افتادگی دریچه میترال یکی از مشکلات قلبی است که ممکن است با علائمی چون اضطراب و حملات پانیک همراه باشد و این ارتباط می‌تواند پیچیدگی‌های تشخیصی و درمانی ایجاد کند. بسیاری از بیماران با تجربه تپش قلب، درد قفسه سینه و نگرانی‌های شدید، به دنبال راهکاری برای کنترل همزمان این دو وضعیت هستند. شناخت دقیق ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و پانیک و نحوه مدیریت این علائم، اهمیت زیادی دارد. مراجعه به فوق تخصص جراحی دریچه قلب به عنوان بهترین منبع تخصصی می‌تواند در تشخیص صحیح و تجویز درمان‌های موثر کمک کند تا کیفیت زندگی بیماران بهبود یابد و نگرانی‌های ناشی از این شرایط کاهش پیدا کند.
فهرست مطالب
علائم شایع افتادگی دریچه میترال و پانیک
به طور معمول افرادی که به افتادگی دریچه میترال دچار میشوند، نشانه‌های خیلی مشخصی را مشاهده نمی‌کنند؛ اما گاهی اوقات این بیماری ممکن است بعضی پیامدهای ناراحت کننده‌ای را به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید علائمی که بروز میدهد برای هر فردی متفاوت خواهد بود و شدت آن نیز به مقدار افتادگی دریچه بستگی دارد.
تپش قلب
تپش قلب از مهم ترین نشانه‌های اولیه افتادگی میترال و اضطراب پانیک میباشد که اکثر بیماران آن را تجربه میکنند. تپش قلب بیشتر با انقباضات بطنی زودرس همراه بوده اما ریتم‌های غیرطبیعی که از بخش بالای بطن‌ها آغاز میشوند نیز در این بیماران تشخیص داده شده است. ناگفته نماند که در بعضی موارد، بیماران بدون وجود اختلالات ریتم نیز دچار تپش قلب میشوند.
احساس درد در قفسه سینه
از دیگر نشانه‌های ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و حملات پانیک میتوان به احساس درد در قفسه سینه اشاره نمود. در نظر داشته باشید درد قفسه سینه ناشی از افتادگی دریچه میترال با درد قفسه سینه ناشی از بیماری عروق کرونر متفاوت بوده و این درد گاهی مواقع ممکن است غیرقابل تحمل باشد. افتادگی میترال همراه با پانیک در اکثر موارد خطر سکته قلبی یا سایر مشکلات قلبی را بالا نمی برد، اما در صورتی که به آن مبتلا شدید، حتماً تحت نظر دکتر قلب درمان را انجام دهید.
نارسایی میترال
افتادگی دریچه میترال ممکن است به علت نارسایی میترال به وجود آید. در این حالت با هر ضربان قلب مقداری خون از دریچه میترال به عقب جریان می‌یابد. دقت کنید نارسایی میترال اگر فورا درمان نشود، سبب تضعیف عضلات قلب میشود و ممکن است نارسایی احتقانی را به وجود آورد. نارسایی احتقانی با تورم در پاها، تنگی نفس و احساس خستگی شدید همراه می باشد و در صورت مشاهده نشانه‌هایی شدید، بهتر است آزمایش‌هایی که متخصص قلب و عروق تجویز میکند را انجام دهید.
سردردهای میگرنی
سردردهای میگرنی معمولا در اثر بروز افتادگی میترال و اضطراب پانیک رخ میدهند. بنابراین در صورت غیرعادی بودن سردردتان سریعا به دکتر قلب مراجعه نمایید. حال که به درستی متوجه شدید افتادگی دریچه میترال چیست و چه علائمی دارد، بهتر است آنها را نادیده نگیرید و در اسرع وقت به متخصص قلب در کلینیکهای تخصصی مراجعه نمایید.
پرولاپس دریچه میترال و حملات پانیک
لازم به ذکر است عارضه پرولاپس دریچه میترال و حمله پانیک با واکنشهای فیزیکی خود را نشان میدهد. این واکنش با بروز تنگی نفس، تعریق، لرزش، تپش قلب، بی حسی و حتی مرگ خود را نشان میدهد. در صورتی که حمله پانیک رخ میدهد بیمار با عدم کنترل مواجه میشود و دچار حمله قلبی خواهد شد.
