علت تپش قلب در بارداری

علت تپش قلب در بارداری؛ از تغییرات هورمونی تا بروز مشکلات ساختاری قلبی یا بیماری‌های قلبی حاد نیازمند درمان فوری

بارداری زمینه‌ساز تغییرات گسترده‌ای است که علاوه بر موارد واضح چون شکم در حال رشد مادر، مواردی دیگری مثل افزایش خون در بدن را بدنبال دارد که چندان قابل توجه نیستند. این خون اضافی می‌تواند علت تپش قلب در بارداری به عبارتی ضربان قلبی حدود 25% سریعتر از حد معمول باشد.

بنابراین ضربان قلب سریعتر می تواند علت تپش قلب باشد و باعث شود قلب مادر به شدت تند بتپد. تپش بالا طی این دوران می تواند طبیعی و غیرمضر باشد و در برخی مواقع نشان از یک مشکل جدی پزشکی است که باید جدی گرفته شود.

میزان اهمیت توجه به علت تپش قلب در بارداری

تپش قلب طی دوران بارداری می تواند سبب کوبش، بال زدن، تپش یا جا افتادن یک ضربان قلب شود. این نوع از بی‌نظمی در ضربان‌های قلب می‌توانند نگران‌کننده باشند، با این حال ضرری ندارد. اصلی‌ترین عامل تپش بالا طی بارداری می‌تواند به افزایش خون در بدن و تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری مرتبط باشد. برای پیشگیری از تپش نامنظم قلب، بهتر است بدن را هیدراته کرده و از مصرف کافئین خودداری نمایید.

بروز تپش نامنظم قلب طی بارداری بسیار شایع است. در دوران بارداری، میزان خون بدن به حد قابل توجهی افزایش می یابد. این مسئله منجر به عملکرد سخت‌تر قلب برای پمپاژ بهتر خون اضافی به سراسر بدن و خونرسانی به جنین می‌شود. همین عملکرد مضاعف می تواند علت تپش قلب در بارداری شود.

اگرچه احتمال دارد بروز تپش قلب طی بارداری مسئله هشدار دهنده‌ای باشد، با این حال بیشتر تپش‌های قلب ایجاد شده در این دوران خطرناک نیستند و به طور معمول پس از زایمان جنین به طور کامل از بین می روند.

در موارد بسیار نادر تپش بالا ممکن است به یک مشکل جدی سلامتی از جمله آریتمی (یا بی‌نظمی غیرطبیعی قلب) مرتبط باشد. در صورتی که تپش قلب با علائم دیگری از جمله بروز درد در قفسه سینه، مشکلات تنفسی، سرگیجه یا گیجی همراه باشد باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

علائم و علت تپش قلب در بارداری شامل چه مواردی است؟

در ادامه باید به علائم تپش بالا طی بارداری اشاره کنیم که شامل موارد ذیل است:

• بال بال زدن: برخی از افراد مبتلا به تپش قلب، احساس بال بال زدن را در قفسه سینه خود احساس می کنند. در چنین شرایطی قلب احساس لزرش می کند.
• بی نظمی در ضربان قلب: احتمالاً در صورت ابتلا به بی نظمی در ضربان قلب متوجه ان شوید که یک ضربان قلبتان جا افتاده، از ریتم خارج شد، یا سرعتش بالا رفته و یا کند می‌شود. همچنین ممکن است به نظر برسد که قلب بیمار برای یک یا دو ثانیه ازحرکت باز می ایستد.
• تپش: احتمال آن وجود دارد که به این نتیجه برسید قلبتان به شدت و سخت می‌تپد. برخی از افرادی که تپش قلب دارند، می گویند که قادر به شنیدن ضربان قلب خود هستند.

در ادامه قصد داریم به انواع علت تپش قلب در بارداری اشاره کنیم:

در طی باروری، تحولات بسیارس کل بدن مادر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد که شامل تغییرات قلب و عروق خونی خواهد بود. در طی باروری، حجم خون مادر برای خونرسانی و تغذیه بهتر 50 درصد افزایش می‌یابد.

