واریس عنکبوتی عامل مهم التهاب رگ، خونریزی، ترومبوز ورید عمقی

واریس عنکبوتی به رگ‌های بسیار ریزی اطلاق می‌شود که به صورت شبکه‌ای از تارهای عنکبوتی در نواحی مختلف بدن از جمله پاها، ران‌ها، صورت و سینه ایجاد شده و عامل التهاب رگ، خونریزی، ترومبوز ورید عمقی، نارسایی وریدی و عوارض پوستی است؛ برای جلوگیری از بروز این عوارض باید درمان واریس پا را در اولویت قرار داد.

اگر شما یا اطرافیان شما دچار برجستگی‌های سیاهرگی در پا شده‌اید، اگر واریس‌های سطحی و  رگ‌های عنکبوتی باعث آزار شما شده است و به دنبال اطلاعات دقیق در مورد درمان آن‌ها هستید، بهترین راه درمان واریس عنکبوتی را جستجو می‌کنید؛ توصیه می‌کنیم مطلب ما را بخوانید.

 

منظور از رگ‌ها یا واریس عنکبوتی چیست؟

پیش از آنکه بخواهیم در خصوص درمان واریس عنکبوتی اطلاعاتی کسب کنیم باید با مفهوم واریس عنکبوتی بیشتر آشنا شویم.

منظور از واریس در پزشکی سیاهرگ‌هایی هست که برجسته و‌ گشاد شده‌اند وقتی که از واریس‌های  عنکبوتی صحبت می‌کنیم، منظور از واریس‌های عنکبوتی، عروق تیره رنگ کوچک و ظریفی هستند که عموماً شما در سطح پوستتان آنها را مشاهده می‌کنید.

افرادی که به واریس‌ عنکبوتی پا و ساق پا دچار می‌شوند، افرادی هستند که وریدها و سیاهرگ‌های عمقی ساق پایشان دچار بیماری است در این افراد وریدهای عمقی پا (عموما وریدهای عمقی پایینتر از سطح زانو) دارای مشکلاتی در جداره‌شان می‌باشند که به موجب آن بازگشت خون از پاها به سمت بالا دچار مشکل شده است.

اگر شما یا اطرافیان شما هم دچار واریس عنکبوتی ( و همان سیاهرگ‌های برجسته کوچک در سطح پوسته ساق پایتان شده اید ) و این موضوع آزارتان می‌دهد، اقدام مناسب این است که حتماً برای بررسی نارسایی سیاهرگ‌ها توسط پزشک معاینه و بررسی دقیق شوید و درمان را دریافت کنید تا اینکه این بیماری به مراحل شدید خود نرسد.

در ساق پای افرادی که دچار رگ عنکبوتی شده‌اند در مشاهده عروق ظریف قرمز رنگ یا آبی رنگ با بنفشی دیده می‌شود که ساختار و ظاهری شبیه به تار‌های عنکبوت را تشکیل داده‌اند به علت ظاهر قرار گرفتن این عروق کنار هم است که عنوان رگ‌های عنکبوتی به این واریس‌ها اطلاق می‌شود:

وریدهای عنکبوتی در واقع رگ‌های خونی سطح  پوست هستند که به علت مشکلات عروق عمقی‌تر، پر از خون شده‌اند، عروق عنکبوتی ظریف‌تر و کوچکتر از واریس‌های معمولی هستند و به سطح پوست نزدیک‌تر می‌باشند.

پیش از صحبت بیشتر در خصوص درمان واریس عنکبوتی شاید بد نباشد در خصوص واریس بیشتر بدانیم.

واریس چیست و چگونه ایجاد می‌شود؟

وقتی که در پزشکی از کلمه واریس استفاده می‌شود، منظور سیاهرگ‌هایی هست که به علت انباشته شدن خون در آنها متسع و برجسته و پیچ خورده می‌شود.

 واریس‌ها می‌توانند در اندام‌های داخلی نیز به وجود بیایند مثلاً در دیواره مری هم سیاهرگ‌ها به علت مشکلات کبدی دچار اتساع و پرخونی می‌شوند و ‌واریس‌های جداره مری را تشکیل می‌دهند، همچنین سیاهرگ‌های بیضه نیز می‌توانند متسع شوند و واریس بیضه یا همان واریکوسل را تشکیل بدهند.

