زمانی که با مشکلات کم‌خونی دست و پنجه نرم می‌کنید، ناگهان حس می‌کنید خنجری در قلبتان فرو رفته است و این سوال برایتان ایجاد میشود که ایا کم خونی باعث تیر کشیدن قلب میشود؟ تاثیر کم‌خونی بر قلب، کاهش قدرت آن است. در حالی که شما دارید در مورد تاثیر کمبود خون بر قلب فکر می‌کنید، این عضو مجبور میشود بار سنگینی را تحمل کند، تا جایی که هر تپش ممکن است آخرین تپش باشد. این قاتل خاموش، خطراتی مانند افزایش احتمال سکته، نارسایی قلبی، آریتمی‌های جدی و حتی مرگ را به همراه دارد. ما در ادامه به اقدامات فوری، درمان‌ها و موثرترین راه‌های پیشگیری آن در دوران کم‌خونی می‌پردازیم، تا برای همیشه این مشکل را نداشته باشید. البته اگر در مورد وجود آنمی (کم‌خونی) مطمئن نیستید، مقاله تیر کشیدن قلب را بخوانید، زیرا دلایل مرگبار دیگری هم هستند، که شاید یکی از آن‌ها دارد به شما اخطار می‌دهد!
فهرست مطالب
از کجا مطمئن شویم که تیر کشیدن قلب، مربوط به کم خونی است؟
اگر همراه این درد، فشار یا فشردگی قفسه سینه را هم تجربه می‌کنید. همچنین، این درد اغلب با تپش قلب سریع همراه است که نشانه حمله اضطرابی (پانیک) است.
آیا تیر کشیدن قلب در هنگام کم‌خونی، اورژانسی است؟
این احساس اصلاً طبیعی تلقی نمی‌شود، بنابراین، در صورت تجربه این علامت، مراجعه به پزشک ضروری است. در صورت مواجهه با درد قفسه سینه با ویژگی‌های زیر، به سرعت به اورژانس مراجعه کنید:
- تغییر شدت درد از خفیف به شدید
- تکرار مکرر درد
- تداوم درد به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر
- همراهی درد با سایر علائم جدی مانند تنگی نفس
چرا کم خونی باعث تیر کشیدن قلب می شود؟
تصور کنید قلب شما مثل یک پمپ اکسیژن است، که خودش هم، سوختش را از اکسیژن تامین می‌کند. برای اینکه این موتور هوشمند به خوبی کار کند، به سوخت نیاز دارد، وقتی شما کم‌خونی دارید، انگار سوخت کافی به این موتور نمی‌رسد، در نتیجه؛ قلب، فشار بیشتر به خودش می‌آورد تا بتواند کمبود اکسیژن خودش و بدن را تامین کند.
کمبود اکسیژن باعث میشود عضله قلب تحت فشار قرار بگیرد و شما، درد را به شکل تیر کشیدن یا انواع دیگر درد در قفسه سینه احساس کنید.
در واقع، کمبود اکسیژن باعث انقباض عروق کرونر (رگ‌هایی که خون را به خود قلب می‌رسانند) شود و این انقباض، دردی مانند تیرکشیدن ایجاد می‌کند.
کم خونی چه تاثیری بر قلب دارد؟ آیا دریچه‌های آن بزرگ میشود؟
کم‌خونی زمانی اتفاق می‌افتد که گلبول‌های قرمز سالم یا هموگلوبین (پروتئینی که در گلبول‌های قرمز وجود دارد و اکسیژن را حمل می‌کند) به اندازه کافی در خون وجود نداشته باشند، قلب برای عملکرد صحیح خود به اکسیژن کافی نیاز دارد، وقتی این عنصر حیات‌بخش، به قلب نرسد، این عضو برای جبران، کمبود باید سخت‌تر کار کند و این موضوع مشکلات مختلفی را به وجود می‌آور که در ادامه می‌خوانید.
بزرگ شدن قلب و دریچه‌اش
بیش‌فعالی قلب در دراز مدت باعث بزرگ شدن آن میشود. این تغییر اندازه، دریچه‌های آن را هم گشاد می‌کند.
افزایش بار کاری و نارسایی قلبی
در کم‌خونی، قلب برای جبران کمبود اکسیژن رسانی به بافت‌ها، مجبور است سریع‌تر و با نیروی بیشتری پمپاژ کنداین افزایش بار کاری می‌تواند منجر به بزرگ شدن قلب (کاردیومگالی) و در نهایت نارسایی قلبی شوددر نارسایی قلبی، قلب ضعیف شده و نمی‌تواند خون کافی را به بدن پمپاژ کند.
