تپش قلب بالا می‌تواند نشانه‌ای هشداردهنده از مشکلات جدی جسمی یا روانی باشد. شاید شما هم ناگهان حس کرده باشید که ضربان قلبتان شدیدتر از حد معمول شده یا به طور غیرطبیعی افزایش یافته است. این حالت، علاوه بر ایجاد اضطراب، ممکن است خطرات جدی برای سلامت قلب و عروق به همراه داشته باشد. اما آیا باید همیشه نگران باشیم؟ در این مقاله، ضمن بررسی علل رایج تپش قلب، راهکارهای ساده و موثر برای پایین آوردن ضربان قلب و جلوگیری از خطرات ناشی از آن را به شما معرفی خواهیم کرد. خوشبختانه، با شناخت دلایل اصلی و استفاده از روش‌های مناسب، می‌توان به درمان قطعی تپش قلب دست یافت. اگر به دنبال آرامش و کنترل این عارضه هستید، تا انتهای مقاله با ما همراه باشید. راه‌حل‌هایی کاربردی و علمی منتظر شما هستند.
فهرست مطالب
انواع شیوه‌های کند کردن تپش قلب
لرزش قلب را چگونه پایین بیاوریم؟ تپیدن قلب یک مسئله حیاتی است. اینکه قلب در هر دقیقه چند ضربه بزند و با چه آهنگی منقبض و منبسط شود، بسیار مهم است. اگر قلب در حالت استراحت در یک فرد بالغ بیشتر از ۹۰ ضربه بزند، این موضوع می‌تواند مشکل‌آفرین شود. لرزش قلب سریع به ضربان قلب بالا ۹۰ در حالت استراحت گفته می‌شود که حس ناخوشایند و آزاردهنده‌ای در فرد مبتلا ایجاد می‌کند. حسی شبیه به ناآرامی، دل‌شوره و اضطراب.
گاهی هم قلب دچار یک اختلال خطرناک تحت عنوان آریتمی می‌شود. قلب دچار آریتمی به شکل غیرطبیعی منبسط و منقبض می‌شود و این امر می‌تواند منجر به سکته قلبی، سکته مغزی، نارسایی قلب و حتی مرگ شود. راه‌های بسیاری وجود دارد که ادعا می‌کنند قادر هستند لرزش قلب را کاهش دهند. حال باید بگوییم چگونه تپش قلب را پایین بیاوریم؟ ما در ابتدا راهکارهای پایین‌آورنده سریع لرزش قلب را به چند دسته کلی تقسیم می‌کنیم.
- درمان‌های خانگی برای کاهش تپش قلب
- درمان‌های تخصصی پزشکی برای کاهش تپش قلب
در این قسمت می‌خواهیم راهکارهای خانگی و خارج از بیمارستان که می‌تواند کمک‌تان کند تا حدودی بتوانید تپیدن قلب را کنترل کنید را، به شما بیاموزیم. به موارد زیر توجه کنید.
آرامش خود را حفظ کنید. اگر در محیطی پر سروصدا و شلوغ هستید، خود را به محلی خلوت و آرام و دارای هوای تمیز برسانید.
اگر در حالت ایستاده هستید، در جای امن و مطمئن بنشینید یا دراز بکشید.
سعی کنید حتماً تنفس عمیق کنید. نفسهای شما باید دم‌های عمیق و بازدمهای طولانی داشته باشند. این فرایند کمک می‌کند تا سریع لرزش قلب تا حدودی کمتر شود.
از مانور والسالوا کمک بگیرید. یعنی ابتدا با دمی عمیق هوا را از بینی وارد ریه‌های خود کنید، سپس دهان خود را محکم ببندید و با انگشت، سوراخ‌های بینی خود را کیپ فشار دهید. حالا سعی کنید در این حالت بازدم انجام دهید. این مراحل را چند بار تکرار کنید.
اگر هر یک از علائم زیر را دارید، حتما فورا و بدون تلف کردن وقت به اورژانس زنگ بزنید.