واریس عنکبوتی در چه مناطقی ایجاد می‌شوند؟

عروق عنکبوتی در همه قسمت‌های سطح بدن از جمله صورت، سینه، ران و پا می‌توانند تشکیل بشود ولی شایع‌ترین محلی که ما واریس عنکبوتی را در آنجا مشاهده می‌کنیم، ساق پا می‌باشد.

علل ایجاد واریس‌ عنکبوتی چیست؟

گفته می‌شود که علت مشخصی برای ابتلا به بیماری عروق واریسی و همچنین ابتلا به واریس عنکبوتی به طور قطعی یافت نشده است ولی آنچه در مقالات معتبر به آن اشاره می‌شود. این است که احتمالاً ژنتیک و وراثت در ایجاد استعداد ابتلا به واریس نقش مهمی دارد، علاوه بر وراثت از نظر شیوع ابتلا به واریس، زنان بیشتر از مردان مستعد هستند.

آنچه موجب برتری زنان در استعداد ابتلا به واریس نسبت به مردان شده است احتمالاً تغییرات سطح هورمونی و مهمتر از همه سطح استروژن در خون خانم‌ها می‌باشد.

 زنان در چند مرحله از زندگی خود تغییر سطح استروژن خون را تجربه می‌کند، از جمله این موارد می‌توان به زمان بلوغ زمان بارداری در دوران شیردهی و زمان یائسگی زنان اشاره کرد.

چه عواملی احتمال ابتلا به واریس عنکبوتی را افزایش می‌دهند؟

فاکتور اول وراثت، فاکتور دوم زن بودن، فاکتور سوم داشتن اضافه وزن و چاقی، فاکتور پنجم بی‌تحرکی و نداشتن ورزش منظم، فاکتور ششم ایستادن به مدت طولانی، فاکتور هفتم نشستن‌های طولانی، فاکتور هشتم افرادی که به دلیل ناتوانی‌های به وجود آمده بر اثر معلولیت یا سکته‌های مغزی مجبور هستند، به مدت طولانی در بستر یا روی صندلی چرخدار مستقر باشند.

بارداری و دوران شیردهی نیز از فاکتورهای مستعدکننده و افزایش دهنده ریسک ابتلا به واریس عنکبوتی پا و پشت زانو می‌باشد.

مصرف برخی دخانیات از جمله قلیان یا سیگار نیز عامل دیگر در بروز واریس عنکبوتی است.

واریس عنکبوتی چرا و چگونه تشکیل می‌شود؟

سیاهرگ‌های پا در انسان وظیفه بازگرداندن خون از اندام تحتانی به سمت قلب را بر عهده دارند. سیاهرگ‌های پای ما برای اینکه راحت تر خون را به سمت بالا هدایت کنند و این هدایت تحت تاثیر جاذبه زمین دستخوش اختلال نشود؛ در دیواره داخلی‌شان دارای دریچه‌هایی تحت عنوان دریچه لانه کبوتری می‌باشند.

  مشخصه این دریچه‌ها این است که فقط در یک جهت باز می‌شوند، اگر به هر دلیلی جداره این سیاهرگ‌های عمقی پای ما دچار آسیب شود یا به هر دلیلی این دریچه‌ها دچار مشکل شوند و به طور صحیح کار نکنند خون نمی‌تواند از پاها و اندام‌های تحتانی ما به راحتی به سمت بالا و به سمت قلب حرکت کند.

 دریچه‌های لانه کبوتری در سیاهرگ‌های عمقی پای ما قرار می‌گیرند علاوه بر سیاهرگ‌های عمقی ما در پای خود دارای سیاهرگ‌های سطحی نیز هستیم، اگر به هر دلیلی سیاهرگ‌های عمقی پای شما  نتوانند خون را به راحتی از پایین به بالا منتقل کند، خون در اندام تحتانی تجمع پیدا می‌کند و انباشتگی بیش از حد حجم خون باعث می‌شود که این خون انباشته شده به سیاهرگ‌های سطحی پوست شما پس بزند در آنها جمع بشود و آنها را برجسته کرده و در واقع واریس عنکبوتی سطحی را ایجاد کند.

