احساس سوزش قلب یا همان سوزش پشت جناغ سینه، یکی از شایعترین ناراحتی‌های گوارشی است که می‌تواند زندگی روزمره را مختل کند. این سوزش اغلب پس از خوردن غذاهای چرب، تند یا حجیم، دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا، یا اضطراب بروز می‌کند. در واقع، آنچه ما آن را سوزش قلب می‌نامیم، معمولاً ناشی از بازگشت اسید معده به مری است که به‌نام رفلاکس شناخته می‌شود. اگر این مشکل گهگاه اتفاق بیفتد، با تغییر سبک زندگی، پرهیز غذایی و مصرف برخی داروهای بدون نسخه قابل کنترل است. اما اگر به‌طور مکرر یا شدید رخ دهد، باید جدی گرفته شود. آگاهی از روش‌های مؤثر برای کنترل این حالت می‌تواند تا حد زیادی از شدت علائم بکاهد و نیاز به درمان تخصصی را کاهش دهد.
فهرست مطالب
سوزش قلب چیست و برای سوزش قلب چی خوبه؟
ایا سوزش قلب خطرناک است؟ احتمالا تاکنون سوزش قلب را تجربه کرده‌اید. با اینکه عموما این تجربه نشا‌ندهنده عارضه خاصی نمی‌باشد، با این حال اینکه سوزش قلب ناشی از یک مشکل جدی باشد و به قلب مرتبط باشد تنها در 15 الی 25 درصد افراد گزارش شده است.
سوزش قلب می‌تواند خطرناک باشد و حتی ممکن است نشانه حمله قلبی به فرد بوده باشد که در این صورت یک اورژانس پزشکی خواهد بود. برای همین است که قبل از آنکه بگوییم چه درمان و یا قرص برای سوزش قلب خوب است و به طور کلی برای سوزش قلب چی بخوریم لازم است بدانیم علت سوزش قلب و ناراحتی قفسه سینه چیست. در ادامه به شرح برخی از شایعترین علل سوزش قلب می‌پردازیم و می‌گوییم چه زمانی بهتر است به پزشک مراجعه کرد.
به طور کلی عوامل متعددی در بروز سوزش قلب دخیل هستد و گاها ممکن است با سوزش قلب اشتباه گرفته شوند، برخی از آنها عبارتند از:
- مشکلات دستگاه گوارش و احساس سوختن معده
- آسیب های عضلانی و استخوانی
- حملات عصبی مثل حملات پانیک
- سوزش در زمان شیردهی به نوزادان
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری های ریوی
اختلالات گوارشی و سوزش سر دل یا معده
یکی از شایعترین علل ناراحتی در قفسه سینه و به اصطلاح عوام سوزش قلب همین مشکلات گوارشی و سوزش است که در ناحیه معده حس می‌شود و به اشتباه فرد آن را سوزش قلب توصیف می کند، اما زمانی که علت ناراحتی قفسه سینه چنین عاملی باشد آیا سوزش قلب خطرناک است؟
در چنین حالتی سوزش قلب یا بهتر بگوییم سوزش سر معده خطرناک نیست. در واقع ریفلاکس گوارشی یک عارضه شایع است که درجات خفیف تا شدیدی را شامل میگردد. به همین دلیل زمانی که درد شدید باشد می‌تواند باعث نگرانی فرد گردد در حالی که این سوزش صرفا به علت بازگشت اسید معده به درون مری و اثر دردناکی است که در آن نقطه ایجاد می‌کند.
این شرایط را به طور شایع در افرادی که مشکلات مختلف گوارشی دیگر دارند ونیز زنان باردار مشاهده می‌کنیم. همچنین در بروز آن برخی عوامل دیگر مثل رژیم غذایی شامل مصرف غذاها و نوشیدنی‌های حاوی مقادیر بالای اسید مثل گوجه‌فرنگی، پرتقال و الکل و همچنین انواع مواد مخدر و دخانیات از جمله سیگار دخیل هستند. از آنجایی که گفتیم در صورتی که سوزش قلب ناشی از سوزش سر دل به دنبال ریفلاکس باشد خطر چندانی ندارد.
