آیا درمورد خطرات افتادگی دریچه میترال و فشار خون می‌دانید؟

قبل از آشنایی با خطرات افتادگی دریچه میترال باید گفت افتادگی دریچه میترال که افرادی به آن شل‌شدگی دریچه میترال هم می‌گویند جزو یکی از مشکلات قلبی است که احتمالا نام آن را شنیده‌اید. به بیان ساده دریچه میترال یکی از دریچه های قلب می‌باشد که بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد.

دریچه میترال دارای دو لت یا فلپ می‌باشد که کار هدایت خون از دهلیز چپ به بطن چپ را به عهده دارند. در یک تعریف ساده این‌طور می‌توان بیان کرد که افتادگی دریچه میترال عارضه‌ای است که باعث می‌شود عملکرد دریچه میترال مختل شود.

در این حالت ممکن است مشکلات دیگری مانند تپش قلب و بیماری‌های دیگر قلبی بروز پیدا کند. در ادامه مطلب قصد داریم در خصوص افتادگی دریچه میترال چیست؟ و فشار خون بیشتر صحبت کنیم و پاسخ بسیاری از سوالات شما را بدهیم.

آیا می‌دانید افتادگی دریچه میترال و فشار خون چیست؟

قبل از آنکه در مورد عارضه افتادگی دریچه میترال (دو لتی قلب) صحبت کنیم بهتر است ابتدا در مورد خود دریچه میترال از نظر فوق تخصص جراحی دریچه قلب صحبت کرده و کارکرد و وظیفه آن را تشریح نماییم. به زبان خیلی ساده دریچه میترال (دریچه دولختی) وظیفه یک طرفه کردن جریان خون را بر عهده دارد.

به هنگام تنفس، اکسیژن به خون منتقل می‌شود. خون حاوی اکسیژن از ریه وارد دهلیز چپ می‌شود. زمانی که دهلیز چپ کاملا از خون پر شد دریچه دولختی باز می‌شود؛ با باز شدن دریچه میترال، جریان خون وارد بطن چپ می‌شود.

پس از آنکه جریان خون عبور کرد، دریچه دولختی مجدد بسته می شود تا جریان خون به سمت عقب برنگردد و وارد بطن چپ نشود. تمامی این اتفاقات در زمان بسیار بسیار کوتاهی و با هر ضربان قلب صورت می‌گیرد.

زمانی که یکی و یا هر دو فلپ هنگام انقباض قلب دچار برآمدگی می‌شوند، مشکل دو لتی قلب به‌وجود می‌آید و یکی از مشکلاتی که این عارضه به همراه دارد این است که این احتمال وجود دارد که یک یا هر دو فلپ قلب به درستی بسته نشوند که این خود موجب نشت خون به سمت عقب خواهد شد.

عقب رفتن خون باعث ایجاد سوفل می‌شود. سوفل به این معناست که صدایی غیرطبیعی در قلب ایجاد می شود که به دلیل آشفتگی در جریان خون است.

بهتر است بدانید علائم دو لتی قلب ممکن است کاملا نهفته و پنهان باشد و شما تا مدت‌ها متوجه آن نشده باشید. در واقع در بسیاری از افراد علائم خفیفی هنگام بروز این مشکل مشاهده می‌شود.

در هر صورت دو لتی قلب با گذر زمان بدتر و بدتر شده و عملکرد قلب را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد. چنانچه دریچه میترال دچار اختلال شود ممکن است خطر مشکلاتی از قبیل آریتمی و نارسایی احتقانی قلب را افزایش دهد.

نحوه تشخیص افتادگی دریچه میترال توسط پزشک

یکی از روش‌هایی که پزشک متخصص از طریق آن می‌تواند دو لتی قلب شما را تشخیص دهد، گوش دادن به صدای قلبتان است. متخصص قلب با قرار دادن گوشی مخصوص بر روی قفسه سینه شما متوجه این صدا می‌شود؛ پزشک صدای کلیک و به دنبال آن سوفل را میشنود.