زمانی که خطر واقعی وجود ندارد این علایم زمانی رخ میدهد. اوج حمله در مدت چند دقیقه اتفاق می‌افتد و امکان دارد تا ۳۰ دقیقه طول بکشد. در برخی افراد با رفع شدن مشکل یا شرایط استرس زا یا وضعیت خطرناک، دیگر حملات پانیک در آنها اتفاق نمی‌افتد.
اما گاهی فرد حملات متعدد راجعه را در طول زندگی خود تجربه می کند و بنابراین مدام نگران از بروز حمله بعدی است. به این حالت اختلال پانیک گفته می شود. حملات پانیک به خودی خود تهدیدکننده حیات نیستند، اما ترسناک هستند و گاهی به شدت کیفیت زندگی فرد را دچار اختلال میکنند.
این علائم معمولا در اواخر نوجوانی رخ میدهد و در زنان رایج تر است.
متخصص قلب و عروق افتادگی میترال و اضطراب پانیک را چگونه تشخیص میدهد
برای تشخیص و بررسی افتادگی دریچه میترال ابتدا باید به متخصص قلب و عروق مراجعه شود تا معاینات لازم صورت بگیرد. متخصص قلب و عروق، هنگام معاینه ممکن‌است با صداهای اضافی در قلب مواجه شود. در ادامه این مقاله به شیوه‌های تشخیصی که توسط متخصص قلب به کار گرفته میشوند میپردازیم.
معاینه فیزیکی
لازم به ذکر است در صورت وجود نشت خون از دریچه به سمت دهلیز چپ، متخصص قلب ممکن است صدای اضافی بشنود. در زمان انجام معاینه فیزیکی، متخصص معمولا درباره علائمی که بیماردارد از او سوالاتی را میپرسد تا دقیقتر علل ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و حملات پانیک را تشخیص دهد. در این زمان شما باید با دقت و احتیاط کامل به آنها پاسخ دهید.
نوار قلب
پزشکان برای تشخیص دقیقتر افتادگی میترال همراه با پانیک معمولا انجام از نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام را توصیه میکند. این آزمایش، فعالیتهای الکتریکی قلب را ثبت کرده و ریتم‌های غیر نرمال قلب را مشخص میکند. با استفاده از نوار قلب آسیب عضله قلب نیز به راحتی قابل تشخیص خواهد بود. در نوار قلب، از امواج صوتی برای ارزیابی دریچه‌ها و حفره‌های قلب استفاده خواهد شد.
تست ورزش
توجه داشته باشید که برای انجام تست ورزش یا تست استرس فرد بیمار باید بر روی یک تردمیل یا دوچرخه ثابت شروع به ورزش کند تا مانیتور، ضربان و عملکرد قلب را ثبت نماید. در این زمان علاوه‌بر ضربان قلب، فشار خون و میزان تنفس نیز کنترل خواهد شد.
ام آرآی
در صورت بروز علائم افتادگی میترال و اضطراب پانیک باید به متخصص قلب مراجعه شود. امکان دارد متخصص قلب و عروق آزمایش MRI را تجویز نماید. این آزمایش با ثبت کردن تصاویری جامع از قلب، سبب می شود پزشک به طور دقیق عضلات و دریچه‌های قلب راموردبررسی قراردهد و علت بروز مشکل را تشخیص دهد.
برای ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و حملات پانیک چی بخوریم
اسیدهای چرب
در غذاهایی مانند ماهی های چرب (مانند سالمون و ساردین)، مغزها و دانه ها (مانند دانه کتان و دانه چیا) و روغن های گیاهی (مانند روغن کانولا و روغن زیتون) یافت می شوند.
میوه ها و سبزیجات
متخصصین قلب و عروق مصرف میوه و سبزیجات را به دلیل سرشار بودن از مواد مغذی توصیه اکید میکنند. برخی از نمونه ها عبارتند از سبزیجات برگ دار (مانند اسفناج و کلم پیچ)، انواع توت ها (مانند توت فرنگی و زغال اخته)، و سبزیجات چلیپایی (مانند بروکلی و گل کلم).
غلات کامل
به طور کلی توصیه می شود که استفاده غلات کامل را به غلات تصفیه شده ترجیح دهید زیرا حاوی مواد مغذی بیشتری هستند و فواید بیشتری برای سلامتی دارند. غلات کامل شامل گندم کامل، جو دوسر و برنج قهوه ای میشوند.
سیر
گیاه سیر دارای خواص زیادی است و برای سلامت قلب مفید است. طبق مطالعات انجام‌شده بر سیر ثابت شده که این گیاه خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی داشته که در کاهش التهاب در بدن و بهبود برخی مشکلات قلبی کمک‌کننده خواهد بود.
