تجربه همزمان تپش قلب و سرگیجه میتواند نگرانکننده باشد و فرد را به فکر اختلالات جدی قلبی بیندازد. این حالت ممکن است ناشی از تغییرات طبیعی بدن، مانند واکنش به استرس، فعالیت بدنی شدید یا تغییرات هورمونی باشد، اما گاهی نیز نشانهای از اختلالات قلبی یا عروقی است که نیازمند بررسی پزشکی دقیق است. تپش قلب همراه با سرگیجه میتواند به دلیل آریتمیها، افت فشار خون، کمخونی، اختلالات الکترولیتی یا مشکلات دریچهای قلب ایجاد شود.
شناخت ویژگیهای این نوع تپش، تمایز آن از تپشهای طبیعی و توجه به علائم هشداردهنده، اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، علل، نشانهها و روشهای کنترل و تشخیص ضربان قلب همراه با سرگیجه بررسی میشود و مسیرهای مناسب برای رسیدن به درمان قطعی تپش قلب ارائه شده تا افراد با آگاهی و اقدام به موقع، سلامت قلب و مغز خود را تضمین کنند.
فهرست مطالب
- تپش قلب و سرگیجه چیست آیا نشاندهنده یک بیماری خطرناک است؟
- آریتمی با سرگیجه در چه شرایطی نرمال و قابل چشمپوشی است؟
- علت تپش قلب ناگهانی و سرگیجه در افراد مختلف چیست؟
- آریتمی با سرگیجه دارای چه علائمی هستند آیا این علائم در افراد مختلف یکسان است؟
- علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب چیست آیا میتواند نشانهای از یک اختلال جدی باشد؟
- عوارض ضربان قلب همراه با سرگیجه ناگهانی چیست آیا میتوان از آن پیشگیری کرد؟
- چه زمانی باید برای درمان آریتمی با سرگیجه به پزشک مراجعه کرد؟
- جمع بندی
تپش قلب و سرگیجه چیست آیا نشاندهنده یک بیماری خطرناک است؟
تپش قلب یک عارضه رایج و البته در برخی از موارد خطرناک است که میتواند به دلایل مختلفی رخ بدهد و باعث ایجاد مشکلات و بیماریهای مختلف برای فرد شود.
در این شرایط شخصی که ضربان قلب همراه با سرگیجه را تجربه میکند معمولاً حالت و وضعیت خود را به گونهای توصیف میکند که گویا قلب یکی از ضربانهای خود را جا گذاشته یا احساس لرزش و تپش به گونهای است که آن را در گلوی خود هم احساس میکند. در حالت طبیعی هنگامی که فعالیتهای روزمره خود را انجام میدهیم ممکن است که به هیچ عنوان متوجه تپش قلب خود نشویم مگر اینکه دستمان را روی قلبمان قرار بدهیم یا سعی کنیم به آن گوش دهیم.
اما در برخی از موارد وضعیت بدن به صورتی است که باعث میشود ضربان قلب به طور مشخص احساس شود در این شرایط معمولاً سرگیجه و احساس عدم تعادل و هماهنگی هم به همراه تپش قلب ظاهر میشود.
توجه داشته باشید که همیشه احساس تپش قلب وسرگیجه، نمیتواند نشان دهنده یک بیماری خاص باشد. به همین دلیل نباید در هر شرایطی نگران این موضوع بود و گمان کرد که حتماً پای یک بیماری خطرناک و جدی در میان است.
البته این بدین معنا نیست که نباید آن را جدی بگیرید. اما در علم پزشکی تنها به علائم و مشکلاتی، با جدیت توجه میشود که به صورت مستمر و در طولانی مدت بروز کنند به گونهای که امکان انجام فعالیتهای روزمره را از فرد بگیرند. گاهی اوقات هم این مشکل به صورت مزمن رخ میدهد و آثار آن به طور مشخص قابل مشاهده نیست اما نیازمند توجه و چکاپ پزشکی است.
این عارضه همان قدر که رایج و زودگذر است. میتواند در شرایط متفاوتی آسیب زا باشد و جان بیمار را به خطر بیندازد. برای مثال افرادی که دارای سابقه بیماریهای قلبی و عروقی هستند، اگر به طور مداوم دچار تپش قلب و سایر علائم همراه آن شوند، حتماً باید به دنبال اقدامات پزشکی باشند؛ زیرا هر تپش قلبی قابل چشم پوشی نیست.