این بدان معنی است که قلب برای پمپاژ بهتر خون به سراسر بدن باید سخت تر عمل کند. حجم بالاتری از این خون برای تغذیه بهتر به جنین در حال رشد فرستاده می‌شود. همین تلاش مضاعف قلب برای خونرسانی موجب بالا رفتن ضربان قلب بیمار خواهد شد.

عوامل بسیاری ریسک تپش بالا را در طی بارداری افزایش می‌دهند. این عوامل شامل موارد ذیل است:

• کم خونی یا آنمی (کم بودن تعداد گلبول قرمز خون): به طور معمول کم خونی در پی تحولات خونی در طول دوران بارداری بروز می‌کند. در پی این تغییرات حجم مایعات موجود در خون به نسبت تعداد گلبول های قرمز بالاتر بوده و همین مسئله عامل کم خونی خواهد بود.
• اضطراب و افسردگی: گاهی در پی استرس یا اضطراب احتمالی بیمار ممکن است فرد تپش قلب را تجربه کند.
• کافئین (مثلا کافئین موجود در قهوه و شکلات): مصرف برخی مواد غذایی حاوی کربوهیدرات، نمک، قند یا چربی به عنوان علت تپش قلب در بارداری شناخته می‌شوند.
• دهیدراته شدن و برهم خوردن تعادل الکترولیت: الکترولیت ها به عنوان مواد معدنی کنترل کننده ریتم قلب باید در بدن به میزان متعادل وجود داشته باشند.
• بالا رفتن وزن و چاق بودن: آن دسته از اشخاصی که پیش از اقدام به باروری و یا در طول آن دارای اضافه وزن هستند، در معرض ریسک بالا رفتن ضربان نامنظم قلب و یا ابتلا به دیگر مشکلات قلبی و عروقی می باشند.
• تغییرات هورمونی (به عنوان مثال تغییر در سطح هورمون استروژن): که در طی بارداری روی می‌دهد.
• هیپوگلیسمی (کمبود قند خون پایین)، مسئله دیگری است که به طور معمول در سه ماهه نخست باروری رخ می‌دهد.
• پایین بودن فشارخون پایین (هیپوتنشن)، از شایع‌ترین بیماری‌های دوران بارداری است.

به ندرت اتفاق می‌افتد که تپش‌های قلب در پی یک بیماری زمینه‌ای یا اختلال بروز کند، با این حال این بیماری‌ها شامل موارد ذیل است:

• ابتلا به آریتمی یا سایر مشکلات مرتبط با ریتم قلب از جمله فیبریلاسیون دهلیزی قادر است در دوران بارداری موجب تپش بالا شده و یا آن را تشدید نماید. در برخی موارد نادر، حملات قلبی، نارسایی‌های قلبی یا کاردیومیوپاتی نیز قادر به ایجاد مشکلات قلبی در این دوران هستند.
• میوکاردیت یا همان ملتهب شدن عضله قلب که در پی عفونت ویروسی ایجاد می شود، نیز می‌تواند دیگر علت تپش قلب در بارداری باشد.
• اختلالات غده تیروئید از جمله پرکاری تیروئید.
• اختلالات ساختاری قلب، از جمله ابتلا به بیماری دریچه‌های قلبی.

نحوه تشخیص تپش نامنظم قلب طی دوران بارداری چیست؟

برای تشخیص علت تپش قلب در بارداری پزشک متخصص از شما در خصوص علائم احتمالی سوالاتی می‌پرسد و به صدای قلب شما گوش می دهد. از سوی دیگر برای ارزیابی احتمالی یک بیماری زمینه‌ای، پزشک متخصص درخواست آزمایش خون (شمارش کامل خون یاCBC ) می‌دهد.

آزمایش شمارش کامل خون قادر به بررسی برخی مشکلات از جمله کم خونی، عفونت و کمبود ویتامین است. به علاوه این آزمایش قادر به تشخیص مشکلات تیروئیدی فرد نیز می‌باشد.