همانطور که در بالاتر هم گفتیم این بیماری به دلیل صدای متمایز آن “سندرم کلیک-سوفل” نیز نامیده می‌شود. از دیگر راههای تشخیص دو لتی قلب انجام آزمایش است که اکوکاردیوگرافی مفیدترین آزمایش برای تشخیص این عارضه است.

ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و فشار خون بالا

تمامی پزشکان و متخصصان قلب بر سر این موضوع اتفاق نظر دارند که یکی از عوامل دو لتی قلب و اختلال در کارکرد آن، فشار خون بالا است. در واقع یک ارتباط و همبستگی مثبت بین دو لتی قلب و فشار خون بالا وجود دارد.

فشار خون را اغلب قاتل خاموش می‌نامند چرا که در اغلب اوقات علائم خاصی ندارد و ممکن است صدمات و آسیب‌های جبران ناپذیری را به فرد وارد کند.

به همین علت سعی کنید همواره فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید. توصیه می‌شود یک دستگاه فشار خون برای منزل تهیه کنید و به طور مرتب فشارخون خود را چک کنید. تا حد امکان از خوردن غذاهای شور و پرنمک پرهیز کنید. سیگار و دخانیات را استفاده نکرده و از الکل نیز دوری کنید.

افتادگی دریچه میترال و ارتباط آن با فعالیت بدنی

زمانی که شما دارای فعالیت بدنی سنگین و یا نیمه سنگین هستید؛ به طور مثال وقتی ورزش می‌کنید، ماهیچه‌هایتان فعالیت بیشتری میکنند و طبیعتا به اکسیژن بیشتری احتیاج پیدا میکنند.

در حقیقت زمانی که بدن شما در حال انجام یک فعالیت سنگین و یا نیمه سنگین است، باید خون بیشتری در اندام‌های مانند ریه ها و ماهیچه‌ها جریان داشته باشد. بدن فردی که دچار دو لتی قلب است نمیتواند این نیاز را برطرف نماید.

در واقع وقتی که شما دچار عارضه دو لتی قلب باشید و فعالیت بدنی سنگین هم داشته باشید، قلب شما که دارای نقص هم هست، مجبور است که بیشتر فعالیت کرده و حجم خون زیادی را پمپاژ نماید که خب متاسفانه در انجام این کار ناتوان است چرا که مقداری از این خون از دریچه به سمت عقب برگشته و از بطنها خارج نمیشود.

در نتیجه شما دچار تنگی نفس و درد قفسه سینه خواهید شد. پس اگر افتادگی دریچه قلب میترال دارید نباید به سراغ ورزشهای سنگین و نیمه سنگین بروید. تنها مجاز به انجام پیاده‌روی روزانه هستید. برای انجام هرگونه ورزش دیگری حتما باید با پزشک متخصص قلب صحبت کرده و مشورت بگیرید.

ارتباط بین افتادگی دریچه میترال و باردار شدن

در صورتی که دچار عارضه فشارخون و دو لتی قلب هستید و قصد باردار شدن را دارید، بهتر است که قبل از اقدام به بارداری حتما با پزشک خود مشورت کنید.

پزشک مربوطه در خصوص مشکلاتی که احتمال دارد در دوران بارداری برایتان رخ دهد به شما مشاوره میدهد و شما در جریان اطلاعاتی که لازم است بدانید میگذارد. همچنین ممکن است پزشک تشخیص دهد که در دوران بارداری، داروهای دیگری برایتان تجویز نماید که ایمنی بیشتری داشته باشد.

علائمی که با افتادگی دریچه میترال و فشارخون بالا همراه است

قبل از هر چیز باید بگوییم که علائم فشارخون و دو لتی قلب بالا مانند بسیاری از مشکلات و عارضه‌های قلبی بوده و تنها توسط یک متخصص قلب مجرب می‌تواند به درستی تشخیص داده شود.

