در زندگی‌های امروزی، استرس به یک عامل جدا نشدنی از زندگی‌ها تبدیل شده است. استرس یک پاسخ طبیعی و ضروری برای بدن انسان تلقی می‌شود؛ اما افزایش آن، دردسرهایی را نیز به دنبال دارد. درد قفسه سینه ناشی از استرس، یکی از علائم ناشی از استرس شدید است که علل متفاوتی را در پی دارد. بنابراین در نگاه اول، کمی نگران کننده به نظر می‌رسد. چنانچه علت درد قفسه سينه از استرس باشد، می‌توان آن را با ورزش‌هایی ساده مانند پیاده‌روی و حتی یادگیری تنفس عمیق کنترل کرد. در غیر این صورت، نیازمند بررسی دقیق آن توسط متخصص قفسه سينه تهران است در ادامه با علت و راه حل‌های درد قفسه سینه آشنا می‌شود.
فهرست مطالب
- درد قفسه سینه ناشی از استرس
- چرا استرس باعث بروز درد در ناحیه قفسه سینه می‌شود؟
- درد سینه ناشی از استرس چگونه احساس می‌شود؟
- تفاوت درد قفسه سينه از استرس و مشکلات قلبی چیست؟
- کاهش استرس و عوارض ناشی از آن با خواب کافی و باکیفیت
- نقش تمرینات تنفسی در کاهش درد قفسه سینه
- کاهش درد قفسه سینه با ورزش
- برای درمان درد قفسه سینه از استرس چه بخوریم؟
- سخن پایانی
درد قفسه سینه ناشی از استرس
عوامل مختلفی باعث بروز درد در ناحیه جناغ سینه می‌شوند؛ اما آیا دردهایی که در ناحیه جناغ سینه احساس می‌کنیم، می‌توانند منشأ عصبی داشته باشند؟ بله؛ یکی از رایج‌ترین علائم ناشی از استرس شدید، درد جناغ سینه است. همة ما استرس را تجربه کرده‌ایم و می‌دانیم که وجود استرس برای بقای نسل انسان ضروری است؛ اما گاهی این استرس از حد طبیعی خود، فراتر رفته و مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
افراد در شرایط مختلف، ممکن است دچار استرس شدید شده و علائمی همچون درد جناغ سینه را تجربه کنند. یادآوری خاطرات تلخ همچون حوادث، مشکلات مالی و عاطفی و همچنین مواردی از قبیل حسادت، شرایط را برای ایجاد استرس فراهم می‌کنند. معمولاً استرس و اضطراب، به‌صورت ناگهانی رخ داده و می‌تواند روند زندگی فرد را مختل کند.
درد قفسه سینه، یکی از نشانه‌های اصلی در حمله قلبی نیز محسوب می‌شود. با وجود عاملی مشترکی مانند درد جناغ سینه، این نگرانی طبیعی است. تمایز دادن درد قلبی از درد جناغ سینه ناشی از استرس، برای افراد کار چندان راحتی نیست؛ به همین دلیل توصیه می‌شود، افراد با علائم استرس آشنا شده و در صورت احساس درد به پزشک مراجعه کنند.
استرس، علائمی را با خود به همراه دارد. علائم استرس را می‌توان به دودسته روان‌شناختی و فیزیکی تقسیم‌بندی کرد. احساس وحشت و تنش، دشواری در تمرکز و تحریک‌پذیری، ازجمله علائم روان‌شناختی استرس هستند. علائم فیزیکی استرس، شامل موارد زیر است:
- خشکی دهان
- تنگی نفس
- افزایش ضربان قلب
- افزایش تعریق و درگرفتن
- سرگیجه
- احساس درد در قفسه سینه
- احساس درد در معده
چرا استرس باعث بروز درد در ناحیه قفسه سینه می‌شود؟
برای اینکه متوجه شویم چرا با وجود استرس، علائمی همچون درد قفسه سینه بروز می‌کند، باید با چگونگی پاسخ بدن به استرس آشنا شویم. استرس، یک واکنش طبیعی در بدن است که در صورت مواجه شدن با خطری واقعی یا خیالی رخ می‌دهد.