نکته مهم دیگر این است که برخی اختلالات گوارشی دیگر نیز می تواند منجر به سوزش قلب شوند. به عنوان مثال، افرادی که دچار سنگ کیسه صفرا هستند و یا مشکلات کبدی دارند به تعدد با شکایت سوزش قلب به درمانگاه مراجعه می‌کنند در حالیکه قلب آنها هیچ مشکلی ندارد. به همین دلیل باید علت شناسایی شود چرا که چنانچه پس از مصرف قرص سوزش قلب یا سایر داروهایی که برای سوزش سر دل مناسب است، دردبیمار فروکش نکند مشکل به احتمال زیاد به علت موضوع دیگری مانند بیماری سنگ صفرا،سایر بیماریهای کبدی یاحتی پانکراتیت است.
آسیب‌های عضلانی و استخوانی
گاهی علت سوزش قلب در واقع درگیری و آسیب عضلانی و استخوانی قفسه سینه می باشد که می‌تواند با ناراحتی قلبی اشتباه شود و فرد احساس خطر کند این سوزش می‌تواد بسیار شدید باشد ولی ویژگی‌هایی دارد که آن را از سایر علل سوزش قلب جدا می‌کند.
حملات عصبی مثل حملات پانیک
یکی از علل بروز سوزش قلب و ناراحتی قفسه سینه مسایل عصبی و روانی حمله پانیک میباشد. این حملات زمانی رخ می‌دهند که شخص به دلایل مختلف مثلا استرس روانی و غیره دچار اضطراب و وحشت شدید شود. یکی از شایعترین علائم این حملات احساس سوزش شدید قلب و ناراحتی در قفسه سینه به شکلی که فرد احساس مرگ می‌کند است.
بین مقدار ترس و استرس و همچنین سوزش قلب رابطه مستقیم وجود دارد به این صورت که هرچه مقدار ترس شدید تر باشد سوزش نیز بیشتر خواهد بود. علی رغم شکل ترسناک آن در پاسخ به این سوال که در چنین شرایطی آیا سوزش قلب خطرناک است باید گفت به هیچ وجه!
حملات عصبی حتی باعث بروز حمله قلبی نشده‌اند بنابراین خطری فرد را تهدید نمی‌کند اما شدت علایم به حدی است که فرد ممکن است احساس کند هر لحظه ممکن است بمیرد. در چنین شرایطی مراجعه به پزشک برای دریافت داروی مناسب بسیار حائز اهمیت است.
سوزش در زمان شیردهی به نوزادان
طی دوران حاملگی و شیردهی پس از آن به دنبال تغییرات سطح هورمون‌ها ،تغییرات بسیار زیادی در بدن انسان پدیدار می‌شود. یکی از این اتفاقات در زمان شیردادن به نوزاد میباشد گاهی انقباض و انبساط عضلات سینه در مادر برای شیردهی به نوزاد همراه با سایر تغییرات هورمونی باعث انقباض بیش از حد عروق خونی ناحیه پستان میگردد در نتیجه با بروز اسپاسم درد در ناحیه قفسه سینه ایجاد می‌شود که ممکن است سوزش قلب تلقی گردد.
در چنین شرایطی آیا سوزش قلب خطرناک است؟ خیر این اسپاسم معمولا به مدت چند دقیقه در ناحیه نوک پستان حس میگردد و پس از مدتی با شیر دادن به نوزاد و یا با ریلکس شدن به دنبال مکیدن بهتر شده و درد سوزش قلب خاموش میگردد
بیماری قلبی
یکی از مهمترین علت های سوزش قلبی مشکلات قلبی میباشد. یکی از مهمترین مواردی که باید در کسی که دچار سوزش قلب است بررسی گردد بروز آنژین قلبی یا به اصطلاح سکته است.