همانطور که پیشتر هم گفته شد نارسایی و دو لتی قلب ممکن است شامل هیچ علائمی نباشد و بعضی از افراد هم ممکن است علائم خفیفی را مشاهده نمایند. به صورت کلی شایع ترین علائم دو لتی قلب و فشار خون بالا شامل این موارد است:

⦁ تپش قلب (ضربان قلب به شکل سریع یا نامنظم)

احساس تپش قلب جزو یکی از شایع ترین علائم فشارخون و دو لتی قلب است. تپش قلب به طور معمول با انقباضات زودرس بطنی همراه می باشد؛ یعنی بطن‌ها زودتر از آنچه که باید منقبض می‌شوند، هرچند ریتم‌های فوق بطنی یعنی ریتم‌های غیر طبیعی که از قسمت بالای بطن‌ها آغاز می‌شوند هم ممکن است در طول تپش قلب ناشی از پرولاپس رخ بدهند. در برخی موارد، بیماران ممکن است تپش قلب را بدون ریتم نامنظم قلب تجربه کنند.

⦁ داشتن احساس درد در قفسه سینه

احساس درد در قفسه سینه می‌تواند هم مرتبط با دو لتی قلب و هم مرتبط با بیماری عروق کرونر باشد اما تفاوتی که وجود دارد این است که درد قفسه سینه مرتبط با دو لتی قلب یک شکایت متداول است و بیمار به صورت مستمر این درد را تجربه می کند.

⦁ افتادگی دریچه میترال و فشار خون پایین و احساس ضعف

از دیگر علائم مرتبط با افتادگی دریچه میترال و فشارخون، داشتن احساس ضعف و خستگی و تنگی نفس می باشد. در واقع برخی از افراد که دچار دو لتی قلب هستند ممکن است احساس سرگیجه و ضعف را داشته باشند که می‌تواند با افت فشار خون همراه باشد. علاوه بر این، دارو‌های خاصی که برای درمان دو لتی قلب استفاده می‌شوند مانند مسدودکننده‌های بتا نیز می‌توانند فشار خون را کاهش دهند.

چند مورد از مهم‌ترین عوارض افتادگی دریچه میترال و فشار خون

نارسایی دریچه میترال

نارسایی دریچه دولختی باعث می‌شود که فلپ‌های دریچه دولختی محکم بسته نشوند. هنگامی که فلپ‌های دریچه دولختی محکم بسته نشوند، جریان خون به سمت عقب حرکت می‌کند و کارکرد قلب را مختل می‌کند. چنانچه فرد دارای فشار خون بالا هم باشد، خطر دو لتی قلب را چندین و چندین برابر می کند.

⦁ آریتمی (مشکلات ریتم قلب)

چنانچه دو لتی قلب باعث متورم شدن حفره سمت چپ بالای قلب یا همان دهلیز شود، این احتمال وجود دارد که ضربان قلب کاملا نامنظم شود.

⦁ سکته قلبی

در موارد شدیدتر، این عارضه ممکن است منجر به سکته قلبی هم شود.

نحوه درمان بیماری افتادگی دریچه میترال قلب

افرادی که دچار این عارضه هستند اما هیچ علائمی ندارند، نیازی به درمان ندارند اما این احتمال وجود دارد که پزشک مربوطه معاینات منظم را برای اطمینان از وضعیت سلامت شما توصیه کند. چنانچه دچار عارضه شدید دو لتی قلب باشید باید تحت درمان قرار بگیرید. برای درمان از دو روش دارو و یا جراحی استفاده می‌شود:

روش دارو درمانی

⦁ دارو‌های مسدود کننده بتا

یکی از داروهایی که برای درمان افتادگی دریچه میترال و فشار خون استفاده می‌شود داروهای مسدودکننده بتا می‌باشد. عملکرد این داروها بدین گونه است که رگ های خونی را شل می‌کنند و موجب کاهش ضربان قلب می‌شوند که در نهایت فشارخون کاهش پیدا می‌کند.

⦁ قرص‌های ادرار آور

قرص‌های ادرار آور که تحت عنوان قرص‌های دیورتیک هم شناخته می‌شوند موجب حذف نمک و آب از بدن از طریق ادرار می‌شوند که فشار خون را کاهش می‌دهد.

⦁ مصرف داروهای ضد آریتمی

داروهای ضد آریتمی برای کنترل ریتم ضربان قلب از سوی پزشک تجویز می‌شود.