با وجود استرس، مغز سایر اعضای بدن را برای یک شرایط ویژه و رویارویی با خطر یا فرار آماده می‌کند. این تغییرات فیزیولوژیک، عملکرد بدن را نسبت به شرایط طبیعی، تغییر داده و پاسخ‌های حسی و روانی جدیدی به بدن القا می‌کند.
با وجود استرس، ترشح هورمونی به نام آدرنالین افزایش پیدا می‌کند. افزایش سطح هورمون آدرنالین در خون، افزایش ضربان قلب، افزایش فشارخون و همچنین تنفس‌های کم عمق اما سریع را به دنبال دارد. هر چقدر قلب سریع‌تر و بیشتر کار کند، فشار بیشتری را متحمل می‌شود.
با بروز افزایش ضربان قلب و کمبود اکسیژن، علائمی همچون تنگی نفس و سرگیجه نیز قابل مشاهده است. تمامی این پاسخ‌ها که از استرس ناشی شده‌اند را واکنش‌های ستیز یا گریز می‌نامند.
بدن هر فرد در شرایط سخت با چنین وضعیتی مواجه می‌شود که کاملاً طبیعی است. بدن انسان سالم، قادر است پس از 30 دقیقه به حالت عادی بازگشته و فعالیت خود را از سر بگیرد. چنانچه استرس و شرایط ناشی از آن، به‌صورت مکرر و با دفعات بیشتر تکرار شود، بدن توانایی خود را در بازیابی از دست داده و دچار تنش عضلانی می‌شود. درد جناغ سینه، یکی از علائم ناشی از تنش‌های عضلانی استرس است.
درد سینه ناشی از استرس چگونه احساس می‌شود؟
با وجود استرس، علائم بروز پیدا کرده، متفاوت خواهد بود. احساس درد در ناحیه قفسه سینه، یکی از علائم فیزیکی استرس شدید است. این درد معمولاً ناراحت کننده و شدید است و می‌تواند مزید علتی برای ایجاد و تشدید استرس باشد. چنانچه درد جناغ سینه از استرس ناشی شده باشد، می‌تواند به چندین صورت متفاوت احساس شود:
- استرس، می‌تواند دردی کوبنده و تیز در ناحیه قفسه سینه ایجاد کند. این درد، می‌تواند به‌صورت فشار در ناحیه قفسه سینه نیز احساس شود.
- وجود دردی مبهم و احساس ضربان در ناحیه قفسه سینه، می‌تواند از علائم استرس شدید باشد.
- درد ناشی از استرس در قفسه سینه به‌صورت نقطه‌ای در قسمت بالایی جناغ سینه و در سمت چپ احساس می‌شود. شدت این درد، ممکن است آنقدر زیاد باشد که تنفس را دشوار کند.
- برخی از بیماران با بروز استرس شدید از احساس درد در زیر پستان چپ، شکایت می‌کنند. این درد ناشی از استرس، می‌تواند به دلیل درد در ناحیه نوک قلب ایجاد شده باشد.
- ناحیه قفسه سینه، شامل یک سری عضلات ازجمله عضلات بین دنده‌ای است. با بروز حملات پانیک، اسپاسم و درد عضلانی قابل مشاهده است. انقباض و کشیده شدن عضلات جناغ سینه، می‌تواند عامل ایجاد درد در ناحیه قفسه سینه باشد. درد عضلانی به صورتی است که با لمس، تشدید می‌شود.
تفاوت درد قفسه سينه از استرس و مشکلات قلبی چیست؟
یکی از رایج‌ترین علائم حمله قلبی، درد جناغ سینه است. چنانچه درد قفسه سینه، به دلیل استرس باشد، به طور معمول خوش خیم تلقی شده و مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌کند. گاهی علائم ناشی از استرس با حمله قلبی اشتباه گرفته می‌شوند. در مقایسه درد جناغ سینه ناشی از مشکلات قلبی با استرس متوجه می‌شویم که درد جناغ سینه در حمله قلبی بیش از 20 دقیقه طول کشیده و با افزایش فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.