آریتمی با سرگیجه در چه شرایطی نرمال و قابل چشمپوشی است؟
بسیاری از افراد که به طور مکرر دچار ضربان قلب همراه با سرگیجه میشوند، معمولاً این سوال را از ما میپرسند که آیا تپش قلب نرمال وجود دارد و میتوان گاهی اوقات از آن چشم پوشی کرد؟ همانطور که در قسمت قبل هم بیان کردیم احساس تپش قلب به معنای بالا رفتن ضربان قلب است. به گونهای که فرد مبتلا به این عارضه به طور مشخص ضربههای حاصل از تپش قلب را در قفسه سینه و گلوی خود احساس میکند. در حالی است که در حالت طبیعی هیچ یک از ما متوجه ضربان قلب خود نمیشویم.
پس میتوانیم بگوییم که تپش قلب در هیچ حالتی نرمال نیست؛ زیرا قلب شما در حالت عادی دارای ضربانهای نرمال و منظم است که باعث میشود حال خوبی داشته باشید و دچار سرگیجه و حالت تهوع نشوید.
در شرایط عادی اگر هیچ مشکلی نداشته باشید ضربان قلب شما باید بین ۶۰ تا ۱۰۰ بار در دقیقه باشد. در صورتی که برخی از ورزشکاران به دلیل انجام فعالیتهای بدنی، ممکن است ضربان زیر ۶۰ هم داشته باشند. اشخاصی که از داروهای کاهنده ضربان قلب استفاده میکنند هم به نوعی تپش قلب را تجربه میکنند. بنابراین اگر شخصی ضربان بالاتر از ۱۰۰ یا کمتر از ۶۰ داشته باشد و دارای شرایط خاصی هم نباشد، حتماً باید علت تپش قلب خود را بدانید.
گاهی اوقات با انجام یک سری از فعالیتهای بدنی مانند پیادهروی یا کم نوشیدن آب دچار آریتمی با سرگیجه میشوید که این امر میتواند موقت و زودگذر باشد و به مرور زمان برطرف شود؛ درواقع افرادی که با چنین مشکلاتی مواجه میشوند معمولا پس از نوشیدن آب و استراحت کافی احساس تپش قلب و عدم تعادل در آنها از بین میرود.
علت تپش قلب ناگهانی و سرگیجه در افراد مختلف چیست؟
افراد به دلایل مختلفی دچار تپش قلب ناگهانی میشوند. به همین دلیل باید با روشهای کاملاً تخصصی و علمی، اقدام به تشخیص علت نهایی آن کرد.
تا بتوان از بهترین و موثرترین روش درمانی استفاده کرد. بسیاری از افراد در طول زندگی خود این عارضه را تجربه میکنند. پس نمیتوانیم بگوییم که این یک وضعیت مبهم و نامشخص است که تنها برخی از افراد بیمار به آن مبتلا میشوند. گاهی اوقات در شرایط خاص و حین عصبانیت میزان تپش قلب از حالت نرمال فراتر میرود؛ به گونهای که میتوانید به راحتی تعداد ضربانهای قلب خود را بشمارید. در ادامه شما را با برخی از شایعترین دلایل ضربان قلب همراه با سرگیجه آشنا میکنیم:
- تجربه هیجانات مثبت و منفی:
همانطور که میدانید قلب مرکز هیجانات و تجارب مثبت و منفی است که در شرایط مختلف حالات متفاوتی پیدا میکند. در شرایطی که سطح خلق و خوی شما تغییر میکند و در مواقع خوشحالی یا ناراحتی، ممکن است متوجه تغییر ضربان قلب خود بشوید.
این نوع تپش قلب کاملا نرمال و موقت است و با فروکش کردن هیجان برطرف خواهد شد. بدترین مواقعی اگر احساس تپش قلب کردید جای نگرانی وجود ندارد البته تا زمانی که سابقه ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را نداشته باشید.
- داشتن فعالیت فیزیکی شدید:
حتماً این تجربه را داشتهاید که با انجام برخی از فعالیتهای ورزشی مانند دو و میدانی، کشتی و وزنهبرداری دچار تپش قلب شدهاید. در این شرایط به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن، قلب شما برای خونرسانی به عضلات و سایر اندامها، نیازمند فعالیت بیشتری است. به همین دلیل ممکن است در این چنین شرایطی احساس تپش قلب داشته باشید. این وضعیت با استراحت کافی و نوشیدن آب به صورت تدریجی برطرف خواهد شد.