⦁ داروهای رقیق کننده خون

اگر عارضه دریچه دولختی موجب ایجاد ضربان قلب نامنظم به نام فیبریلاسیون دهلیزی شود، پزشک مربوطه ممکن است داروهای رقیق‌کننده خون را برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز نماید.

در واقع فیبریلاسیون دهلیزی باعث ایجاد لخته خون در رگ‌ها می‌شوند و همین لخته شدن خون در رگ‌ها موجب سکته قلبی می‌شود. اگر دریچه دولختی را با دریچه مکانیکی تعویض کرده‌اید، باید به صورت مادام العمر از رقیق کننده‌های خون استفاده نمایید.

⦁ آنتی بیوتیک‌ها

مصرف آنتی بیوتیک‌ها به صورت کلی ضروری نیست اما اگر دریچه دولختی را تعویض کرده باشید، ممکن است پزشک شما مصرف آنتی بیوتیک را قبل از اقدامات دندانپزشکی و برخی جراحی های دیگر برای جلوگیری از عفونت قلبی به نام اندوکاردیت عفونی توصیه کند.

⦁ جراحی و سایر روش‌های درمان افتادگی دریچه میترال و فشار خون

بیشتر افرادی که دچار افتادگی دریچه میترال و فشار خون هستند احتیاجی به جراحی ندارند اما اگر دریچه دولختی دچار نارسایی شدید باشد باید جراحی صورت بگیرد حتی اگر هیچ علائمی هم نداشته باشید.

منظور از جراحی دریچه دولختی این است که یا قسمت های آسیب دیده تعمیر می‌شوند و یا به طور کلی تعویض دریچه صورت می‌گیرد. ترمیم و تعویض دریچه دولختی با استفاده از جراحی قلب باز و یا جراحی کم تهاجمی انجام می‌شود که در جراحی کم تهاجمی برش‌های کوچک‌تری انجام می شود و در نتیجه خون کمتری به هدر رفته و بهبودی نیز سریع تر حاصل می‌شود.

چنانچه ترمیم دریچه دولختی ممکن نباشد، ممکن است دریچه به صورت کلی تعویض شود و از یک دریچه قلب مصنوعی استفاده شود. در طول فرآیند جراحی تعویض دریچه دولختی، پزشک دریچه دولختی را برمی‌دارد و به جای آن یک دریچه مکانیکی قرار می‌دهد. البته دریچه‌های دیگری نیز وجود دارد که به آن‌ها دریچه با بافت بیولوژیکی می‌گویند چرا که این مدل از دریچ‌ها از بافت قلب گاو، خوک و یا انسان ساخته شده اند.

تغذیه مناسب برای افتادگی دریچه میترال و فشارخون بالا

به صورت کلی هیچ رژیم غذایی خاصی برای پیشگیری و یا درمان دو لتی قلب وجود ندارد اما حفظ یک رژیم غذایی سالم و متعادل به سلامت قلب و کنترل فشارخون کمک بسیاری میکند:

⦁ استفاده از میوه و سبزیجات

یکی از مفیدترین مواردی که میتوانید در رژیم غذایی خود بگنجانید میوهها و سبزیجات هستند. میوهها و سبزیجات به دلیل اینکه سرشار از ویتامین و مواد معدنی هستند، عملکرد قلب را بهبود میدهند و ماهیچههای قلب را تقویت میکنند.

⦁ مصرف پروتئین‌ها

پروتئین بدون چربی از دیگر مواردی است که در بهبود و تقویت عملکرد قلب نقش بسیار موثری دارد. پروتئین‌ها همچنین در کارکرد سیستم گوارشی و گردش خون بدن نیز نقش مثبتی را ایفا میکنند. یکی از منابعی که دارای پروتئین بسیاری است، گوشت قرمز و انواع گوشت‌های دیگر است؛ پس می‌توانید گوشت را نیز به برنامه غذایی خود برای جلوگیری از مشکلات قلبی اضافه نمایید.