در حمله قلبی، درد شدیدی در قفسه سینه ایجاد می‌شود که به صورت فشار نیز می‌تواند احساس شود. سایر علائم حمله قلبی شامل حالت تهوع، تعریق و سرفه می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به استرس‌های شدید بیشتر از افراد عادی با مشکلات قلبی همچون سکته قلبی مواجه می‌شوند. در برخی از موارد، خصوصاً زمانی که فرد به عوامل زمینه‌ای همچون دیابت و فشارخون مبتلا باشد، درد جناغ سینه با درد قلب همراه شده و مشکلات جدی‌تری ایجاد می‌کند.
استرس‌های شدید و خارج از محدوده طبیعی با مسدود کردن عروق خون رسان قلب یا کرونر، یکی از عاملان ایجاد کننده مشکلات قلبی همچون سکته قلبی هستند. چنانچه فردی دارای سابقه قلبی شناخته شده یا ناشناخته باشد، استرس و حملات قلبی می‌تواند باعث تکرار و تشدید آنها شود.
تشخیص درد قفسه سینه ناشی از مشکلات قلبی و استرس کار آسانی نیست؛ بنابراین مراجعه به پزشک الزامی است. پزشک با شنیدن چگونگی شروع درد و شرح حال شما و به دنبال آن، معاینه و مشاهده نوار قلب، می‌تواند تشخیص دهد که درد ناشی از استرس است یا مشکلات قلبی.
کاهش استرس و عوارض ناشی از آن با خواب کافی و باکیفیت
مشکلات خواب به یکی از مشکلات فراگیر تبدیل شده است. این رابطه، یک جاده یک طرفه نیست؛ استرس و خواب تأثیری دو طرفه دارند. استرس از میزان کیفیت خواب می‌کاهد. بنابراین، خواب ناکافی و کم کیفیت نیز می‌تواند به تشدید استرس کمک کند.
تنظیم خواب می‌تواند کمک ویژه‌ای به کاهش استرس و علائم ناشی از آن کند. خواب تاثیر چشمگیری در خلق و خوی افراد دارد. گفته می‌شود تنها با یک شب بی‌خوابی، فشارهای روحی و استرس تا 30 درصد افزایش می‌یابد.
با وجود استرس، سطح هورمون کورتیزول در خون افزایش می‌یابد. با افزایش این هورمون، قند خون و فشارخون افزایش پیدا می‌کند. فعال شدن واکنش‌های ستیز یا گریز، مغز را به فعالیت بیشتری واداشته و خواب را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شرایطی همچون مرگ یکی از عزیزان، شکست‌های عاطفی و مالی، می‌تواند استرسی طولانی مدت ایجاد کند.
در صورتی که استرس برای چندین هفته طول بکشد، استرس مزمن نامیده می‌شود. با وجود استرس مزمن، سطح کورتیزول خون برای مدتی طولانی‌تر بالا خواهد ماند. این نوع از استرس علاوه بر کاهش کیفیت و میزان خواب، مشکلاتی جدی‌تر برای فرد ایجاد می‌کند؛ بیماری‌های قلبی و تضعیف سیستم ایمنی، دو مورد از این عوارض هستند.
برای کاهش استرس و بهبود درد جناغ سینه، برطرف کردن علت بی‌خوابی اهمیت دارد. برخی از داروها، تغییرات هورمونی همچون یائسگی، مصرف الکل و کافئین در بروز بی‌خوابی و افزایش استرس نقش مهمی را ایفا می‌کنند. با وجود خواب منظم شبانه، می‌توان بسیاری از مشکلات همچون استرس را حل کرد.
نقش تمرینات تنفسی در کاهش درد قفسه سینه
در هنگام استرس، تنفس فرد نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد. با بروز استرس، تعداد تنفس فرد در یک دقیقه افزایش می‌یابد؛ اما عمق تنفس کاهش پیدا می‌کند؛ این نوع از تنفس را توراسیک می‌نامند. در تنفس توراسیک، میزان اکسیژن و کربن دی اکسید خون تغییر پیدا کرده و مشکلاتی همچون سرگیجه، تنش عضلانی و افزایش فشار خون را به وجود می‌آورد.