- ابتلا به بیماریهای خاص:
افراد مبتلا به بیماریهای خاص، مانند تیروئید، فشار خون پایین، آنمی یا کم خونی، معمولاً در بسیاری از مواقع دچار آریتمی با سرگیجه میشوند. این شرایط به دلیل وجود اختلالات و مشکلاتی است که در بدن آنها به وجود آمده است. برای مثال افرادی که دچار کم خونی هستند، معمولاً خون کمتری از قلب آنها پمپاژ میشود که این امر میتواند علت سرگیجه و تپش قلب ناگهانی در آنها باشد. افرادی هم که دچار تیروئید پرکار هستند، به دلیل افزایش سوخت و ساز بدن تجارب زیادی از تپش قلب دارند.
- تغییرات هورمونی:
از دلایل مهم و اساسی تپش قلب میتوان به تغییرات هورمونی اشاره کرد. برای مثال خانمهای باردار و کسانی که در دوران قاعدگی به سر میبرند، معمولاً به دلیل تغییر سطح هورمونها، علائمی نظیر تپش قلب و حالت تهوع و سرگیجه را تجربه میکنند.
- مصرف مواد غذایی محرک:
مصرف برخی از مواد غذایی محرک مانند کافئین و سدیم، از دلایل اصلی تپش قلب ناگهانی است. افرادی که به طور مکرر از نوشیدنیهای حاوی کافئین استفاده میکنند معمولاً دچار تجربه تپش قلب میشوند. برای اینکه این حالت در آنها از بین برود پیشنهادی که میشود این است که از مقدار کمتری کافئین استفاده نمایند یا در صورت بروز علائم جدیتر، به طور کلی مصرف آن را قطع کنند.
- استفاده از برخی داروها:
با استفاده از برخی داروهای تحریک کننده قلب و عروق مانند داروهای ضد تیروئید، ضد آریتمی و داروهای که برای تنظیم هورمونها مصرف میشوند، دچار تپش قلب خواهید شد.
- اختلالات خواب:
متاسفانه بسیاری از افراد در طول شب خواب مناسبی ندارند یا کیفیت خواب آنها بسیار پایین است. به همین دلیل ممکن است در طول روز با علائم ناخوشایندی نظیر ضربان قلب همراه با سرگیجه مواجه شوند.
- کم نوشیدن آب:
آب یکی از بهترین نوشیدنیهای است که میتواند به رفع بسیاری از مشکلات شما کمک کند. به همین دلیل است که بسیاری از افراد به دلیل عدم توجه به نوشیدن آب در طول روز، با هیدراته شدن بدن خود مواجه میشوند. این امر میتواند باعث ایجاد تجربه تپش قلب شود.
آریتمی با سرگیجه دارای چه علائمی هستند آیا این علائم در افراد مختلف یکسان است؟
تپش قلب به عنوان یک عارضه شایع، گاهی اوقات باعث ایجاد اختلالات و مشکلاتی میشود که طول عمر و سلامتی افراد را با خطرات جبرانناپذیری مواجه میکند؛ از همین رو اگر به هر دلیلی دچار ضربان قلب همراه با سرگیجه شدید، سعی کنید، علائم آن را جدی بگیرید و با دریافت مشاوره و راهنمایی راجع به علت به وجود آمدن آن، اقدامات اولیه برای معالجه و درمان را انجام دهید.
توجه به علائم هر بیماری به پزشک کمک میکند تا از بهترین و قطعیترین روش برای درمان شنا استفاده کند. از این رو به شما توصیه میکنیم که اگر با علائمی نظیر تنگی نفس شدید، سرگیجه، تاری دید و عدم تعادل در راه رفتن یا ایستادن مواجه شدید، حتماً به دنبال دریافت خدمات پزشکی بروید.
به طور کلی هنگامی که تپش قلب رخ میدهد، خون کافی به مغز نمیرسد. به همین دلیل است که احساس سرگیجه به سراغ شما میآید. علاوه بر این تاری دید و نداشتن تعادل هم به همین دلیل اتفاق میافتد؛ زیرا زمانی که فرد به دلیل تپش قلب نمیتواند به درستی نفس بکشد، فرایند اکسیژن رسانی به مغز با اختلال مواجه میشود.