- سیاهی رفتن چشم‌ها
- سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- ضعف و افت انرژی و بی‌حالی شدید
- خواب‌آلودگی
- کاهش قدرت تفکر و تمرکز
- کاهش هوشیاری
- غش‌کردن یا سنکوپ
- احساس درد، فشار و سنگینی در قفسه سینه
- تعریق سرد فراوان
بدون مشورت با پزشک اورژانس، به‌هیچ‌وجه چیزی اعم از مایعات یا خوراکی‌های جامد یا داروها به فرد مبتلا به تندزدن لرزش قلب ندهید. حتی آب‌قند و نظیر آن هم ممنوع است.
از دخانیات و نیکوتین، سیگار و قلیان حتماً دوری کنید. در محیطی پر از هوای تازه قرار بگیرید یا پنجره‌ها را باز کنید.
اگر احساس ضعف دارید، دراز بکشید. بالش زیر سر نگذارید، بلکه پاها را بالا نگه دارید یا روی یک بالش بگذارید.
از مصرف ترکیبات و خوراکی‌های محرک مانند نوشیدنی‌های انرژیزا، نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های حاوی کافئین مانند شکلات، قهوه، چای و کاکائو پرهیز کنید.
نیکوتین و داروهای سرماخوردگی که تحت عنوان قرص و کپسول سرماخوردگی و یا داروهای ضد احتقان فروخته می‌شوند، خودداری کنید. داروهای مخدر غیرقانونی مانند کوکائین و… می‌تواند شرایط شما را تشدید و وخیم کند.
گفته می‌شود خم شدن و زدن آب سرد به‌صورت تا حدودی می‌تواند با تحریک سیستم عصبی کاهنده فعالیت قلب به کنترل سریع تپیدن قلب کمک کند. سعی کنید خم شوید و آب سرد به‌صورت خود بپاشید و به‌آرامی اما عمیق نفس بکشید.
باز هم خاطرنشان می‌کنیم، به‌هیچ‌وجه افرادی که علائم هشدار دارند، افرادی که هوشیاری ندارند و یا غش کرده و به روی زمین افتادهاند، افراد سالمند که دچار لرزش قلب شدهاند، نباید بدون تماس‌گرفتن به اورژانس، خودسرانه درمان شوند. در مورد گروه درمان‌های تخصصی در مباحث بعدی، توضیح مفصل به شما ارائه می‌شود.
چی بخوریم تا کنترل تپش قلب آسان شود؟
چگونه تندتند زدن ضربان قلب را پایین بیاوریم؟ افرادی که دچار افزایش ضربان قلب می‌شوند، به دنبال خوراکی‌ها و داروهایی می‌گردند که با مصرف آنها بتوانند کاهش تپش قلب را به‌آسانی انجام دهند. آیا خوردن خوراکی خاصی موقع سریع تپیدن قلب توصیه می‌شود؟ آیا می‌توان خودسرانه برای پایین بردن تپش قلب چیزی خورد؟ پاسخ پزشکان متخصص قلب و عروق این است که اگر فردی بدون فعالیت شدید، بدون مصرف قهوه و چای، بدون مصرف مواد محرک و بدون تجربه استرس و هیجان، در حال تجربه لرزش قلب باشد.
یک یا چند مورد از علائم هشدار مانند تنگی نفس، درد قفسه سینه، بی‌حالی و سنکوپ را تجربه کند؛ نباید هیچ خوراکی یا دارویی مصرف کند و تنها اقدام حیات این است که در محیط آرام دراز بکشد و فوراً به اورژانس زنگ بزند. برای افرادی که جزء گروه پرخطر بالا نیستند، به‌شرط اینکه سابقه بیماری قلبی، فشارخون و دیابت ندارند؛ علاوه بر حفظ آرامش، مصرف مواد زیر نیز ممکن است سودمند باشد.
زمانی که از ضربان بیش از ۹۰ عدد در دقیقه صحبت می‌کنیم، منظورمان در فردی بالغ است که در حالت استراحت بوده و فعالیت ورزشی شدید را اخیراً در چند دقیقه پیش تجربه نکرده باشد. گاهی علت اصلی تندزدن ضربان قلب یک بیماری مهم قلبی است. آریتمی‌های قلبی می‌توانند با ایجاد سریع لرزش قلب، فرد مبتلا را دچار سکته‌های جدی قلبی و مغزی کنند. گاهی هم لرزش قلب علامت اول و علامت هشداردهنده وقوع حمله قلبی است.