گرچه درد ناشی از آنژین قلبی عمدتا به صورت یک درد فشارنده و سنگینی بر روی قفسه سینه حس میگردد با این حال شکل دیگر آن بصورت بروز سوزش قلب میباشد. این امر عمدتا به علت بسته شدن یکی از عروق خونرسان به قلب میباشد که در نتیجه آن خونرسانی به قلب به مقدار کافی انجام نمی‌گردد و لذا قلب با کمبود اکسیژن روبه‌رو می‌شود. یکی از مهمترین علل بروز سکته قلبی تجمع چربی در رگها میباشد. در چنین شرایطی آیا سوزش قلب خطرناک است؟ بدون شک بله و یک نشانه است تا به سرعت به اورژانس مراجعه کنید.
یکی دیگر از علل کشنده سوزش قلب که باعث می‌شود همیشه از خود بپرسیم اینبار ایا سوزش قلب خطرناک است یا صرف یک سوزش سر دل ساده است بروز سوزش قلب شدید در ناحیه قفسه سینه به علت پارگی سرخرگ آئورت میباشد.در این شرایط سرخرگ بزرگ آئورت پاره شده و سوزش قلبی توصیف ناپذیری که با هر داروی مسکنی بهبود نمی‌یابد ایجاد می‌کند. برای همین بدون فوت وقت باید به اورژانس مراجعه کرد.
مشکلات ریوی
فردی با دویدن دچار سوزش قلب می شود در این فرد آیا سوزش قلب خطرناک است؟ بیماریهای ریوی نیز می‌تواد با سوزش قلب همراهی داشته باشند. گرچه معمولا با عارضه خاصی همراه نیستند اما چنانچه با انجام فعالیت هایی مثل دویدن و یا هر گونه فعالیت فیزیکی بیشتر از حالت نرمال فرد دچار احساس سوزش قلب گردد باید به مسائل ریوی نیز توجه گردد.
در بیشتر موارد، می‌توان درمان سوزش قلب را با داروهای بدون نسخه و تغییر در عادات سبک زندگی که باعث ایجاد این احساس می‌شود، در خانه انجام داد. اما اگر سوزش معده مکرر و شدید دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
درمان سوزش معده و قلب از غذاها تا عادت ها
همانطور که می‌دانیم همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. برای همین استفاده از دارو نسبت به تغییر شیوه زندگی و پیگیری در درجه دوم اهمیت برای بهبود سوزش قلب و سردل می باشد.اما برای سوزش قلب چی بخوریم ؟ در این جا به صورت مختصر به چندین روش طبیعی برای کاهش بروز سوزش قلب و پیشگیری از آن می‌پردازیم. روش‌هایی که حتی در صورت بروز سوزش قلب برای درمان آن به شدت کمک کننده می‌باشند.
این روش‌ها عبارتند از:
- جویدن آدامس
- خوابیدن به پهلو
- بالا آوردن سر تخت
- خوردن شام چند ساعت قبل از خواب و نه بلافاصله قبل از آن
- کاهش حجم وعده های غذایی
- کاهش وزن و جلوگیری از چاقی
- کاهش مصرف آب میوه های اسیدی
- پرهیز از مصرف مقادیر بالای چربی
- کاهش مصرف نعناع
جویدن آدامس
طبق بررسی های انجام شده برای پاسخ این پرسش که برای درمان سوزش معده و قلب چی خوبه ؟ به نظر می‌رسد جویدن آدامس تاثیر قابل توجهی در سوزش قلب داشته است. مصرف آدامس با کاهش اسیدیته بیمار و نیز به علت افزایش بزاق ترشحی اثر اسیدیته معده را کاهش می‌دهد از این جهت مصرف آدامس می‌تواند سوزش سر دل را کاهش دهد.