در بیماری تالاسمی ماژور، که یک نوع کم‌خونی ارثی است، تولید هموگلوبین مختل می‌شوداین موضوع می‌تواند منجر به کم‌خونی شدید و افزایش بار کاری قلب شوددر صورت عدم درمان مناسب، بیماران مبتلا به تالاسمی ماژور ممکن است دچار نارسایی قلبی شوند.
تنگی عروق کرونر و آنژین صدری
عروق کرونر، رگ‌های خونی هستند که خون و اکسیژن را به عضله قلب می‌رساننددر کم‌خونی، کاهش اکسیژن رسانی می‌تواند باعث تنگی یا اسپاسم این عروق شوداین موضوع می‌تواند باعث درد قفسه سینه (آنژین صدری) شود که معمولا به صورت فشار، سنگینی یا سوزش در قفسه سینه احساس میشود.
در بیماری کم‌خونی داسی شکل، گلبول‌های قرمز شکل غیرطبیعی دارند و می‌توانند در رگ‌های خونی کوچک، از جمله عروق کرونر، گیر کنند و باعث انسداد آن‌ها شونداین موضوع می‌تواند منجر به درد قفسه سینه شدید و حتی حمله قلبی شود.
اختلال در ریتم قلب (آریتمی)
قلب دارای یک سیستم الکتریکی است که ریتم ضربان قلب را کنترل می‌کندکم‌خونی می‌تواند باعث اختلال در این سیستم و ایجاد ریتم‌های غیر طبیعی قلب (آریتمی) شود برخی از انواع آریتمی می‌توانند خطرناک باشند و منجر به غش، سکته مغزی یا حتی مرگ ناگهانی شوند.
در کم‌خونی شدید، به خصوص در افراد مسن یا افرادی که از قبل بیماری قلبی دارند، ممکن است آریتمی‌هایی مانند فیبریلاسیون دهلیزی یا تاکی کاردی بطنی رخ دهد.
افزایش خطر سکته قلبی
کم‌خونی با افزایش بار کاری قلب و کاهش اکسیژن رسانی به عضله قلب، خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد. حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که جریان خون به قسمتی از قلب به طور ناگهانی مسدود شود و باعث آسیب به عضله قلب شود.
افراد مبتلا به کم‌خونی مزمن، مانند افراد مبتلا به بیماری کلیوی مزمن، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری کرونری قلب و حمله قلبی هستند.
تشدید بیماری‌های قلبی موجود
اگر شما از قبل به یک بیماری قلبی مانند نارسایی قلبی یا بیماری کرونری قلب مبتلا باشید، کم‌خونی می‌تواند وضعیت شما را بدتر کنداین به دلیل افزایش بار کاری قلب و کاهش اکسیژن رسانی به عضله قلب است.
در افراد مبتلا به نارسایی قلبی، کم‌خونی می‌تواند باعث تشدید علائم مانند تنگی نفس، خستگی و تورم پاها شود.
نکات حیاتی
- کم‌خونی تأثیرات جدی بر قلب دارد، بنابراین تشخیص و درمان به موقع آن بسیار مهم است.
- اگر علائمی مانند تیر کشیدن قلب، تنگی نفس، تپش قلب یا خستگی مزمن دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
کم‌خونی، قلبتان را فرسوده می‌کند، بنابراین هرچقدر که زمان بگذرد، امدادرسانی به این عضو حیاتی، سخت‌تر میشود و همان‌طور که خواندید، احتمالاً قانع شده‌اید که چه بیماری‌های خطرناکی در کمینتان هستند.
ارتباط تیر کشیدن قلب و کم خونی، با تپش قلب
تپش قلب و تیر کشیدن قلب هر دو از علائم یک مشکل هستند: کمبود اکسیژن به دلیل کم‌خونی.
به طور خلاصه:
- قلب برای جبران کمبود اکسیژن، سریع‌تر می‌زند. (تپش قلب)
- این کار اضافه، باعث فشار به قلب و در نتیجه تیر کشیدن میشود.
می‌بینید که آنمی، چگونه سیستم قلب شما را زیر و رو می‌کند و آن را در هرخطری قرار می‌دهد. بنابراین آن را جدی بگیرید و کار را به دست متخصص بسپارید تا جان خود را نجات دهید.
درمان تیر کشیدن قلب ناشی از کم‌خونی + اقدامات اورژانسی
تیر کشیدن قلب ناشی از کم‌خونی می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد، اما خبر خوب این است که معمولاً با درمان کم‌خونی، این درد هم تسکین می‌یابدکم‌خونی انواع مختلفی دارد (مانند کم‌خونی فقر آهن، کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12، کم‌خونی ناشی از بیماری‌های مزمن و …) که هر کدام درمان خاص خود را دارند.