ضعف، خستگی و رنگ پریدگی نیز بخشی از علائم تپش قلب ناشی از کم خونی است. از آنجایی که علائم تپش قلب به نوع بیماری و مشکلی که برای فرد به وجود آمده است بستگی دارد، ممکن است هر فرد تجربه متفاوتی از آن داشته باشد. برای مثال افرادی که به دلیل استفاده از داروهای تیروئید، دچار تپش قلب شدهاند، علائمی از قبیل خشکی دهان، خشکی مو، نفس نفس زدن، ضعف و بیقراری، لرزش اندامها و کم خوابی در آنها مشاهده میشود.
علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب اگر به دلیل اختلالات قلبی و عروقی باشد، میتواند با علائمی نظیر بیهوشی ،تنگی نفس شدید، سکته قلبی یا حتی ایست قلبی همراه شود. اختلال در الکترولیتها نیز یکی از اصلیترین دلایل تپش قلب است که معمولاً به دلیل کم آبی بدن اتفاق میافتد. اختلال الکترولیتها شامل هیپرکالمی یا افزایش پتاسیم بدن، هیپوکلسمی یا پایین آمدن کلسیم بدن، هیپومنیزیمی یا کاهش منیزیم بدن است.
تپش قلب ناشی از پایین آمدن فشار خون، با علائمی نظیر تنگی نفس، سرگیجه و حالت تهوع همراه است. افرادی که دچار رفلاکس معده هستند به دلیل وجود اختلالات بدنی مانند کاهش اشتها، ممکن است دچار تپش قلب شوند؛ زیرا استرس آنها تا حد زیادی افزایش مییابد. علائم تپش قلب ناشی از ورزش یا عصبانیت، شامل تغییر رنگ و قرمز شدن صورت، تعریق زیاد و افزایش حرارت بدن است. هنگامی که با این مشکلات مواجه میشوید. بدنتان زنگ خطر میزند و به شما اعلام میکند که ظرفیت این حد از اضطراب را ندارد.
علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب چیست آیا میتواند نشانهای از یک اختلال جدی باشد؟
آریتمی با سرگیجه به عنوان یکی از مهمترین اختلالاتی که میتواند هر فردی را در زندگی درگیر کند، علائم و نشانههای متفاوتی دارد و به دلایل مختلفی رخ میدهد. به همین دلیل نمیتوانیم به طور مشخص بگوییم که دقیقاً چه عواملی در ایجاد این مشکل تاثیرگذار است.
ویژگیها و شرایط فیزیکی و روانی افراد با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل است که هر فرد بر اساس یک علت مشخص و منحصر به فرد دچار مشکل میشود. از همین جهت اگر میخواهید علت تپش قلب بالا و سرگیجه که به صورت ناگهانی رخ میدهد را بدانید، حتماً نسبت به علائمی که در بدنتان ظاهر میشود حساس باشید و با جدیت آنها را به خاطر بسپارید.
احساس سرگیجه یا سبکی سر همراه با تپش قلب زمانی اتفاق میافتد که یک اختلال یا مشکل در بدن شما وجود دارد؛ از همین جهت حتماً باید به دنبال علت باشید و مشخص کنید که دقیقاً چه عاملی در ایجاد این مشکل تاثیرگذار بوده است. هنگام سرگیجه تعادل خود را در راه رفتن ایستادن یا حتی انجام فعالیتهای روزمره از دست میدهید؛ به همین دلیل است که باید به آن به عنوان یک مشکل جدی نگاه کرد.
یکی از مهمترین دلایل سرگیجه ناگهانی و تپش قلب اختلالات گوش میانی است که تعادل و هماهنگی بدن را کاهش میدهد. لابیرنتیت به عنوان اصلیترین عامل التهاب حلزون گوش باعث ایجاد سرگیجههای مکرر گاها همراه با تپش قلب میشود.
سرگیجه ناگهانی ناشی از فشار خون پایین میتواند شما را با مشکلاتی نظیر تپش قلب مواجه کند؛ از همین رو اگر بیمار با علائمی نظیر رنگ پریده، تعریق یا ضعف و بیحالی به پزشک مراجعه کرد، حتماً باید فشار او را اندازهگیری کرد.
سکته مغزی یا به اصطلاح پزشکی ایسکمی به عنوان یکی از مهمترین عواملی که در ایجاد سرگیجه و سبکی سر تاثیر گذار است، به صورت موقت باعث کاهش جریان خون به بخشی از مغز میشود. بسیاری از افراد هنگام خواب ظهر یا شب با تپش قلب بالا و آزاردهنده بیدار میشوند.