پروتئین های بدون چربی
وجود پروتئین در رژیم غذایی از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا به ساخت و ترمیم بافت ها در بدن کمک می کند. منابع این پروتئینها شامل مرغ، ماهی، توفو، حبوبات و آجیل میباشد.
چای سبز
چای سبز که از برگ های گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود یک منبع غنی از آنتی اکسیدان های معروف کاتچین میباشد که به کاهش التهاب در بدن و بهبود سلامت قلب کمک خواهد کرد.
حبوبات
حبوبات یک پروتئین گیاهی است که غنی از فیبر، ویتامین و مواد معدنی میباشد. حبوبات را می توان در سوپ، خورش و سالاد اضافه کرده و مصرف نمود.
زردچوبه
ادویه زردچوبه دارای خواص بیشماری برای سلامتی است. تحقیقات نشان داده که زردچوبه دارای خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی است که در کاهش التهاب در بدن موثر است. زردچوبه را می توان در غذاها مانند برنج، کاری و سوپ مصرف نمود.
شکلات تیره
شکلات تیره به طور کلی قند کمتری نسبت به سایر انواع شکلات دارد. لازم به ذکر است شکلاتهای تیره حاوی آنتی اکسیدان هایی به نام فلاونوئید هستند که برای کاهش التهاب در بدن و حمایت از سلامت قلب توصیه میشود.
سبزی های برگ دار
سبزی های برگ دار مواد مغذی بالا و کالری کمی دارند. از انواع سبزی های برگ دار میتوان به اسفناج، کلم پیچ و سبزی کولارد اشاره کرد. این سبزی های برگ دار سرشار از ویتامینها، مواد معدنی و آنتی اکسیدانها هستند که در کاهش التهاب در بدن و بهبود افتادگی میترال همراه با پانیک موثر هستند. سبزی های برگ دار را می توان به صورت خام در سالاد یا اسموتی مصرف کرد یا در غذاهایی مانند سوپ و سرخ کردنی ها پخته شد.
آجیل و دانه ها
آجیل و دانه ها حاوی پروتئین گیاهی، فیبر و چربیهای سالم هستند که برای سلامت قلب بسیار مفید خواهد بود. همچنین آجیل و دانه ها آنتی اکسیدان قوی بوده و حاوی مواد مغذی هستند که در کاهش التهاب بدن نقش دارند. از انواع آجیل و دانه ها می توان به بادام، گردو، دانه چیا و دانه کتان را نام‌برد.
توت ها
توت ها منبع غنی از آنتی اکسیدانها و سایر مواد مغذی مانند ویتامین C و فیبر می باشند که برای سلامت قلب مفید هستند. توت فرنگی، زغال اخته و تمشک از انواع توت ها هستند که میتوان آنها را به تنهایی به عنوان میان وعده استفاده کرده، یا به اسموتی ها و ماست اضافه نموده و مصرف نمود.
ماهی
ماهی حاوی پروتئین، اسیدهای چرب امگا ۳ و دیگر مواد مغذی میباشد که برای سلامت قلب و بدن ضروری است. سالمون، ساردین و شاه ماهی نمونه هایی از ماهیهای چرب هستند که حاوی امگا ۳ بوده و مصرف آنها توصیه میشود.
غذاهای تخمیری
غذاهای تخمیر شده غذاهایی هستند که در فرآیند تخمیر قرار گرفته اند که به نگهداری آنها کمک می کند و همچنین می تواند سطح باکتری های مفید خاصی را در روده بالا ببرد.
مصرف غذاهای زیر برای افتادگی میترال و اضطراب پانیک توصیه نمیشوند
برخی از غذاها هستند که می‌توانند برای افراد مبتلا به ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و حملات پانیک مضر باشند، زیرا سبب افزایش التهاب در بدن و یا خطر بیماری قلبی میشوند. برخی از غذاهای مضر برای افراد مبتلا به افتادگی میترال همراه با پانیک شامل موارد زیر هستند:
گوشت های فرآوری شده
لازم به ذکر است گوشتهای فرآوری شده با روش هایی مانند پخت، دود کردن یا نمک زدن نگهداری میشوند. از انواع گوشت های فرآوری شده میتوان بیکن، ژامبون و گوشت های اغذیه فروشی را نام برد. این نوع گوشت ها دارای سدیم و چربی اشباع شده هستند که سبب افزایش التهاب در بدن شده و خطر بیماری قلبی را بالا میبرند.