خوابیدن به پهلو
بر اساس تحقیقاتی که انجام گرفته نشان داده شده است که با خوابیدن به پهلوی راست سوزش قلب تشدید شده درحالیکه خوابیدن به پهلوی چپ این اثر را به شدت کاهش می‌دهد.
بالا آوردن سر تخت
این امر از بازگشت مواد غذایی اسید معده به مری جلوگیری کرده با کاهش ریفلاکس سوزش قلب را کاهش می‌دهد.
خوردن شام چند ساعت قبل از خواب و نه بلافاصله قبل از آن
کاهش حجم وعده های غذایی
به طور کلی هر چه حجم غذای مصرفی در هر وعده کمتر باشد ترشح اسید و امکان بازگشت آن کاهش می‌یابد و به این طریق اسیدیته معده کم شده.
کاهش وزن و جلوگیری از چاقی
کاهش وزن با کاهش احتمال برگشت مواد غذایی به مری و کاهش اسید تولید شده توسط معده در بهبود سوزش قلب موثر است.
کاهش مصرف آب میوه های اسیدی
خود اسید موجود در آبمیوه ها می‌تواد منجر به افزایش اسیدیته معده شده و سوزش سر دل ایجاد کند. مصرف متعادل آب میوه‌ها یکی از راه های بهبود سوزش قلب می باشد.
پرهیز از مصرف مقادیر بالای چربی
این ترکیبات محرک ریفلاکس می‌باشند. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این غذاها می‌تواند منجر به سوزش در قلب شوند. مانند:
- غذاهای سرخ شده
- چیپس سیب‌زمینی
- پیتزا
- سوسیس
توصیه می‌شود بجای استفاده از غذاهای چرب و چربی های مضر سعی شود ترکیبات حاوی اسید چرب دارای امگا سه مثل ماهی و… مصرف شود.
کاهش مصرف نعناع
این ترکیب باعث کاهش انقباضات دریچه مری شده و در نتیجه منجر به افزایش ریفلاکس و بازگشت اسید معده میگردد.
برای درمان سوزش معده و قلب چی خوبه ؟ چه داروهایی؟
برای سوزش قلب چی بخوریم ؟ پیش از پاسخ به این سوال باید بدانیم که به طور کلی بهترین راه برای بهبود سوزش قلب تغییر سبک زندگی و ایجاد عادات غذایی سالم و ورزش در زندگی اهمیت دارد و می‌تواند از بروز بیماری‌هایی که منجر به سوزش قلب می‌شوند جلوگیری کند. اما در جواب این پرسش که برای درمان سوزش معده و قلب چی خوبه ؟ باید بدانیم بهترین داروهایی که می‌تواند علل گوارشی سوزش قلب را بهبود بخشند شامل مسدود کننده‌های اسید، داروهای موسوم به مهارکننده‌ی پمپ پروتون و آنتی اسیدها هستند.
داروهایی که میتوانند بر علل عضلانی درد قفسه سینه موثر باشند شامل برخی داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی می‌باشند.
داروهای قلبی به هیچ وجه نباید بدون نسخه و مشاوره پزشک برای سوزش قلب مصرف شوند چرا که می‌تواند عوارض جبران ناپذیری با خود به همراه داشته باشند.
آنتی‌اسیدها مقدار تاثیر گذاری اسید معده را به شدت کم می‌کنند و در کنار آن باعث بهبود و درمان حس سوزش قلب در بیمار می‌شوند. این ترکیبات دارویی همچنین برای تسکین ناراحتی‌های گوارشی از جمله ناراحتی معده، سوء هاضمه و سایر مشکلات معده و نفخ مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچین برخی از ترکیبات ضد اسید معده حاوی ماده ای بنام سیمتیکون هستند که باعث کاهش گاز و باد معده می‌شود. آنتی‌اسیدها داروهایی هستند که می‌توان بدون نسخه دریافت کرد ولی در جواب این پرسش که برای سوزش قلب چی بخوریم باید گفت شایعترین شکل مصرف آنها به شکل شربت و نه قرص میباشد. برخی از آنها عبارت‌اند از:
شربت آلومینیوم-منیزیوم هیدروکسید با یا بدون سایمتیکون که معروفترین داروی ضد اسید معده بوده و با نام شیر منیزی-آلومینیوم اس شناخته می‌شود.