آب‌خنک
دمنوشهای خانگی اسطوخودوس، گل‌گاوزبان، سنبل‌الطیب یا جوشانده تخم شنبلیله
خوردن زالزالک
آب طبیعی انگور
در ساعات بعدی می‌تواند به فرد دچار لرزش قلب که دچار عارضه قلبی است نیز کمک کند. به‌هیچ‌عنوان به سراغ داروهای مسکن، داروهای سرماخوردگی، دخانیات و مواد مخدر نروید. مصرف مکمل‌ها از هر نوع، نوشابه‌های انرژیزا و ادویه‌های تند می‌تواند حال شما را بدتر کند. برای بلندمدت، مصرف خوراکی‌ها یا مکمل‌های حاوی منیزیم، پتاسیم، ویتامین B1 ویتامین B12 و ویتامین D3 در صورت تأیید پزشک، ممکن است مناسب باشد؛ اما به‌هیچ‌وجه خودسرانه از این مکمل‌ها استفاده نشود.
عوارض کاهش تپش قلب
همان‌طور که افزایش تعداد تپیدن قلب خطرناک است، کاهش بیش از حد تعداد ضربان قلب نیز می‌تواند عوارض و پیامدهای جدی و ناگواری داشته باشد. نباید تپیدن قلب را به کمتر از ۶۰ عدد در دقیقه برسانیم. کاهش ضربان قلب به زیر ۶۰ ضربه در دقیقه را برادی‌کاردی می‌گوییم که به‌خصوص در افرادی که زمینه بیماری‌های قلبی دارند، می‌تواند بسیار خطرناک شود.
البته افراد جوان و سالم، به دنبال تجربه یک دوره کوتاه و موقت برادی‌کاردی، عوارض جدی را تجربه نمی‌کند. کاهش ضربان قلب باعث کاهش حجم خونی می‌شود که از قلب به سمت رگ‌های بدنتان پمپاژ می‌شود؛ لذا با کاهش خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به سلول‌های بدن، شما دچار علائم ناشی از این مشکل می‌شوید. به‌عنوان‌مثال، اشتها کم می‌شود و احساس می‌کنید که نیاز مفرط به خواب دارید.
کاهش لرزش قلب بالا می‌تواند عوارضی داشته باشد، به‌خصوص اگر به‌سرعت یا به طور غیرمنطقی انجام شود. برخی از عوارض احتمالی عبارت‌اند از:
- سیاهی رفتن چشم‌ها و احساس گیجی
- کاهش قدرت تفکر و تمرکز
- افت فشارخون
- کاهش انرژی
- مشکلات تنفسی
- خواب‌آلودگی
- خستگی
- ضعف و بی‌حالی شدید
- غش‌کردن یا سنکوپ
- درد قفسه سینه
- کما
- نارسایی قلبی شدید و حتی مرگ
بنابراین، مهم است که قبل از کاهش ضربان و تپش قلب، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند علت سریع تپیدن قلب شما را تشخیص دهد و بهترین روش درمانی را برای شما توصیه کند. در اینجا چند نکته برای آرام کردن تپش قلب به روشی ایمن آورده شده است:
استراحت کنید
استراحت می‌تواند به بدن شما کمک کند تا به حالت عادی بازگردد.
آب بنوشید
کمبود آب بدن می‌تواند باعث افزایش تپیدن قلب شود.
از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید
کافئین و الکل می‌توانند باعث افزایش سریع ضربان قلب شوند.
با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دارویی مصرف می‌کنید که ممکن است باعث افزایش تپیدن قلب شود، با پزشک خود صحبت کنید.