رگ‌ها یا واریس عنکبوتی چه علائم و نشانه‌هایی دارد؟

اختلال در عملکرد سیاهرگ‌های ساق پا و اختلال وجود دریچه‌های لانه کبوتری معیوب آنها باعث ایجاد رگ‌های ظریف آبی و قرمز رنگ پیچ خورده و برجسته در سطح پوست ما می‌شود.

علاوه بر این ظاهر شایع که ما را متوجه اطلاع به واریس عنکبوتی پا می‌کند تظاهرات بالینی دیگری نیز در افرادی که دچار سیاهرگ‌های پیچ‌خورده سطحی می‌شوند وجود دارد این علائم عبارتند از:

• علامت اول: افراد دچار واریس می توانند به  حساسیت‌ها و تحریک پذیری پوستی و راشهای پوستی مانند اگزما مبتلا بشود.
• علامت دوم: افراد مبتلا به سیاهرگ عنکبوتی دچار سنگینی خستگی و درد در پایشان می‌شود.
• علامت سوم افرادی که دچار مویرگ‌های برجسته سطحی واریسی شده‌اند ممکن است که به علت پاره شدن این رگها، مشاهده کنند که لکه‌های قهوه‌ای و تیره رنگ در سطح پوست‌شان ایجاد شده است.
• علامت چهارم: افراد که دچار واریس می‌شوند، مستعد این هستند که خون در سیاهرگ‌های عمقی‌شان لخته بشود اصطلاحاً به این لخته شدن ترومبوفلبیت، ترومبوز ورید عمقی یا دی وی تی هم نامیده می‌شود.

 وجود عروق به رنگ‌های آبی یا بنفش و قرمز تیره رنگ، عروق سطحی که برآمده هستند و ظاهر تاب خورده دارند، بسیاری از بیماران این عروق را مانند ریسمان‌هایی توصیف می‌کند که در ران اطراف زانو و پشت ساق پا قرار می‌گیرند، افراد می‌توانند گرفتگی عضلات ران یا اسپاسم عضلات پشت ساق را توصیف کند.

 این اسپاسم‌های عضلات اندام تحتانی معمولاً شب‌ها اتفاق می‌افتد، افراد دچار واریس‌ عنکبوتی به علت اختلالاتی که در وریدهای عمقی پایشان دارند و تورم پا و مچ پا را نیز تجربه می‌کند علامت دیگر در افرادی که دچار واریس‌های عنکبوتی هستند وجود خارش است معمولاً افراد در منطقه‌ای که رگ‌های عنکبوتی گسترده شده اند، دچار تحریک پذیری پوستی و راش‌هایی شبیه به اگزما و خارش می‌شوند.

 تشخیص واریس‌ عنکبوتی چگونه انجام می‌شود؟

پیش از اقدام به درمان واریس عنکبوتی پا نخستین گام تشخیص است. مرحله اول مسیر تشخیصی مانند هر تشخیص پزشکی ارائه شرح حال دقیق به پزشک معاینه‌گر می‌باشد، احتمالا در طی ارائه شرح حال مجبور هستید به بعضی از پرسش‌ها در مورد وجود و عدم وجود سابقه خانوادگی واریس، مدت زمانی که به واریس دچار هستید و مواردی که باعث گسترده شدن و شدید شدن علائم تان می‌شود پاسخ بگویید.

 در جلسه معاینه اندازه گیری قد و وزن شما انجام می‌شود از سایر بیماری‌های شما سوال می‌شود و همچنین تاریخچه مصرف داروها به طور دقیق از شما اخذ خواهد شد.

 بعد از مرحله شرح حال به سراغ مرحله معاینه می‌رویم دکتر واریس پا به مشاهده و لمس سیاهرگ‌های سطحی برجسته می‌پردازد و اندام تحتانی شما را از نظر کیفیت خونرسانی وجود و عدم وجود خونریزی وجود یا عدم وجود زخم‌های سطحی بررسی می‌کند.