اقدامات فوری برای تسکین درد
- توقف هر گونه فعالیت
وقتی درد قفسه سینه دارید، اولین کاری که باید انجام دهید این است که فعالیت خود را متوقف کرده و استراحت کنیددراز کشیدن و بالا گرفتن سر و شانه‌ها می‌تواند به کاهش درد کمک کند.
- تنفس عمیق
تمرینات تنفس عمیق می‌تواند به آرام شدن شما و کاهش درد کمک کندبه آرامی و عمیق نفس بکشید و سعی کنید بر روی دم و بازدم خود تمرکز کنید.
درمان‌های قطعی
- درمان کم‌خونی
مهم‌ترین قدم برای درمان تیر کشیدن قلب ناشی از کم‌خونی، درمان خود کم‌خونی استدرمان کم‌خونی به علت آن بستگی داردبرخی از روش‌های درمان کم‌خونی عبارتند از:
- مصرف مکمل آهن
در صورتی که کم‌خونی به دلیل کمبود آهن باشد، مصرف مکمل آهن (مانند فروس سولفات، فروس گلوکونات و …) توصیه می‌شودمکمل‌های آهن می‌توانند عوارض جانبی مانند یبوست، اسهال و تهوع داشته باشند.
- مصرف مکمل ویتامین B12 و اسید فولیک
اگر کم‌خونی به دلیل کمبود ویتامین B12 یا اسید فولیک باشد، مصرف مکمل این ویتامین‌ها (به صورت قرص یا تزریق) لازم است.
- تغییر در رژیم غذایی
مصرف غذاهای غنی از آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهی، سبزیجات برگ سبز، حبوبات و غلات غنی شده می‌تواند به درمان کم‌خونی کمک کند.
- درمان بیماری‌های زمینه‌ای
در صورتی که کم‌خونی ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری کلیوی یا بیماری التهابی روده باشد، درمان آن بیماری برای رفع کم‌خونی ضروری است.
- در موارد شدیدتر
در برخی موارد ممکن است نیاز به تزریق خون یا داروهای دیگر (مانند اریتروپویتین) باشد.
توجه کنید که این درد با کسی شوخی ندارد، کوچکترین اشتباه، شما را به کام مرگ می‌کشاند. تا این درد را حس کردید، فوراً تمام فعالیت‌هایتان را متوقف کرده و با اورژانس تماس بگیرید، از شما می‌خواهیم که هیچ‌گونه اقدام خودسرانه‌ای انجام ندهید.
پیشگیری از تیر کشیدن قلب ناشی از کم‌خونی
تیر کشیدن قلب ناشی از کم‌خونی می‌تواند هشداری برای توجه بیشتر به سلامت شما باشدخبر خوب این است که با رعایت برخی نکات ساده می‌توانید از کم‌خونی و عوارض آن، از جمله درد قفسه سینه، پیشگیری کنید.
رژیم غذایی متعادل
مصرف غذاهای غنی از آهن، ویتامین B12 و اسید فولیک برای جلوگیری از کم‌خونی ضروری است
- منابع آهن
گوشت قرمز (مخصوصا گوشت گوسفند و گوساله)، جگر، مرغ، ماهی (تن ماهی، سالمون، ساردین)، اسفناج، عدس، لوبیا چیتی، نخود، تخم مرغ، غلات صبحانه غنی شده با آهن، آلو، کشمش و انجیر خشک.
- منابع ویتامین B12
گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر و محصولات لبنی.
- منابع اسید فولیک
سبزیجات برگ سبز (اسفناج، کاهو، کلم بروکلی)، حبوبات (لوبیا چیتی، عدس، نخود)، میوه‌ها (پرتقال، توت فرنگی)، غلات غنی شده.
- افزایش جذب آهن
- ویتامین C
ویتامین C به جذب آهن کمک می‌کند، بنابراین مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین C (پرتقال، گریپ فروت، توت فرنگی، کیوی، فلفل دلمه ای) همراه با غذاهای حاوی آهن توصیه می‌شودمثلا می‌توانید در کنار استیک خود از سالاد کاهو و گوجه فرنگی با آب لیمو استفاده کنید یا به عدسی خود آب لیمو اضافه کنید.
- پخت و پز در ظروف چدنی
پخت و پز غذا در ظروف چدنی می‌تواند میزان آهن غذا را افزایش دهد.
- کاهش موانع جذب آهن
- چای و قهوه
چای و قهوه می‌توانند جذب آهن را مختل کنند، بنابراین بهتر است مصرف آن‌ها را محدود کنید و آن‌ها را با فاصله از وعده‌های غذایی اصلی مصرف کنید.
- کلسیم
مصرف همزمان غذاهای غنی از کلسیم (مانند شیر و لبنیات) با غذاهای حاوی آهن می‌تواند جذب آهن را کاهش دهدبهتر است این غذاها را با فاصله از هم مصرف کنید.