چگونه از زیادشدن ضربان قلب جلوگیری کنیم؟
زمانی که قلب شما بیش از ۱۰۰ نوبت در دقیقه بتپد، شرایطی ایجاد می‌شود که هم از لحاظ جسمانی، تحمل آن آزاردهنده و ناخوشایند است و هم می‌تواند عوارض جدی مانند سکته و حتی مرگ را به‌ویژه در افراد سالمند و دارای بیماری قلبی سبب شود. مهم‌ترین و مؤثرترین راه‌هایی که با رعایت آنها می‌توانیم از لرزش قلب جلوگیری کنیم، طبق نظر گردآوری شده از طرف پزشکان متخصص قلب عبارت‌اند از:
- حفظ آرامش و دوری از استرس
- دوری از هوای آلوده و محیط‌های پر سروصدا
- داشتن خواب کافی و باکیفیت
- حفظ وزن در محدوده متعادل
- رژیم غذایی سالم شامل مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه به‌خصوص انواع حاوی پتاسیم مانند موز، انبه، پرتقال، خرمالو، مصرف دانه‌های آجیلی در حد متعادل برای حفظ سلامت قلب و عروق عالی است. به‌عنوان‌مثال مصرف متعادل مغز بادام درختی، مغز تخم کدوتنبل و گردو البته این موارد نباید حاوی نمک سدیم باشد و نباید در مصرف آنها زیادهروی شود.
- جایگزین‌کردن گوشت قرمز با گوشت ماهی، پرندگان و پروتئین‌های گیاهی مانند انواع حبوبات و قطع مصرف فست‌فود، چیپس و پفک، خامه و شیرینی‌ها و کیک‌های خامه‌ای، بستنی، سوسیس و کالباس، محدودیت مصرف شکر و نمک سدیم و جایگزینی نمک پتاسیم
- در صورت تأیید پزشکتان، داشتن تحرک بدنی منظم به‌عنوان‌مثال پیادهرویی ۳۰ دقیقه‌ای روزانه
- زیاده‌روی‌نکردن در مصرف کافئین و عدم مصرف نوشیدنی‌های انرژیزا
- عدم مصرف خودسرانه مکمل‌های انرژیزا
- عدم مصرف مکمل‌ها و داروهای تبلیغاتی برای لاغری
- پرهیز از مصرف خودسرانه قرص‌ها و کپسول‌های سرماخوردگی، داروهای ضداحتقان و ضد آلرژی
- دوری از هر نوع دخانیات و فراوری حاوی نیکوتین و دوری از الکل
نکته بسیار مهم؛ پیگیری مداوم و دقیق برای درمان مناسب بیماری‌های زمینه‌ای مانند کم‌خونی، مشکلات غدد مانند پرکاری تیروئید، دیابت، بیماری‌های کبد و کلیه. همچنین اگر شما کم‌کاری تیروئید داشته‌اید و در حال مصرف قرص لووتروکسین هستید، بدانید که گاهی اوقات دوز اضافی این دارو می‌تواند باعث سریع تپیدن قلب شود؛ لذا بهتر است در ارتباط تنگاتنگ با پزشک معالج خود برای تنظیم دوز مناسب دارو باشید.
برخی از آنتی‌بیوتیک‌ها مانند آزیترومایسین و سیپروفلوکساسین نیز ممکن است در فرد دارای زمینه بیماری‌های قلبی، باعث افزایش زیادشدن تپیدن قلب شود؛ لذا از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز کنید. برخی از داروهای ضدافسردگی نیز می‌تواند با افزایش لرزش قلب همراهی داشته باشد؛ لذا در مصرف داروهای روانپزشکی به‌هیچ‌عنوان غیر از نسخه پزشک متخصص، به هیچ‌چیز دیگری اطمینان نکنید.
مواد مخدر غیرقانونی مانند قرص‌های انرژیزا، کوکائین و فرآورده‌های مرتبط با آن، آنفتامین و ریتالین همگی می‌توانند باعث لرزش قلب‌هایی شوند که می‌تواند در افراد مستعد، منجر به مرگ شود. از این مواد دوری کنید.