 همچنین ممکن است تست‌های ویژه ای را برای بررسی بیشتر احتمال واریس عنکبوتی پا انجام بدهد مثلاً ممکن است از شما بخواهد که برای ۵ تا ۱۰ دقیقه ۲۰ سرپا ایستادن طولانی باعث می‌شود که خون بیشتری در سیاهرگ‌ها تجمع بکند و پزشک میزان گستردگی رگ‌های واریسی را بهتر مشاهده کند.

چه علائمی دلالت بر اختلال جدی در تخلیه خون سیاهرگ‌های واریسی دارد؟

گفتیم که سیاهرگ‌های عمقی پا تخلیه خون مصرف شده در پاها به سمت قلب را بر عهده دارند، اگر این تخلیه  به خوبی و با کیفیت انجام نشود فرد علاوه بر واریس عنکبوتی، موارد زیر را تجربه می‌کند (که دلالت بر وخامت اختلال سیاهرگ‌های عمقی پا دارد):

• علامت اول تورم متوسط یا شدید مچ پا و یا پا
• علامت دوم تغییررنگ پوست در محل واریس  و در سطوح پایینتر از عروق واریسی
• علامت سوم وجود زخم‌های واریسی  که بهبودی آنها به راحتی امکان پذیر نیست
• علامت چهارم این افراد که دچار تشدید اختلالات عروقی عمقی  پا می‌شوند  بعد از نشستن‌های طولانی و ‌ممتد و یا بعد از ایستادن‌های طولانی مدت دچار دردهای پا و ساق پا می‌شود
• علامت چهارم تغییرات پوست منطقه دچار واریس علاوه بر تغییرات در رنگ پوست این مناطق، در گام اول پوست این مناطق قرمز رنگ، پوسته پوسته و خشک می‌شود و به راحتی دچار ترک خوردگی خواهد شد و به مرور زمان پوست سفت می‌گردد و زخم‌های واریسی در آن ایجاد می‌شود.
• علامت پنجم به وجود آمدن لخته در سیاهرگ‌های عمقی یا ترومبوز وریدهای عمقی یا دی وی تی  

همین جا لازم است تاکید کنیم که ایجاد لخته در وریدهای عمقی پا می‌تواند تهدید کننده حیات باشد این لخته‌ها به سمت قلب حرکت می‌کنند و تکه تکه می‌شوند و این تکه‌ها می‌تواند در شریان‌های ظریف ریه گیر کنند و فرد دچار آمبولی ریه بشود، آمبولی ریه ریسک مرگ بالایی را به همراه دارد و از جمله عوارض خطرناک واریس عنکبوتی پا خواهد بود.

عوارض واریس عنکبوتی

واریس عنکبوتی یک مشکل شایع در عروق سطحی پوست است که می‌تواند به عوارض مختلفی منجر شود. این عوارض ممکن است از نظر ظاهری تا از نظر راحتی و سلامتی تأثیرگذار باشند. در این مقاله، به عوارض واریس عنکبوتی، علائم آن و راه‌های مدیریت و پیشگیری از آن پرداخته می‌شود. hc از انواع عوارض واریس عنکبوتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تورم و تپش: واریس عنکبوتی می‌تواند منجر به تورم و تپش در نواحی متأثر شده از پوست شود، که می‌تواند باعث عدم راحتی و ناراحتی شود.

2. دیداری غیرزیبا: ظاهر واریس عنکبوتی می‌تواند از لحاظ ظاهری غیرزیبا باشد و می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس فرد شود.

3. حساسیت و درد: برخی از افراد ممکن است احساس درد یا حساسیت در نواحی متأثر از واریس عنکبوتی داشته باشند، که می‌تواند به مشکلات اضافی منجر شود.

4. خونریزی: در صورت آسیب دیدن واریس‌های عنکبوتی، ممکن است خونریزی رخ دهد که نیاز به مداخله پزشکی دارد.

 

درمان واریس عنکبوتی چگونه انجام می‌شود؟

پس از تشخیص درست واریس عنکبوتی پا نوبت به اتخاذ رویکرد درمانی مناسب است. در این قسمت از مدالیته‌های درمانی یا انتخاب‌های درمانی که پزشک شما برای مداوای عروق واریسی پایتان دارد نام می‌بریم و پیرامون هر مورد مقداری توضیح می‌دهیم.