چربی های ترانس
چربی های غیراشباع ترانس در بعضی از غذاهای فرآوری شده و غذاهای سرخ شده وجود دارد. توصیه می شود از مصرف غذاهای حاوی این چربیها پرهیز شود. میتوان برچسب های مواد غذایی را بررسی کرده و از غذاهایی که حاوی این چربیها هستند پرهیز نمود.
غلات تصفیه شده
غلات تصفیه شده، غلاتی هستند که سبوس و جوانه آنها از بین رفته است که بیشتر مواد مغذی آنها را از بین می برد. برای مثال می توان به نان سفید، ماکارونی و برنج اشاره کرد. این نوع غلات در مقایسه با غلات کامل فیبر و مواد مغذی کمتری دارند و ممکن است به التهاب در بدن کمک کنند.
نوشیدنی‌ها و تنقلات قندی
نوشیدنی‌ها و تنقلات قندی سرشار از قندهای افزوده هستند که ممکن است به التهاب در بدن کمک کرده و خطر بیماری قلبی را بالا ببرد. برای نمونه می توان به نوشابه، نوشیدنی های ورزشی و چای های شیرین اشاره کرد. حتما مصرف نوشیدنی ها و تنقلات شیرین را محدود کنید و به جای آن گزینه های سالم تری را مد نظر بگیرید.
غذاهای سرخ شده
غذاهای سرخ شده در روغن یا چربی در دمای بالا پخته شده اند و غالبا پر از کالری و چربی های ناسالم هستند. مثال هایی از غذاهای سرخ شده شامل مرغ سرخ شده، سیب زمینی سرخ کرده و دونات هستند. توصیه می شود از مصرف غذاهای سرخ شده پرهیز کرده و به جای آن روش های پخت سالم تری مانند پخت، کباب کردن یا سرخ کردن را انتخاب کنید.
غذاهای پر سدیم
سدیم نوعی ماده معدنی است که در خیلی از غذاها از جمله غذاهای فرآوری شده و فست فودها وجود دارد. مصرف بیش از اندازه سدیم افزایش التهاب در بدن و بالا بردن خطر بیماری قلبی را به همراه دارد.به یاد داشته باشید برچسب مواد غذایی را از نظر محتوای سدیم بررسی کنید و غذاهایی را برگزینید که سدیم کمتری دارند.
شیرین کننده های ساختگی
این مواد بیشتر برای جایگزین کم کالری یا بدون کالری برای شکر استفاده می شوند. برخی مطالعات ثابت کرده اند که شیرین کننده های مصنوعی ممکن است اثرات منفی بر سلامت روده داشته باشند. هنگام استفاده از شیرین کننده های مصنوعی احتیاط کنید و تا جایی که ممکن است از شیرین کننده های طبیعی مثل عسل یا شربت افرا را استفاده کنید.
غذاهای میان وعده فرآوری شده
غذاهای میان وعده فرآوری شده اکثرا دارای مواد ناسالم مثل قندهای اضافه شده، چربی های ناسالم و افزودنی های مصنوعی هستند. از میان وعده های فرآوری شده میتوان چیپس، کراکر و کلوچه را نام برد. میتوان به جای آن میان وعده های سالم تری مثل میوه ها، سبزیجات یا آجیل ها را مصرف نمود.
فست فود
فست فود غذایی است که معمولا کالری، چربی های ناسالم و سدیم بالایی دارد و امکان التهاب در بدن و خطر بیماری قلبی را افزایش می دهد. همبرگر، مرغ سوخاری و پیتزا مثال هایی از فست فود هستند. حتما مصرف فست فود را کنترل کنید و به جای آن از غذاهای سالم تری استفاده کنید.
کافئین بیش از حد
کافئین محرکی است که در قهوه، چای و بعضی از نوشیدنی ها و غذاها وجود دارد. مقدار مصرف مناسب کافئین حتی می تواند بعضی از فواید سلامتی را به همراه داشته باشد، مصرف بیش از اندازه کافئین با افزایش التهاب در بدن مربوط است و می‌تواند خطر بیماری قلبی را نیز افزایش دهد. حایز اهمیت است که مصرف کافئین را کنترل کنید و تا جایی که ممکن است گزینه های بدون کافئین را انتخاب کنید.
جمع بندی
افتادگی دریچه میترال (Mitral Valve Prolapse یا MVP) و حملات پانیک (Panic Attacks) دو وضعیت متفاوت هستند، اما گاهی علائم مشابهی دارند و ممکن است با هم اشتباه گرفته شوند یا همزمان در یک فرد وجود داشته باشند.