برای نظارت بر ضربان قلب و بررسی بیماری قلبی، احتمال آن وجود دارد که پزشک درخواست گرفتن یک نوار قلب (EKG) یا (ECG) را بدهند. این تست ضربان قلب با بکارگیری حسگرهایی متصل شده به پوست اندازه گیری می شود. این ارزیابی به طور معمول 15 دقیقه زمان می‌برد.

احتمال دارد پزشک در طول گرفتن نوار قلب به شما توصیه کند که دراز بکشید. یا امکان آن وجود دارد که بخواهند در طولاین آزمایش اقدام به انجام ورزش های سبک (مانند راه رفتن روی تردمیل) بکنید. انجام این آزمایش در دوران بارداری کاملاً بی خطر است.

در بیشتر مواقع، تست EKG قادر به تشخیص تپش بالا نیست. احتمال ان وجود دارد که در طول این آزمایش دچار بی نظمی در ضربان قلب باشید. اگر این اتفاق بیفتد، احتمالاً پزشک استفاده از یک الکتروکاردیوگرام سرپایی چون هولتر را برای ارزیابی ضربان قلب بیمار توصیه کند.

برای ثبت تپش قلب حین انجام فعالیت های روزانه باید به مدت دو هفته از این دستگاه استفاده کنید. این دستگاه با ثبت ضربان قلب (و هر گونه بی نظمی در آن) اطلاعات مورد نیاز برای بازبینی پزشک شما را ذخیره می کند.

نحوه درمان انواع علت تپش قلب در بارداری چگونه است؟

در بیشتر مواقع تپش قلبی که در دوران بارداری بروز می‌کند، نیازی به درمان ندارد. در صورتی که تپش قلب مادر بارور هر از چند گاهی بروز کند و در پی ابتلای فرد به بیماری قلبی یا سایر مشکلات سلامتی نباشند، احتمالاً پزشک متخصص ایجاد تغییر در رژیم غذایی و لایف استایل فرد را برای رفع این مشکل و بهبودی فرد توصیه کند. این شامل:

• نوشیدن آب زیاد: در دوران بارداری نوشیدن کافی مایعات و هیدراته ماندن امری ضروری است. در حقیقت بدن مادران برای سلامت خود و جنین در حال رشد نیازمند مایعات اضافی است. از سوی دیگر در این دوران جداً باید از مصرف الکل و نیکوتین خودداری نمایید. استعمال دخانیات و نوشیدن مواد الکلی ممکن است به جنین آسیب رسانده و ریسک ابتلا به ضربان قلب را بالا ببرد.
• محدودسازی مصرف کافئین، قند و چربی: مصرف قهوه و شکلات قادر به تشدید تپش قلب می‌باشد. برای همین منظور توصیه می‌کنیم روزانه صرفاً یک فنجان قهوه بنوشید و مصرف شکلات و سایر غذاهای شیرین یا کافئین دار به کمترین میزان خود برسانید. برای بهتر شدن شرایط مصرف مواد‌غذایی حاوی چربی یا سدیم بالا را نیز به حداقل برسانید.
• بکارگیری رویکردهای تمدد اعصاب: در صورت ابتلا به ضربان قلب، با کشیدن نفس‌های طولانی و عمیق از بینی و خارج کردن آن از دهان تمدد اعصاب نمایید. به علاوه می‌توان از تکنیک‌ لب‌های بهم فشرده و مدیتیشن استفاده کنید.

در صورت ابتلا به بیماری قلبی یا سایر مشکلات مرتبط با سلامتی که علت تپش قلب در بارداری است، پزشک یک برنامه درمانی ایمن را برای مادر و جنین ارائه می کند. درمان ها بسته به علت بروز تپش قلب کاملاً متفاوت است.

گاهی ممکن است پزشک متخصص برای کنترل تپش قلب نوعی دارو به نام مسدودکننده های بتا را تجویز نماید. پزشک متخصص در خصوص دارو و سایر رویکرد‌های درمانی احتمالی با شما صحبت خواهد کرد. به علاوه این افراد به شما کمک می کنند تا اثربخشی هر یک از این درمان ها و خطرات مرتبط با عوارض احتمالی روی جنین را بسنجید.