- فیبر
مصرف زیاد فیبر نیز می‌تواند جذب آهن را کاهش دهداگر میزان فیبر مصرفی شما زیاد است، بهتر است با پزشک خود در مورد مصرف مکمل آهن مشورت کنید.
مراجعه منظم به پزشک
مراجعه منظم به پزشک برای بررسی و تشخیص به موقع کم‌خونی مهم استپزشک می‌تواند با انجام آزمایش خون، کم‌خونی را در مراحل اولیه تشخیص دهد و درمان مناسب را شروع کنداین موضوع برای افرادی که در معرض خطر کم‌خونی هستند (مانند زنان باردار، زنان با قاعدگی سنگین، گیاهخواران و افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن) اهمیت بیشتری دارد.
پیگیری درمان
اگر به کم‌خونی مبتلا هستید، مهم است که درمان خود را طبق دستور پزشک ادامه دهید تا کم‌خونی شما بهبود یابد و از عوارض آن جلوگیری شودبه عنوان مثال، اگر پزشک برای شما مکمل آهن تجویز کرده است، آن را به طور منظم و طبق دستور مصرف کنید و در مراجعات بعدی به پزشک، پاسخ به درمان را پیگیری کنید.
مصرف مکمل‌ها طبق دستور پزشک
در صورتی که پزشک برای شما مکمل آهن، ویتامین B12 یا اسید فولیک تجویز کرده است، حتما آن‌ها را طبق دستور مصرف کنید و از مصرف خودسرانه مکمل‌ها خودداری کنید.
کنترل بیماری‌های زمینه‌ای
اگر کم‌خونی شما ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مانند بیماری کلیوی، بیماری التهابی روده یا بیماری خودایمنی است، کنترل آن بیماری برای پیشگیری از تیر کشیدن قلب و سایر عوارض کم‌خونی ضروری استدر این موارد، همکاری با پزشک متخصص برای کنترل بیماری زمینه‌ای بسیار مهم است.
توجه به علائم
به علائم کم‌خونی مانند خستگی، ضعف، تنگی نفس و تپش قلب توجه کنید و در صورت مشاهده این علائم یا تشدید آن‌ها به پزشک مراجعه کنید.
سبک زندگی سالم
رعایت یک سبک زندگی سالم، از جمله رژیم غذایی متعادل، ورزش منظم و خواب کافی می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی و عوارض آن کمک کند.
- ترک سیگار
سیگار کشیدن می‌تواند باعث کم‌خونی شود، بنابراین ترک آن برای حفظ سلامت قلب و جلوگیری از کم‌خونی مهم است.
- مصرف الکل
مصرف بیش از حد الکل می‌تواند باعث کم‌خونی شود، بنابراین بهتر است مصرف آن را محدود کنید.
توجه کنید که هرکدام از این روش‌ها، علاوه بر فوایدی که دارند، خطرات خود را هم دارند. متاسفانه، اقدام مفیدی مانند ترک سیگار هم اگر ناگهانی باشد و تحت نظر پزشک باشد، باعث مرگ میشود. بنابراین مراجعه به پزشک متخصص را فراموش نکنید.
سخن پایانی
اگر کم‌خونی دارید و الان قلبتان دارد تیر می‌کشد، فکر کردن به این سوال که «ایا کم خونی باعث تیر کشیدن قلب میشود» را تمام کنید و فوراً اقدام کنید و با اورژانس تماس بگیرید. چنانچه این درد را تجربه کرده‌اید، تفاوتی ندارد که دچار کم‌خونی هستید یا نه! در هرصورت قلبتان، دارد برای نجات زندگیتان به شما اصرار می‌کند که کاری کنید. همه‌ی بیماری‌های ذکر شده، زمانی رخ می‌دهند که تپش مداوم قلب، آسیب‌های خود را زده است و کار را تمام کرده و حالا باید گشادی دریچه، تنگی رگ‌های قلب و نارسایی را درمان کنید. البته اگر همچنان به کم‌خونی و تیر کشیدن قلبتان بی‌توجه باشید و این بیماری‌ها هم به وجود آمده باشند، آنمی، بیماری‌ها را تا زمانی تشدید می‌کند که قلبتان نابود شود. البته همه‌ی این اتفاقات، می‌توانند رخ ندهند و شما با خوردن یک قرص ساده یا ورزشی ساده، مشکلتان رفع شود و حتی کم خونی‌تان هم برای همیشه از بدنتان رخت بربندد. ما در کلینیک دکتر ضربان با متخصصانی با تجربه و دانش، سال‌هاست در حال درمان این‌گونه مشکلات هستیم و افتخار این را داشته‌ایم که افراد زیادی را به زندگی بازگردانیم. همین الان نوبت خود را از قسمت تماس با ما بگیرید.