✅ علائم شایع افتادگی میترال و اضطراب پانیک
🔹 علائم شایع افتادگی دریچه میترال (MVP):
درد قفسه سینه (غیر مرتبط با فعالیت)
تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
احساس تنگی نفس (به‌ویژه هنگام دراز کشیدن)
سرگیجه یا احساس سبکی سر
خستگی مزمن
اضطراب یا عصبانیت
برخی افراد هیچ علامتی ندارند، و MVP در معاینه یا اکوکاردیوگرافی به‌طور تصادفی کشف میشود.
🔹 علائم شایع حملات پانیک:
تپش شدید قلب یا تندی ضربان
احساس خفگی یا تنگی نفس
تعریق زیاد
لرزش یا لرز
احساس مرگ قریب‌الوقوع
گیجی یا عدم تعادل
احساس جدایی از واقعیت
✅ ارتباط بین پرولاپس دریچه میترال و حملات پانیک
افرادی که MVP دارند ممکن است بیشتر مستعد اضطراب و حملات پانیک باشند. دلیل آن هنوز دقیق مشخص نیست، اما فرضیه‌هایی از قبیل تاثیر MVP بر سیستم عصبی خودکار (Autonomic Nervous System) و ترشح غیرطبیعی آدرنالین مطرح است.
✅ متخصص قلب و عروق چگونه MVP و پانیک را تشخیص میدهد؟
- شرح حال و معاینه فیزیکی:
شنیدن صدای خاص “کلیک” یا سوفل (murmur) در هنگام شنیدن قلب.
- اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب):
اصلی‌ترین روش تشخیص MVP.
نشان میدهد که لت‌های دریچه میترال به داخل دهلیز چپ برمی‌گردند.
- نوار قلب (EKG):
ممکن است ریتم‌های غیرطبیعی یا تپش قلب را نشان دهد.
- تست ورزش یا هولتر مانیتورینگ 24 ساعته:
برای بررسی تپش‌های قلبی یا بی‌نظمی‌های ضربان قلب.
- ارجاع به روانپزشک یا روانشناس:
اگر علائم به نفع اضطراب یا پانیک باشد، ممکن است بررسی‌های روانپزشکی انجام شود.
✅ توصیه‌های تغذیه‌ای برای MVP و اضطراب:
منیزیم و پتاسیم کافی: کمک به تنظیم ضربان قلب
→ غذاهای سرشار مانند: موز، آووکادو، مغزها، اسفناج، سیب‌زمینی.
ویتامین B کمپلکس: به تعادل سیستم عصبی کمک میکند
→ مانند: تخم‌مرغ، غلات کامل، گوشت بدون چربی، سبزیجات برگ‌سبز.
منع مصرف کافئین زیاد:
→ قهوه، نوشابه، انرژی‌زاها می‌توانند تپش قلب و اضطراب را تشدید کنند.
کاهش مصرف قند و غذاهای فرآوری‌شده
→ برای تعادل قند خون و جلوگیری از تحریک سیستم عصبی.
نوشیدن آب کافی: کم‌آبی می‌تواند تپش قلب و سرگیجه ایجاد کند.
دمنوش‌های آرامش‌بخش (در صورت عدم حساسیت): بابونه، گل‌گاوزبان، سنبل‌الطیب
سخن پایانی
افتادگی دریچه میترال و پانیک ممکن است به صورت همزمان در بیمار ظاهر شوند و چالش‌هایی در روند تشخیص و درمان ایجاد کنند. برای مدیریت موثر این شرایط، مراجعه به فوق تخصص جراحی دریچه قلب ضروری است، زیرا دانش و تجربه تخصصی او می‌تواند راهنمای مناسبی برای درمان‌های موثر و کاهش علائم باشد. درمان مناسب افتادگی دریچه میترال به همراه کنترل حملات پانیک می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند و از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری نماید. در این مسیر، همکاری بیمار با تیم پزشکی، رعایت توصیه‌های درمانی و پیگیری منظم اهمیت زیادی دارد. اگر شما یا عزیزانتان با علائم افتادگی دریچه میترال و پانیک مواجه هستید، هرچه سریع‌تر اقدام به مشاوره و درمان کنید تا سلامت قلب و روان خود را حفظ نمایید. با توجه به پیچیدگی این شرایط، درمان‌های تخصصی و دقیق می‌تواند آرامش و اطمینان خاطر بیشتری به زندگی شما بازگرداند.