علت سرگیجه و تپش قلب در خواب میتواند به دلیل کمبود آب و سایر املاح معدنی باشد؛ به همین دلیل توصیه ما به این افراد این است که همیشه قبل از خواب به اندازه کافی آب بنوشند یا یک لیوان کنار خود قرار بدهند تا هنگام تشنگی از آن استفاده کنند.
علاوه بر این، بیخوابی و نداشتن برنامه مشخص برای خواب، میتواند نقش موثری در بروز علائم ناگوار مانند تپش قلب سرگیجه در خواب داشته باشد. به طور کلی سیستم مغز و قلب هر دو بسیار پیچیده هستند؛ ازین رو نمیتوان یک یا دو علت برای سرگیجه و تپش قلب در نظر گرفت اما اصلیترین و مهمترین دلایلی که میتوان از آنها به عنوان علت سرگیجه یاد کرد شامل:
- کمبود آهن
- استرس، اضطراب و عصبانیت شدید
- افت قند خون
- کمبود آب
- گرمازدگی
- میگرن
- و عوارض جانبی داروها
آریتمی یا بینظمی ضربان قلب به عنوان اصلیترین دلیل ضربان قلب همراه با سرگیجه میتواند باعث ایجاد مشکلات و اختلالات مختلفی در بدن شما شود.
به طور کلی ضربان قلب حالت نرمال احساس نمیشود مگر اینکه خودتان بخواهید به آن توجه کنید. اما هنگامی که دچار تپش قلب یا آریتمی میشوید، ضربان قلب به طور مشخص احساس میشود به گونهای که حتی ممکن است گمان کنید قلبتان میخواهد از سینه خارج شود.
عوارض ضربان قلب همراه با سرگیجه ناگهانی چیست آیا میتوان از آن پیشگیری کرد؟
آریتمی با سرگیجه ناگهانی به عنوان دو نشانه مهم که از وضعیت بدنی شما خبر میدهند، میتواند باعث ایجاد اختلالات و مشکلات متعددی در بدن شود. عوارض این اختلال در طولانی مدت قابل مشاهده است و اگر کنترل و درمان نشود ممکن است پیشروی کند و به بیماریهای جدی قلبی و عروقی تبدیل شود.
برای کنترل سرگیجه و تپش قلب، راهکارهای مختلفی وجود دارد که میتوانید بر اساس علت مشکل خود از هر یک از آنها استفاده کنید. اما بیش از هر چیزی حتماً باید راجع به عوارض سرگیجه و تپش قلب صحبت کنیم.
در صورتی که اختلالات قلبی و سرگیجه کنترل نشوند به مرور زمان باعث ایجاد آسیبهای جدیتر خواهند شد؛ به طور مثال اگر میزان سرگیجه شدید باشد، احساس تعادل و هماهنگی را از فرد میگیرد. به گونهای که راه رفتن و ایستادن برای او بسیار مشکل میشود و ممکن است به وسایل کمکی مانند عصا احتیاج پیدا کند. از دیگر عوارض مهم تپش عقب به همراه سرگیجه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شدید قفسه سینه: احساس فشار و درد شدید در قفسه سینه بعد از تجربه تپش قلب، به عنوان یکی از اصلیترین عوارض آن ممکن است بیمار را درگیر مشکلات بلند مدتی بکند.
- حالت تهوع و استفراغ: سرگیجه شدید به همراه تپش قلب میتواند بیمار را دچار حالت تهوع و استفراغ کند.
- سردرد: بسته به علت تپش قلب ممکن است یکی از عوارض جدی آن سردردهای شدید باشد.
- کاهش تواناییهای فردی: افرادی که به طور مداوم دچار ضربان قلب همراه با سرگیجه میشوند؛ ممکن است توانایی انجام بسیاری از فعالیتهایی که تاکنون به راحتی انجام میدادهاند را از دست بدهند.
چه زمانی باید برای درمان آریتمی با سرگیجه به پزشک مراجعه کرد؟
ضربان قلب همراه با سرگیجه هر دو اختلالات جدی هستند که میتوانند سلامتی شما را تهدید کنند. به همین دلیل حتماً باید متوجه علائم و مشکلاتی که در بدنتان ظاهر میشود باشید. بسیاری از حملات قلبی که منجر به ایست یا سکته قلبی میشود به دلیل بیتوجهی به علائمی است که در بدن ظاهر میشود. از همین رو اگر به طور مداوم و برای مدت زمان مشخص، دچار سرگیجه و تپش قلب میشوید، حتماً به دنبال دریافت خدمات درمانی باشید.
