول قلب را نشان ندهد، پزشک شما ممکن است یک ضبط کننده رویداد برای شما تجویز کند. شما می­توانید این دستگاه را برای هفته­ها بپوشید. شما یک دکمه را فشار می­دهید تا احساسات قلبی را که تجربه می­کنید ضبط شود و بعد گزارش آن را به پزشک می‌دهید تا تشخیص و درمان نهایی انجام شود.

پزشکان چگونه اضطراب، افسردگی و تپش قلب را درمان می­کنند؟

در برخی از موارد، اضطراب مزمن، ممکن است با افسردگی همراه باشد. اضطراب در واقع در صورت تداوم می‌تواند باعث افسردگی و تپش قلب شود. اگر پزشک متوجه شود که شما دچار ضربان قلب به دلیل اضطراب هستید، درما­ن­های مختلفی را برای رهایی از اضطراب، افسردگی و تپش قلب پیشهاد می­دهد.

توصیه­های پزشک برای درمان، به صورت معمول بسته به میزان اضطراب و شدت واکنش بدن شما به اضطراب و افسردگی متفاوت است. درمان­های مختلفی که دکتر ممکن است پیشنهاد بدهد؛ شامل موارد زیر است:

1. درمان‌های مکمل سلامت

بیوفیدبک، ماساژ درمانی و سایر تکنیک‌ها می‌توانند به آرامش شما کمک کنند.

2. داروها

داروهای ضد اضطراب و داروهای ضد افسردگی و تپش قلب به برخی افراد کمک می­کند. پزشک شما ممکن است؛ گزینه‌هایی را برای درمان اضطرابی که هنگام پرواز یا صحبت در جمع رخ می‌دهد پیشنهاد کند. از جمله این داروها میتوان به مسدود کننده­های بتا (پروپرانولول)، دیازپام, بنزودیازپین­ها مانند آلپرازولام (Xanax)  (Valium)  اشاره کرد. بنزودیازپین‌ها می‌توانند اعتیاد آور باشند، بنابراین فقط برای استفاده به ندرت و کوتاه مدت توصیه می­شوند.

3. روان درمانی

درمان شناختی رفتاری کمک می­کند تا الگوهای فکری خود را شناسایی و درمان کنید. هدف این درمان برای از بین بردن اضطراب، افسردگی و تپش قلب در واقع پیشگیری از مواجهه و واکنش بد نسبت به اضطراب و همچنین ایجاد پاسخ مثبت به ترس­ها برای تسکین اضطراب است.

علت استرس و تپش قلب در خواب چیست؟

در پاسخ به این سوال که علت استرس و تپش قلب در خواب چیست؟ باید بگوییم نحوه خوابیدن شما می­تواند علت استرس و تپش قلب در خواب باشد. اغلب اوقات افرادی که عادت دارند به پهلو و به ویژه به پهلوی چپ می­خوابند؛ احتمال بیشتری وجود دارد که ضربان قلب را در شب تجربه کنند.

این اتفاق بخاطر وجود قلب در کنار دیواره قفسه سینه است. در واقع هنگامی که شما به پهلوی چپ می­خوابید؛ ضربان شما منعکس می­شود و ضربان قلب به هنگام خواب را احساس می­کنید. ذکر این نکته نیز مهم است که شب­ها، به دلیل کم بودن سر و صدای محیط و عوامل دیگری که حواس فرد را معطوف به خود می­کنند؛ فرد ضربان قلب خود را بیش از سایر مواقع احساس می­کند.

چگونه می­توانید اضطراب و تپش قلب را کنترل کنید؟

ممکن است نتوانید به طور کامل از ضربان قلب ناشی از اضطراب جلوگیری کنید. اما باید بدانید که می­توانید تعداد دفعات وقوع و شدت آن­ را کاهش دهید.  برای انجام این کار می­بایست ابتدا به محرک­هایی که باعث اضطراب و ضربان قلب می­شوند؛ مانند سوار شدن در هواپیما و برخود یا برقراری تماس­های خود توجه کنید.

سپس می­توانید برای کاهش اضطراب خود در این موقعیت­ها به کمک متخصص قلب خود برنامه ریزی کنید. تکنیک‌های آرام‌سازی، دارو و درمان همگی می‌توانند به پیشگیری از حملات بعدی کمک کنند. شما همچنین می­توانید تکنیک­های خود مدیریتی را برای کمک به کاهش شدت ضربان قلب ناشی از اضطراب امتحان کنید. این تکنیک­ها عبارتند از:

1. مقابله با استرس .
2. تنفس دیافراگمی .
3. ورزش منظم.
4. خواب کافی
5. مدیتیشن .
6. تنفس با لب جمع شده.
7. تای چی، یوگا یا سایر حرکات آگاهانه.

با تجربه اضطراب و تپش قلب در چه صورت باید به پزشک مراجعه کنید؟

شما می­بایست در مورد شدت اضطراب و تپش قلب خود همواره با پزشک صحبت کنید. سرسری گرفتن و بی‌توجهی به این علائم، در برخی از مواردی که ضربان قلب می­تواند زمینه یک بیماری جدی باشد؛ بسیار خطرناک است.

با این حال که همیشه باید پزشک خود را در جریان حالات ضربان قلب خود در جریان بگذارید؛ هنگام تجربه موارد زیر تعلل به هیچ عنوان جایز نیست و می­بایست بسیار سریع به پزشک مراجعه کنید:

1. درد یا ناراحتی قفسه سینه.
2. دشواری در تنفس، تنگی نفس یا سایر مشکلات تنفسی.
3. سرگیجه یا گیجی.
4. از دست دادن هوشیاری یا غش (سنکوپ ).
5. تورم شدید (ادم) در اندام‌ها، به‌ویژه پاها و مچ پا.
6. خستگی غیرمعمول یا ناگهانی .

سخن آخر

اضطراب در واقع یکی از دلایل بسیار شایع ضربان قلب است. برخی از افراد تنها در موقعیت­های استرس زای خاصی اضطراب و تپش قلب را تجربه می­کنند، در حالی که برخی دیگر ضربان قلب را بیشتر و به صورت مداوم احساس می­کنند.

اگرچه برای رد کردن شرایط پزشکی جدی که موجب علائم تپش قلب بالا می­شوند؛ می‌بایست با پزشک خود مشورت کنید، اما ممکن است بتوانید استرس و ضربان قلب را با تکنیک­های آرام سازی کاهش دهید. اگر ضربان قلب همراه با درد قفسه سینه، مشکل تنفسی یا سرگیجه، تعریق، غش کردن، ناهوشیاری، در در ناحیه فک پایین، درد در دست و … دارید، فوراً باید به اورژانس مراجعه کنید.

پزشکان مرکز ما با دارا بودن بهترین برد تخصصی در خدمت شما هستند تا شما را از نگرانی برای تجربه احساس اضطراب و تپش قلب رها کنند. در صورت نیاز به دریافت نوبت یا وقت مشاوره، با مراجعه به بخش تماس با ما با پزشکان مرکز ما در ارتباط باشید.