⦁ مصرف لبنیات کم چرب

مصرف لبنیات کم چرب مانند ماست، خامه، شیر و سایر فرآورده‌های لبنی برای قلب بسیار مفید بوده و به تصفیه خون کمک بسیاری میکند. دانستن این نکته بسیار حائز اهمیت است که تنها مصرف لبنیات کم چرب برای قلب مفید است. لبنیات پرچرب نه تنها کمکی به سیستم قلب نکرده بلکه بر روی عملکرد تاثیر منفی میگذارد.

⦁ استفاده از غلات کامل

غلات کامل به غلاتی گفته میشود که سبوس و لایه بیرونی آنها جدا نشده و به همین شکل، به بازار عرضه شدهاند. غلات کامل به دلیل دارا بودن مواد مغذی و فیبر بالا می‌توانند کارکرد قلب را تا حد بسیاری بهبود دهند.

⦁ مصرف انواع حبوبات

همان‌طور که می‌دانید حبوبات سرشار از پروتئین و ویتامین هستند و به طرز اعجاب انگیزی بر روی اندام‌های داخلی بدن تاثیر گذاشته و موجب تقویت آنها می‌شوند. اصلی ترین فواید حبوبات، منظم کردن ضربان قلب و کاهش وزن و فشارخون است که این دو فایده برای جلوگیری از دو لتی قلب بسیار حائز اهمیت هستند.

⦁ مصرف آجیل

آجیلها نیز سرشار از ویتامین هستند و مصرف آنها برای بهبود کارکرد قلب بسیار مفید و موثر است. آجیل ها جزو مواردی هستند که پزشکان معمولا مصرف آنها را برای بیماران قلبی توصیه میکنند.

جلوگیری از افتادگی دریچه میترال و فشارخون

در حال حاضر اقدام خاصی برای جلوگیری از دو لتی قلب وجود ندارد اما یک‌سری راهکار وجود دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان تا حد زیادی از دو لتی قلب جلوگیری نمود:

⦁ مدیریت استرس و اضطراب در زندگی

استرس و اضطراب و یا عصبی شدن بیش از اندازه موجب افزایش فشارخون می‌شود و خطر دو لتی قلب را تشدید میکند. تمرین‌هایی همچون تکنیک‌های مدیریت استرس، مدیتیشن، تنفس عمیق و یا یوگا میتواند به مدیریت سطح استرس کمک بسیاری کند.

⦁ کاهش مصرف کافئین

به صورت کلی محرک‌هایی همچون نوشیدنیهای کافئین‌دار و برخی از داروها می‌توانند ضربان قلب و فشارخون را افزایش دهند که این می‌تواند علائم دو لتی قلب را بدتر کند. محدود کردن یا اجتناب از این نوشیدنیها و خوراکیهای کافئین دار میتواند به کاهش خطر عوارض کمک کند.

⦁ داشتن یک لایف استایل و سبک زندگی سالم

داشتن یک رژیم غذایی متعادل، انجام ورزشهای سبک مانند پیاده روی و جلوگیری از افزایش وزن میتواند در جلوگیری از دو لتی قلب بسیار موثر باشد.

سخن پایانی

در این مقاله به صورت مفصل در مورد افتادگی دریچه میترال و فشار خون صحبت کردیم. گفتیم که فشارخون بالا یکی از مواردی است که می‌تواند خطر ابتلا به عارضه دو لتی قلب را تشدید نماید.

همچنین در خصوص علائم دو لتی قلب صحبت کردیم و به این موضوع اشاره کردیم که برخی از افراد این علائم را دارا بوده و آن را تجربه میکنند اما در برخی از افراد نیز هیچ‌گونه علائمی به چشم نمیخورد. سپس در مورد درمان دو لتی قلب صحبت کردیم.

به این نکته اشاره کردیم که برای جلوگیری از دو لتی قلب هیچ روش تضمینی 100 درصدی وجود ندارد اما با روشهایی مثل مدیریت استرس و رژیم غذایی متعادل و…. می‌توان تا حدودی از بروز این عارضه جلوگیری کرد. برای درمان دو لتی قلب روش های متعددی وجود دارد که انتخاب هریک از این روشها بسته به نظر پزشک مربوطه متفاوت است. در نهایت به نکاتی برای جلوگیری از فشارخون و دو لتی قلب اشاره کردیم.