شربت منیزیوم هیدروکسید که عارضه شایع آن اسهال است
داروهای مسدود‌کننده گیرنده H2:
برای درمان سوزش معده و قلب چی خوبه ؟ بدون شک آنتی هیستامین‌ها یا مسدودکننده‌های اسید یکی از این داروها می‌باشند. این داروها به مراتب قوی‌تر از آنتی اسیدها می‌باشند و از طرفی مصرف آنها عوارض چندانی ندارد.
از این ترکیبات دارویی نه تنها برای کاهش اسید معده و مسدود کردن ترشح آن استفاده می‌شود بلکه این داروها یکی از اجزای درمان زخم معده و اثنی عشر، بیماری ریفلاکس یا بازگشت اسید معده به مری میباشد. مصرف این داروها در زمان شیردهی هم مشکل خاصی ندارد و از این جهت جزو داروهای کاربردی در درمان سوزش قلب میباشد برخی از آنتی هیستامین هایی که می‌توان بدون نسخه تهیه کرد عبارتند از:
- سایمتیدین
- فاموتیدین
مصرف این داروهای حتما می‌بایست با تجویز پزشک شروع شده و با نظر او به اتمام برسد.
داروهای مهارکننده‌ی پمپ پروتونی :
این داروها یه شکل محسوسی اسید معده را کاهش می‌دهد و باعث بهبود سوزش سر دل می شوند. برای سوزش قلب چی بخوریم ؟ بدون شک اولین پاسخ داروهای مهارکننده پمپ پروتون میباشد برخی از این داروها عبارتند از:
- لانزوپرازول
- اسموپرازول
- امپرازول
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی:
این داروها طیف وسیعی از داروهای ضدالتهابی را شامل می‌شوند که شامل آسپرین تا ناپروکسن میگردد. این داروها برای درمان علل عضلانی درد قفسه سینه و سوزش قلب مناسب می‌باشند.
جمع بندی
سوزش قلب که معمولاً به آن سوزش سردل یا ریفلاکس اسید معده (GERD) گفته می‌شود، احساسی از سوزش یا درد در ناحیه قفسه سینه، پشت استخوان جناغ یا در گلو است. این حالت زمانی رخ می‌دهد که اسید معده به سمت مری (لوله‌ای که غذا را از دهان به معده می‌برد) بازمی‌گردد.
✅ برای درمان سوزش معده و قلب چی خوبه ؟
۱. تغذیه مناسب (غذاهای مفید)
غذاهایی که میتوانند سوزش قلب را کاهش دهند:
- سبزیجات غیر اسیدی (مثل بروکلی، کلم، خیار، کدو)
- میوه‌های غیر اسیدی (موز، خربزه، هندوانه)
- جو دوسر، نان سبوس‌دار
- ماهی پخته یا کبابی (نه سرخ‌شده)
- زنجبیل (خاصیت ضد التهابی دارد)
- شیر کم چرب یا شیر بادام (در بعضی افراد کمک‌کننده است)
- روغن‌های سالم مانند روغن زیتون
غذاهایی که باید پرهیز کنید:
- غذاهای اسیدی مانند گوجه‌فرنگی و مرکبات
- غذاهای تند و پرادویه
- لبنیات پرچرب و پنیرهای کهنه
- غذاهای چرب و سرخ‌شده
- نوشیدنی‌های کافئین‌دار (قهوه، چای پررنگ، نوشابه)
- شکلات
- الکل و سیگار
۲. عادات سالم روزمره
- وعده‌های غذایی سبک و متعدد بخورید (به‌جای وعده‌های سنگین)
- ۲-۳ ساعت قبل از خواب چیزی نخورید
- هنگام خواب، سر خود را کمی بالا بگذارید
- بعد از غذا کمی راه بروید، دراز نکشید
- وزن خود را در محدوده سالم نگه دارید
- از پوشیدن لباس‌های تنگ پرهیز کنید
۳. داروهای مناسب برای سوزش قلب
❗️قبل از مصرف هر دارویی با پزشک یا داروساز مشورت کنید، به‌ویژه اگر مشکل مداوم دارید.