روش‌های درمان و کاهش تپش قلب
تکنیک‌های کنترل و کاهش ضربان قلب
تپش قلب را چگونه پایین بیاوریم؟ افزایش تپش قلب که ممکن است به‌دلیل دلایل مختلفی از جمله اختلالات جسمی و روانی ایجاد شود، راهکارهای درمانی گوناگونی دارد. پزشک متخصص قلب و عروق با انجام معاینات دقیق و آزمایش‌های لازم، ریشه مشکل را شناسایی کرده و بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌کند. ضروری است که از خوددرمانی یا مصرف دارو بدون نسخه پزشک پرهیز کنید؛ زیرا این اقدام نه تنها کمکی نمی‌کند، بلکه خطراتی مانند سکته، نارسایی قلبی یا حتی مرگ را به دنبال دارد.
انواع داروهای رایج در درمان تپش قلب
- بتابلاکرها: داروهایی مثل پروپرانول، متوپرول و آتنولول که تأثیر مستقیمی بر کاهش ضربان قلب دارند.
- داروهای ضدآریتمی: مانند سوتالول و دیگوکسین که ریتم غیرعادی قلب را تنظیم می‌کنند.
- مسدودکننده‌های کانال کلسیم: مانند آملودیپین، دیلتیازم و وراپامیل که در کنترل فشارخون و آرام‌سازی قلب موثرند.
- داروهای حفظ سلامت قلب و عروق: شامل انواع داروهای کنترل فشارخون مانند لوزارتان، کاپتوپریل و کارودیلول.
- داروهای متعادل‌کننده چربی خون: مانند استاتین‌ها، از جمله آترواستاتین و روزواستاتین.
درمان‌های جایگزین در موارد خاص
اگر دارودرمانی در کنترل آریتمی یا ضربان نامنظم قلب موفق نباشد، گزینه‌های زیر ممکن است استفاده می‌شوند:
- کاردیوورژن (شوک الکتریکی): برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب.
- ابلیشن (سوزاندن کانون‌های غیرطبیعی ضربان‌ساز)
- نصب دستگاه ضربان‌ساز یا پیس‌میکر: در موارد شدیدتر.
درمان‌های مرتبط با شرایط زمینه‌ای
- در مواردی که علت تپش قلب، مشکلات تیروئیدی مانند پرکاری تیروئید یا مصرف بیش‌ازحد لووتیروکسین باشد، تنظیم دوز دارو یا درمان بیماری تیروئیدی توسط فوق‌تخصص غدد الزامی است.
- اختلالات روانی نظیر حملات اضطراب نیز نیازمند ترکیبی از روان‌درمانی و داروهای تجویزی توسط روانپزشک هستند.
- عفونت‌های مزمن، بیماری‌های روماتولوژیک یا کم‌خونی نیز ممکن است باعث لرزش قلب شوند که برای درمان، تیم پزشکی متخصص مربوطه مداخله می‌کند.
سخن پایانی
تپش قلب بالا ممکن است در نگاه اول یک مشکل ساده به نظر برسد، اما می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات جدی‌تر در سلامت جسمی یا روانی باشد. آیا تا به حال این حالت را تجربه کرده‌اید که ضربان قلبتان به شکلی غیرطبیعی تند شود و همراه با احساس اضطراب و نگرانی باشد؟ این علائم می‌توانند تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی شما داشته باشند.
حال تصور کنید که بتوانید این مشکل را به طور کامل کنترل کنید. در این مقاله با روش‌های ساده و موثر برای کنترل تپش قلب آشنا شدید، اما گاهی اوقات شناخت دقیق علت‌ها و درمان آنها نیاز به مداخله تخصصی دارد.
تیم متخصصان ما در کلینیک، با تجربه و دانش بالا، آماده هستند تا به شما کمک کنند. اگر به دنبال آرامش قلبتان هستید، تنها یک گام تا رسیدن به راه‌حل نهایی فاصله دارید. همین حالا اقدام کنید و برای مشاوره با ما تماس بگیرید. یادتان باشد، قلب شما مهم‌ترین سرمایه زندگی‌تان است، پس مراقبت از آن را به تأخیر نیندازید. راهکارهای علمی و حمایتی ما، گامی مهم به سوی درمان قطعی تپش قلب خواهند بود.