با تنظیم شیوه تنفس خود، می‌توانید پاسخ درستی به شرایط استرس‌زا داده و از بروز حملات پانیک جلوگیری کنید. با تنفس‌های عمیق می‌توانید سیستم پاراسمپاتیک را تحریک کنید؛ این سیستم در تنظیم فعالیت‌هایی غیرارادی همچون تنفس و ضربان قلب نقش دارد.
در صورت مواجه شدن با استرس، تنفس عمیق و دیافراگمی انجام دهید. این نوع از تنفس به کاهش استرس و درد قفسه سینه ناشی از آن کمک می‌کند. تنفس یکنواخت و عمیق، یکی از اصلی‌ترین عضله‌های تنفسی به نام دیافراگم را درگیر می‌کند.
با تنفس دیافراگمی، ریه‌ها انبساط بیشتری پیدا کرده و در نتیجه هوای بیشتری وارد ریه می‌شود و اکسیژن موردنیاز خون تأمین می‌شود. تمرین‌های مختلفی برای تنفس عمیق وجود دارد که می‌توانید هنگام بروز استرس از آنها کمک بگیرید.
-
تنفس شکمی
در یک مکان آرام، چهارزانو نشسته یا به پشت دراز بکشید. یکی از دست‌های خود را روی قسمت بالای قفسه سینه و دست دیگر خود را زیر قفسه سینه روی شکم خود قرار دهید. دقت کنید که در طی انجام این مراحل، عضلات شکم نباید منقبض باشند. با بینی خود تنفس را آغاز کرده و عمل دم را تا مرحله‌ای که شکمتان به سمت جلو حرکت کند ادامه دهید. برای انجام عمل بازدم باید لب‌های خود را جمع کرده و هوای دمیده شده را بیرون دهید. در طی انجام این مراحل، دستی که روی قفسه سینه قرار داده‌اید باید ثابت بماند.
-
تنفس جعبه‌ای
تنفس جعبه‌ای به نام‌های تنفس مربعی یا چهاروجهی نیز شناخته می‌شود. برای انجام این تنفس، مراحل به‌صورت چرخه‌ای تکرار می‌شوند. در مرحله اول به مدت 4 ثانیه، عمل دم را انجام دهید. در مرحله دوم به مدت چهار ثانیه، هوای دمیده شده را در سینه خود نگه دارید. در نهایت در مرحله سوم به مدت چهار ثانیه، عمل بازدم را انجام دهید.
کاهش درد قفسه سینه با ورزش
برای رفع بسیاری از مشکلات، ورزش راه حلی مؤثر است. تحقیقات ثابت کرده‌اند، ورزش‌هایی همچون پیاده‌روی، دو، شنا، دوچرخه‌سواری و سایر ورزش‌های هوازی به کاهش استرس و علائم ناشی از آن کمک می‌کنند. این عمل مثبت با تأثیر بر یکی از سیستم‌های بدن به نام سیستم سمپاتیک اتفاق می‌افتد.
با انجام ورزش‌های هوازی، می‌توانید اثرات کاهش استرس را پس از 20 دقیقه مشاهده کنید؛ این زمان، کمتر از زمانی است که بسیاری از داروها برای اثرگذاری نیاز دارند. به طور متوسط باید حداقل 3 روز در هفته و به مدت 45 دقیقه ورزش کنید. برای انتخاب ورزش مناسب خود، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
به نظر می‌رسد، ورزش برای افرادی که با علائم فیزیکی استرس روبه‌رو هستند مناسب نیست؛ اما این تصوری غلط است. ورزش می‌تواند به‌عنوان یک تمرین درمانی به فرد کمک کند تا در برابر لرزش بدن و افزایش ضربان قلب خود، حساسیت بالایی نشان ندهد.
ورزش‌های هوازی با کاهش تنش‌های عضلانی و ایجاد فعل و انفعالاتی مثبت در مغز به کاهش استرس و درد قفسه سینه ناشی از آن، کمک می‌کنند. در صورت انجام دادن ورزش هوازی طولانی مدت یا شدید، نوعی ناقل عصبی درون خون ترشح می‌شود که عملکردی شبیه مورفین دارد؛ این ناقل عصبی، اندورفین نام دارد.