داروهای بدون نسخه (OTC):
آنتی‌اسیدها: مثل
- آلومینیوم-منیزیم هیدروکسید (مثل Maalox، Gaviscon)
- کربنات کلسیم (مثل Tums)
داروهای کاهش‌دهنده اسید معده:
- رانیتیدین (در بسیاری از کشورها جمع‌آوری شده)
- فاموتیدین (Famotidine) – از گروه H2 بلاکر
- امپرازول (Omeprazole)، پانتوپرازول (Pantoprazole) – از گروه مهارکننده پمپ پروتون (PPIs)
داروهای تجویزی:
در موارد مزمن، پزشک ممکن است دوره‌ای از مصرف داروهای قوی‌تر یا طولانی‌مدت تجویز کند.
کی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر:
- سوزش قلب بیش از ۲ بار در هفته تکرار شود
- با درد قفسه سینه، تنگی نفس یا بلع سخت همراه باشد
- داروهای ساده اثر نداشته باشند
- کاهش وزن یا خون در مدفوع دیده شود
خوابیدن به کدام پهلو برای سوزش قلب بهتر است؟
خوابیدن به پهلوی چپ:
- بهترین حالت برای کاهش رفلاکس معده است.
- به دلیل موقعیت طبیعی معده و مری، اسید به راحتی به مری برنمی‌گردد.
- در این وضعیت، معده پایین‌تر از مری قرار می‌گیرد.
📌 نتیجه: خوابیدن به پهلوی چپ می‌تواند احساس سوزش را کاهش دهد یا از آن پیشگیری کند.
خوابیدن به پهلوی راست:
- ممکن است وضعیت ریفلاکس را بدتر کند.
- اسید معده راحت‌تر به مری نشت می‌کند.
- تحقیقات نشان داده‌اند که رفلاکس در حالت پهلوی راست شدیدتر و طولانی‌تر است.
سخن پایانی
برای سوزش قلب چی خوبه؟ پاسخ به این سؤال به شدت و تکرار علائم بستگی دارد. اگر سوزش قلب گهگاهی و خفیف باشد، راهکارهایی مثل پرهیز از خوردن غذاهای چرب، ادویه‌دار، قهوه، شکلات، مرکبات و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند کمک‌کننده باشد. خوردن وعده‌های غذایی سبک و متعدد، پرهیز از دراز کشیدن بلافاصله بعد از غذا، بالا بردن سر تخت هنگام خواب، و کاهش استرس نیز در کاهش رفلاکس اسیدی مؤثر است. برخی داروهای بدون نسخه مانند آنتی‌اسیدها، آلومینیوم هیدروکسید، یا فاموتیدین میتوانند به‌طور موقت علائم را کنترل کنند. از طرفی، استفاده از درمان‌های خانگی مانند نوشیدن آب ولرم، دمنوش بابونه یا زنجبیل نیز در برخی افراد مفید واقع شده است. با این حال، اگر سوزش قلب بیش از دو بار در هفته اتفاق بیفتد یا با علائمی مثل درد قفسه سینه، اختلال در بلع یا کاهش وزن همراه باشد، باید فوراً با پزشک متخصص گوارش مشورت کرد. این نشانه ممکن است حاکی از بیماریهای زمینه‌ای مانند رفلاکس مزمن یا زخم معده باشد که نیاز به پیگیری و درمان حرفه‌ای دارد.