مشکل در تکلم و ایجاد تغییر در بینایی نیز به عنوان یکی از مهمترین مشکلاتی که میتواند ایجاد خطر کند، نیازمند توجه جدی و دریافت خدمات پزشکی است. گاهی اوقاتم برخی از اعضای بدن مانند دستها و پاها دچار بیحسی و گزگز میشوند.
این در حالی است که علائم دیگری هم با آنها همراه هستند. سردردهای غیر معمولی و شدید، درد قفسه سینه و اختلالات هماهنگی و راه رفتن نیست نیازمند توجه جدی و مراجعه به پزشک متخصص است. فراموش نکنید که با انجام اقدامات فوری میتوانید از اختلالات جدی قلب و عروق پیشگیری کنید.
اقدامات پیشگیرانه برای کاهش ضربان قلب همراه با سرگیجه در خانه
هنگامی که دچار سرگیجه و تپش قلب میشوید، با انجام یک سری از راهکارها و اقدامات پیشگیرانه میتوانید تا حد زیادی احساس ناآرامی و عدم تعادل را کاهش دهید. اولین و مهمترین اقدامی که میتواند به کاهش سرگیجه و سردرد شما منجر شود، استراحت کافی و بستن چشمها برای مدت زمان کوتاهی است. اگر پس از بلند شدن سرگیجه شما شدید است و احساس تپش قلب دارید بهتر است که از یک عصا برای افزایش تعادل خود استفاده کنید.
استفاده از داروهای گیاهی و دمنوشهای آرامبخش مانند گل گاوزبان و بابونه کمک بسیار زیادی به کاهش اضطراب و استرس شما میکند. البته این امر تنها زمانی قابل انجام است که احساس آریتمی با سرگیجه شما به دلیل مشکلات جدی قلبی عروقی نیست؛ بلکه به دلیل استرس و عصبانیت موقت رخ داده است.
استفاده از تکنیکهای آرام سازی مانند یوگا و مدیتیشن باعث میشود که بتوانید تا حد زیادی اضطراب و استرس خود را کنترل کنید زیرا یکی از اصلیترین دلایل ضربان قلب همراه با سرگیجه استرسهای روزانهای است که اکثر ما آنها را تجربه میکنیم. انجام تمرینات تنفسی برای افزایش تمرکز و خودآگاهی نیز کمک بسیار زیادی به کاهش سرگیجه و تپش قلب میکند.
اجتناب از مواد غذایی محرک مانند نوشیدنیهای کافئیندار و غذاهای پرنمک از مهمترین اقداماتی است که میتواند زمینه اصلاح سبک زندگی را فراهم سازد. پس اگر دچار تپش قلب شدید آرامش خود را حفظ کنید و با نوشیدن مقداری آب و دراز کشیدن روی پشت تمرینات تنفسی انجام دهید و اگر با انجام این کار تپش قلب شما کم نشد، حتماً به دنبال دریافت خدمات درمانی باشید.
جمع بندی
آریتمی با سرگیجه چیست؟ آیا نشاندهنده یک بیماری خطرناک است؟
- تپش قلب به حالتی گفته میشود که فرد احساس کند ضربان قلبش سریعتر، قویتر یا نامنظم میزند.
- سرگیجه حالتی از عدم تعادل یا گیجی است که ممکن است همراه با سبکی سر یا حتی سیاهی رفتن چشمها باشد.
- ترکیب این دو علامت میتواند بیخطر (مثلاً به دلیل استرس یا فعالیت ورزشی) یا نشانه یک بیماری مهم (مانند آریتمی قلبی، فشار خون پایین یا مشکلات عصبی) باشد.
در چه شرایطی نرمال و قابل چشمپوشی است؟
موارد معمول و بیخطر:
- بعد از ورزش سنگین
- هنگام استرس، اضطراب یا هیجان شدید
- مصرف زیاد کافئین یا نوشیدنیهای انرژیزا
- کمخوابی یا خستگی زیاد
- تغییر ناگهانی وضعیت بدن (مثلاً سریع بلند شدن از جا)
در این شرایط معمولاً علائم خفیف و گذرا هستند و خودبهخود بهبود مییابند.