ضرورت مراجعه به پزشک برای علت تپش قلب در بارداری چه زمانی است؟

ضروری است در خصوص علائم خود با پزشک متخصص مشورت نماید. هرچند بروز تپش بالا طی دوران بارداری به ندرت روی می‌دهد، با این حال باید برای نظارت روی سلامت خود با پزشک متخصص صحبت کنید.

در صورتی که تپش قلب شما با علائم دیگری از جمله موارد ذیل همراه است حتما برای تشخیص و درمان علت تپش قلب در باردرای با پزشک مشورت کنید:

• احساس درد یا ناراحتی در جناغ سینه
• تنگی نفس، نفس کشیدن دشوار یا سایر اختلالات تنفسی
• سرگیجه، سبکی سر یا گنگی
• عدم هوشیاری یا غش کردن بیمار (سنکوب)
• ورم کردن شدید اندام‌ها خصوصاً پاها و مچ پاها
• کوفتگی و خستگی غیرطبیعی یا ناگهانی بیمار

اغلب، بروز تپش بالا طی دوران باروری زنان مسئله جدی نیست. تپش‌های قلب در این دوران به دلیل افزایش حجم جریان خون در بدن است. با این حال در صورتی که تپش قلب شما به طور مداوم تکرار شود، باید حتما به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادر، ابتلا به یک بیماری جدی نیز می‌تواند عامل بروز علائم شود.

برای کاهش خطر تپش بالا، مقدار زیادی آب بنوشید، از مصرف کافئین پرهیز کنید و هرگز در دوران بارداری الکل ننوشید. با استفاده از تمرینات تنفس عمیق ذهن خود را آرام نگه داشته و بدن خود را آرام کنید. در صورت تجربه تپش قلب با درد قفسه سینه، مشکلات تنفسی یا سرگیجه فورا به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

در طول بارداری زنان چه حالاتی از تپش نامنظم قلب را تجربه خواهند کرد؟

در طول بارداری، یک مادر بارور احتمالاً حالات قلبی ذیل را تجربه کند که شامل:

• تندتپشی یا تاکی کاردی سینوسی قلب
• احساس ضربان‌های زودهنگام دهلیزی
• آریتمی‌های نهفته ناشناخته

به طور معمول در صورت تندتپشی بیمار یا ضربان‌های زودهنگام دهلیزی از آنجا که موجب هیچ گونه اختلالی در فرآیند بارداری مادر نخواهد شد، پزشک متخصص راهکارهای مناسبی را برای بهبود وضعیت بیماران ارائه خواهد کرد.

در چنین شرایطی بیمار صرفاً باید به گونه‌ای مناسب استراحت نموده و تاب آوری خود را بالا ببرد. اما در خصوص وضعیت سوم باید گفت می‌تواند بسیار خطرناک باشد و سلامت مادر و جنین را به خطر بیاندازد.

 

برای تپش قلب در بارداری چی بخوریم

یکی از سوالاتی که ممکن است مادران باردار در طول این دوران از متخصص خود بپرسند، آن است که “برای تپش قلب در بارداری چی بخوریم”. یکی از رایج‌ترین داروهایی که پزشکان برای بهبود بی نظمی‌های ناشی از تاکی‌کاردی‌های فوق بطنی و تندتپشی تجویز می‌کنند، آدنوزین است.

دیگر دارویی که معمولا توسط پزشک تجویز می‌شود وراپامیل است که از تپش بالای قلب بیمار می‌کاهد و بی‌نظمی‌های موجود را بهبود می‌بخشد.

گروه سومی که می‌تواند به عنوان داروی کنترل تپش‌های قلب در نظر گرفته شود، بتا بلاکرها هستند که بی‌نظمی‌های موجود در قلب مادر را به طور کامل از بین می‌برند.

پاسخ روشن به زنانی که می‌پرسند، “برای تپش قلب در بارداری چی بخوریم” آن است که از مصرف خودسرانه هر دارو جدا اجتناب کرده و حتما برای نوع درمان خود در اسرع وقت به یک پزشک متخصص مراجعه نمایید.