اندورفین در بدن احساس سرخوشی ایجاد کرده و تأثیر آن تا 96 ساعت در بدن باقی می‌ماند. افزایش ترشح اپی‌نفرین (epinephrine) و سروتونین در طی ورزش به کاهش استرس، افسردگی، افزایش هوشیاری و کیفیت خواب کمک می‌کند.
برای درمان درد قفسه سینه از استرس چه بخوریم؟
تغذیه نقش مهمی در سلامت بدن و عملکرد اعضا دارد. استفاده از میوه‌ها و سبزی‌ها و پرهیز از چربی‌های اشباع شده، از اصول غذایی برای سلامت بدن هستند. برای کاهش استرس و عوارضی همچون درد قفسه سینه، می‌توان از داروهای شیمیایی مؤثر استفاده کرد؛ اما عوارض جانبی آنها را نیز باید پذیرفت.
برخی از گیاهان دارویی، ضد استرس و غیراعتیادآور، نه‌تنها مؤثر هستند؛ بلکه عوارض کمتری را نیز به دنبال دارند. به این نکته توجه داشته باشید که این گیاهان و دم‌نوشان، اثری درمانی دارند و برای استفاده از آنها باید با پزشک مشورت کنید.
-
سنبل‌الطیب
برای کنترل استرس و کاهش مدت‌ز مان مورد نیاز برای به خواب رفتن، می‌توانید از گیاهی آرام بخش به نام سنبل‌الطیب استفاده کنید. برای تهیه دم‌نوش، ابتدا یک قاشق چایخوری سنبل‌الطیب را درون یک لیوان آب جوش ریخته و روی آن را با یک پیش‌دستی یا نعلبکی بپوشانید. بعد از گذشت نیم ساعت، می‌توانید دم‌نوش را صاف کرده و میل کنید. قبل از انجام کارهایی که نیاز به تمرکز دارند همچون رانندگی، از خوردن سنبل‌الطیب خودداری کنید.
-
رازک
یکی از داروهای گیاهی و مؤثر در کاهش استرس، رازک نام دارد. جهت آماده‌سازی دم‌نوش رازک، به‌ازای هر 1 لیتر آب از 2 قاشق غذاخوری رازک استفاده کنید. دم‌نوش را باید روی حرارت غیرمستقیم دم کنید. این دم‌نوش، طعم تلخی دارد؛ به همین دلیل با نعنا، سنبل کوهی یا بابونه دم می‌شود.
-
بادرنجبویه
بادرنجبویه یا ملیسا یکی از گیاهان دارویی در خانواده نعنائیان است که نقش مؤثری در کاهش استرس دارد. این گیاه در آرامش عضلانی و بهبود کیفیت خواب نقش مؤثری را ایفا می‌کند. علاوه بر دم‌نوش، می‌توان از روغن بادرنجبویه برای ماساژ عضلات نیز استفاده کرد.
سخن پایانی
استرس یکی از واکنش‌های طبیعی بدن محسوب می‌شود؛ استرس شدید، مشکلات بسیاری را به دنبال دارد و علائمی همچون درد قفسه سینه ناشی از استرس از مهم‌ترین آنها محسوب می‌شود. چنانچه به این درد دچار شدید، آن را نادیده نگیرید.
تمایز دادن درد قلبی و درد قفسه سینه ناشی از مشکلات معده یا استرس، کار آسانی نیست و نیاز به بررسی پزشک دارد. درد احساس شده در حملات قلبی، بیشتر از 20 دقیقه طول می‌کشد و با افزایش فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.
استرس‌های کنترل نشده، باید درمان شوند؛ زیرا استرس می‌تواند زمینه ساز بیماری‌های قلبی نیز باشد. برای کاهش استرس می‌توان از ورزش، دم‌نوش‌های گیاهی، داروهای شیمیایی و صحبت با یک روان‌شناس استفاده کرد. تنفس عمیق نیز می‌تواند به کاهش درد قفسه سینه کمک کند.