علت تپش قلب ناگهانی و سرگیجه در افراد مختلف
- علل قلبی: آریتمیها (فیبریلاسیون دهلیزی، تاکیکاردیها)، بیماری دریچهای قلب، نارسایی قلبی.
- علل عصبی/خونی: افت فشار خون، کمخونی، کمبود آب بدن، کاهش قند خون.
- علل هورمونی و متابولیک: پرکاری تیروئید، تغییرات هورمونی (بارداری، یائسگی).
- دارویی و شیمیایی: مصرف محرکها (کافئین، نیکوتین، الکل، داروهای ضداحتقان).
- روانی: استرس، حملات پانیک، اضطراب.
علائم همراه با ضربان قلب همراه با سرگیجه
- علائم شایع: سبکی سر، تاری دید، ضعف، تعریق، تنگی نفس.
- علائم هشداردهنده: درد قفسه سینه، غش (سنکوپ)، تنگی نفس شدید، ضربان بسیار نامنظم.
این علائم در افراد مختلف شدت و نوع متفاوتی دارند.
علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب
- میتواند نشانه افت شدید فشار خون یا آریتمیهای خطرناک باشد.
- گاهی هم به دلیل کمبود آب یا قند خون رخ میدهد.
- در افراد سالم معمولاً بیخطر است، ولی در افراد با سابقه بیماری قلبی باید جدی گرفته شود.
عوارض آریتمی با سرگیجه ناگهانی
- افزایش ریسک سقوط و آسیب در هنگام سرگیجه.
- احتمال بروز سنکوپ (غش).
- در موارد قلبی، احتمال ایست قلبی یا سکته قلبی.
- افت عملکرد روزانه به دلیل اضطراب و نگرانی دائمی.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
مراجعه فوری:
- تپش قلب مکرر همراه با غش، درد قفسه سینه یا تنگی نفس شدید.
- ضربان قلب بسیار سریع یا نامنظم.
- سابقه بیماری قلبی، فشار خون یا تیروئید.
مراجعه غیرفوری:
- علائم خفیف ولی مکرر (چند بار در هفته).
- اگر تغییر سبک زندگی مؤثر نباشد.
- برای بررسی آزمایشها (نوار قلب، هولتر مانیتور، آزمایش خون).
اقدامات پیشگیرانه در خانه
- محدود کردن مصرف کافئین، سیگار و الکل.
- نوشیدن آب کافی و پرهیز از کمآبی.
- داشتن خواب منظم و کافی.
- مدیریت استرس با یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق.
- رژیم غذایی سالم (کاهش نمک و غذاهای پرچرب، مصرف میوه و سبزیجات).
- بلند شدن آرام از حالت نشسته یا خوابیده برای پیشگیری از افت فشار.
- انجام ورزش منظم و سبک (پیادهروی، شنا، دوچرخهسواری آرام).
سخن پایانی
تپش قلب و سرگیجه میتواند نشانهای از واکنش طبیعی بدن به استرس یا فعالیت فیزیکی باشد، اما گاهی این دو علامت همزمان، هشداری برای اختلالات جدیتر مانند آریتمی، نارسایی قلبی، افت فشار خون یا مشکلات دریچهای قلب است. شناخت دقیق الگوهای ضربان، شدت و مدت تپش، همراه با بررسی علائم جانبی مانند تعریق، درد قفسه سینه، تنگی نفس یا ضعف، به تشخیص درست کمک میکند.
بررسیهای پزشکی شامل نوار قلب، هولتر مانیتورینگ، آزمایش خون و ارزیابی سطح الکترولیتها و هورمونها میتواند علت را مشخص کند. اصلاح سبک زندگی، مدیریت استرس، خواب کافی، تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم نقش مؤثری در کاهش تپش قلب و سرگیجه دارند. در موارد پیچیدهتر، دارودرمانی یا مداخلات تخصصی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب ضروری است. آگاهی از علائم هشداردهنده و پیگیری دقیق، کلید پیشگیری از پیامدهای جدی است. برای رسیدن به درمان قطعی تپش قلب، همکاری با پزشک متخصص و پایبندی به توصیههای پزشکی ضروری است. تپش قلب همراه با سرگیجه هرگز نباید نادیده گرفته شود و اقدام به موقع میتواند سلامت قلب و مغز را حفظ کند.