آیا ضربان قلب طی بارداری خطرناک است

یکی از سوالات متداولی که ممکن است زنان باردار بپرسند آن است که آیا ضربان قلب طی بارداری خطرناک است. این یکی از نگرانی‌های عمده زنان است چرا که بالارفتن ضربان قلب در بارداری امری طبیعی است. در حقیقت به دلیل تغذیه و اکسیژن رسانی به جنین در حال رشد، قلب مجبور است بیشتر از حد معمول کار کند و همین مسئله موجب بالارفتن تپش نامنظم قلب مادر خواهد شد تا میزان خون بیشتری را به جنین پمپاژ نماید.

بنابراین می‌توان گفت تپش داشتن قلب امری طبیعی است اما گاهی علت بالارفتن ضربان قلب می‌تواند به بیماری‌های قلبی چون عروق کرونری یا مشلات ریوی و غیره مرتبط باشد، که این مسئله نگران کننده است.

بنابراین در جواب اینکه آیا ضربان قلب طی بارداری خطرناک است یا خیر باید بگوییم در صورتی که این مشکل در پی بیماری‌های زمینه‌ای بروز کرده باشد، می‌تواند مسئله خطرناکی تقلی شود اما در کل احتمال بالا رفتن ضربان قلب مادر به دلیل جنین وجود دارد.

 درمان سنتی تپش قلب در بارداری

به عنوان درمان سنتی تپش قلب در بارداری برخی از اطبا طب سنتی استفاده از برخی گیاهان دارویی یا دمنوش‌ها را توصیه خواهند کرد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد. پیش از بیان هر چیز شایان ذکر است که باوجود تثبیت اثربخشی این مواد گیاهی در آرامبخش بودن باید به این نکته اشاره کرده که به دلیل حساسیت بالای مادران در دوره باروری و برای حفظ سلامت جنین باید از مصرف خودسرانه هر ماده‌ای جدا اجتناب نمایید.

پیش از انتخب هریک از این دمنوش‌ها حتما در خصوص عوارض احتمالی آنها روی جنین نوپای خود با یک متخصص مشورت کرده و از او تائیدیه مصرف بگیرید.

• سنبل الطیب به عنوان بهترین معجون آرامشبخش جهت کنترل تپش‌های قلب در نظر گرفته می‌شود. این ماده با خاصیت تسکین بخشی خود به بازیابی ضربان قلب عادی بیماران کمک کرده و خوابی آسوده را برای آنان فراهم می‌کند.
• بادرنجبویه از دیگر متدهای توصیه شده به عنوان درمان سنتی تپش قلب در بارداری شناخته می‌شود که با بهبود گردش خون و کنترل تپش بالای قلب موجب آرامش مادران باردار خواهد شد. این ماده با کنترل استرش و اضطراب مادران موجب آرامش بیشتر و کنترل بی نظمی ضربان قلب خواهد بود.
• دارچین: ماده دیگری است که با بهبود جریان خورسانی به قلب موجب تسکین بی نظمی در ریتم قلب بیماران شده و به دلیل مواد مغذی موجود در خود چون پتاسیم و منزیم می‌تواند فشارخون را کنترل کند.

سخن پایانی

آریتمی در بارداری شایع است و احتمالاً عاملی نگران‌کننده برای سلامت مادر و جنین محسوب شود. برای برخی از مادران، آریتمی احتمالاً بیانگر عود مجدد یک آریتمی تشخیص داده شده پیشین یا اولین تظاهر در یک زن مبتلا به بیماری ساختاری قلبی شناخته شده باشد.

با این حال، در بیشتر موارد، هیچ سابقه قبلی در خصوص ابتلای فرد به بیماری قلبی وجود ندارد و همین مسئله می تواند اضطراب قابل توجهی را برای بیمار ایجاد کند. اکثر آریتمی هایی که در دوران بارداری رخ می دهند جدی نبوده و در پی تغییرات هورمونی ناشی از باروری بروز کرده و به سادگی می‌توان آنها را کنترل کرد. با این حال به دلیل حساسیت موضوع ضروری است در صورت بروز هرگونه بی نظمی در ضربان قلب در این دوران برای یافتن علت تپش قلب در بارداری تحت نظارت یک متخصص متبحر باشید.