 بدیهی است که انتخاب روش درمانی باید توسط پزشک معالج شما و با توجه به گستردگی واریس شما و شرایط عمومی سلامت شما و بیماری زمینه‌ای، سن شما، جنس شما و فعالیت‌های روزمره شما تعیین شود.

  در واقع نمی‌توان برای هر فردی که دچار واریس عنکبوتی است نسخه یکسان پیچید:

• روش اول درمان عبارت است از تجویز جوراب‌های واریس:

اولین و ساده‌ترین درمان عروق عنکبوتی استفاده از جوراب‌های ضد واریس می‌باشد، گاهی ممکن است این جوراب‌ها را تحت عنوان جوراب فشاری نیز بیابید.

 ما در ادامه در مورد آن توضیح می‌دهیم، گفته می‌شود که وقتی که شما متناسب با قطر ساق پا از سایز  مناسب جوراب واریس استفاده کنید و جنس و‌ سایز جوراب واریس متناسب و استاندارد شما باشد؛ استفاده منظم از این جوراب‌ها باعث بهبود بخشیدن به جریان پیدا کردن خون اندام تحتانی و در نتیجه بهبود واریس عنکبوتی پا می‌شود.

 جوراب های فشاری به تخلیه خون سیاهرگی پاها کمک می‌کند و خستگی، سنگینی و ناراحتی پاهای شما را از بین می‌برند، انواع مختلفی از این جوراب‌ها وجود دارد که می‌تواند تا زیر زانو، بالای زانو و بالای کشاله ران شما را پوشش بدهد. استاندارد درمان این است که سایز واریس و همچنین بلندی و اندازه آن توسط پزشک شما و متناسب با شخص شما نسخه بشود و از مراکز تجهیزات پزشکی معتبر تهیه گردد.

• روش دوم درمان ترمیم عروق واریسی یا اسکلروتراپی واریس:

زمانی که شما از جوراب واریسی استفاده کرده‌اید و کاهش وزن را هم انجام داده‌اید و در نهایت نتیجه درمانی مناسب نسبت به واریس عنکبوتی پا دریافت نکرده‌اید و از ظاهر عروق عنکبوتی  ناراضی هستید پزشک سراغ آپشن‌های درمانی دیگری می‌رود.

 از جمله این آپشن‌های درمانی اسکلروتراپی رگ واریسی می‌باشد، آمار نشان می‌دهد که اسکلروتراپی اگر به طور صحیح و به موقع انجام بشود می‌تواند ۸۰ درصد از واریس‌های شما را درمان کرده از بین ببرد.

 اسکلروتراپی به معنی درمان رگ واریسی با تزریق ماده اسکلروزان داخل رگ واریسی است تزریق ماده اسکلروزان یا مسدود کننده رگ استاندارد توسط پزشک مستقیم داخل ورید ناهنجار انجام بشود به دنبال تزریق، رگ خونی تخریب می‌شود از بین می‌رود و ناپدید خواهد شد پروسه درمانی فوق نیازمند دانش پزشک معالج شما می‌باشد.

 پزشک علاوه بر دانش باید مهارت فراوان تزریق این دارو را هم داشته باشد، چون خروج این دارو از رگ‌ها و وارد شدن به بافت اطراف با خطرات زیادی برای بافت سالم اطراف رگ شما همراهی دارد.

افراد سوال می‌کنند که رگ‌های واریسی بعد از چه مدت گذشتن از اسکلروتراپی از بین خواهند رفت؟ به‌طور متوسط سه الی شش هفته بعد از انجام اسکلروتراپی استاندارد محو شدن رگ‌های عنکبوتی را مشاهده می‌کنیم ولی اگر رگ‌های واریسی غیرسطحی وجود داشته باشد.

 برای محو شدنش سه الی چهار ماه زمان لازم است نکته دیگری که مردم سوال می‌کنند این است که بعد از اسکرو تراپی رگ تخریب شده دیگر از نو تشکیل نخواهد شد ولی در آینده ممکن است واریس عنکبوتی جدید در مکان دیگری‌ ایجاد شود.

• درمان بعدی استفاده از رادیوفرکوئنسی در داخل سیاهرگ است:

 در این روش درمانی گرمای تولید شده از فرکانس‌های رادیویی در داخل رگ، جداره سیاهرگ را تخریب کرده و بدین ترتیب واریس را از بین می‌برد. این تکنیک را به همین سبب تخریب رادیوفرکوئنسی واریس می‌نامیم چرا که باعث تخریب می‌شود.

حرارتی است که از امواج ایجاد می‌شود انرژی رادیویی باعث ایجاد گرما و تخریب دیوارهای سیاهرگ شما می‌شود، وقتی که شما کاندید دریافت رادیو فرکانسی شده‌اید آمادگی قبلی لازم ندارید و فقط لازم است که موهای پا قبل از پروسیجر حتماً شیو شده باشد.

از نکته‌های دیگر که باید رعایت بشود این است که در محلی که قرار است رادیوفرکانسی اعمال بشود سطح پوست نباید به مواد آرایشی-بهداشتی آغشته و مرطوب شده باشد.

بهتر است در روزی که می‌خواهید درمان با رادیوفرکوینسی را دریافت کنید کفش مناسب و شلوار گشاد و نخی بپوشید پروسیجر، درد غیر قابل تحملی نخواهد داشت و در افرادی که  خیلی حساس به درد هستند، مسکن ساده کفایت می‌کند.

در آغاز یک برش کوچکی را زیر پوست زانو شما یا محلی که به واریس دسترسی آسان پیدا کند، ایجاد خواهد کرد.

 تحت کنترل التراسوند لوله ظریفی به نام کاتتر به داخل رگ شما هدایت خواهد شد و پزشک از داخل کاتتر یک فیبر منتقل کننده انرژی رادیویی را  به داخل ورید ارسال می‌کند.

انرژی رادیویی گرما تولید می‌کند بدین ترتیب دیواره‌های رگ بسته می‌شود، انرژی رادیوفرکوئنسی باعث انقباض عروق می‌شود گرمای تولید شده با انرژی رادیویی، باعث از بین رفتن ورید خواهد شد.

وقتی که سیاهرگ بسته می‌شود خون در اندام تحتانی ما به راحتی جریان خواهد یافت یعنی خون به طور طبیعی و فیزیولوژیک به یکی از عروق سالم هدایت می‌شوند معمولاً برای عروق سطحی و ظریف و کم وسعت واریسی، بی‌حسی موضعی کفایت می‌کند ولی گاهی به علت شرایط خاص و گستردگی عروق واریسی بیهوشی عمومی لازم است.

 این پروسیجر ممکن است در موارد وسیع واریس۳۰ دقیقه طول بکشد، وقتی که پروسیجر رادیوفرکانسی واریس تمام می‌شود بانداژ محکمی در محل برای شما انجام می‌شود این بانداژ الزامی است که حتما دو روز در محل باقی بماند.

 ترخیص در همان روز انجام می‌شود شما می‌توانید به منزل برگردید ولی نباید در مسیر برگشت رانندگی کنید، اگر بخواهیم از عوارض این روش درمانی نام ببرید به عوارض گذرایی مانند تورم و التهاب محل اشاره می‌کنیم که کاملاً رفع شدنی است.

فردی که پروسیجر را دریافت می‌کند دو هفته بایستی حتماً جوراب واریس را بپوشد، نتایجی که با استفاده از این روش به دست می‌آید گزارش شده و شما یک ماه آینده به خوبی نتایج عالی را مشاهده می‌کنید.

از این روش ‌برای وریدهای بزرگ استفاده می‌شود و اینکه برای این واریس‌ عنکبوتی پا از این روش استفاده شود یا خیر به تشخیص پزشک معالج بستگی دارد.

سخن پایانی

درمان واریس عنکبوتی پا به دلیل احتمال بروز عوارض جانبی که ممکن است ایجاد کند، اولویت بالایی دارد. عدم درمان درست و به موقع واریس عنکبوتی می‌تواند به مسائلی از جمله خونریزی، التهاب رگ، ترمبوز ورید عمقی و نارسایی وریدی منتهی شود.

ضروری است برای درمان واریس عنکبوتی پا در اسرع وقت به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نماید، مرکز تخصصی ما سابقه درخشانی در حوزه واریس عنکبوتی دارد.