قلب یک پمپ عضلانی است که کمی بزرگتر از مشت انسان بوده و یکی از مهمترین ماهیچه ها است زیرا خون را در سراسر بدن از طریق سیستم گردش خون پمپ می کند. سکته قلب با قطع ناگهانی جریان خون به عضله قلب و در نتیجه آسیب بافت قلب اتفاق می افتد. با آگاهی از علائم سکته قلبی قبل از وقوع و شناخت آن ها می توان نجات دهنده جان خود و دیگران بود.
فهرست مطالب
سکته قلبی چیست؟
سکته قلبی به حالتی گفته می شود که جریان خون به قلب مسدود شده باشد. این انسداد اغلب ناشی از تجمع چربی، کلسترول و سایر مواد در عروق تغذیه کننده قلب یا همان عروق کرونر بوده که منجر به تشکیل پلاک و تصلب شرایین می شود و در نهایت جریان خون را مسدود می کند. جریان خون قطع شده می تواند به قسمتی از ماهیچه قلب آسیب برساند یا آن را از بین ببرد. سکته قلبی ممکن است کشنده باشد، اما درمان آن در طول این سال ها پیشرفت چشمگیری داشته است. اگر فکر می کنید ممکن است دچار حمله قلبی شده باشید، ضروریست که فورا با اورژانس تماس بگیرید.
علت وقوع سکته قلبی چیست؟
همان طور که گفته شد انسداد یک یا چند عروق کرونری علت بیشتر حملات قلبی محسوب می شود که ممکن است این انسداد کامل یا جزئی باشد. یکی دیگر از علل سکته قلبی، اسپاسم عروق کرونر است که جریان خون را در قسمتی از ماهیچه قلب قطع می کند. استفاده از دخانیات و داروهای غیرقانونی مانند کوکائین می تواند باعث این اسپاسم کشنده شود. همچنین عفونت با COVID-19 ممکن است به طریقی به قلب شما آسیب رسانده و منجر به سکته قلبی شود.
علائم سکته قلبی قبل از وقوع چیست؟
در صورت مشاهده هر یک از این علائم هشدار دهنده سکته قلبی منتظر دریافت کمک نباشید. برخی از حملات قلبی ناگهانی ولی اغلب به آرامی، با درد یا ناراحتی خفیف شروع می شوند. به بدن خود توجه کنید و در صورت مشاهده موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید:
ناراحتی در قفسه سینه : این درد که از بارزترین علائم سکته قلبی قبل از وقوع است دقایقی طول کشیده و بعد ممکن است برطرف شود و سپس دوباره عود کند و حالتی مشابه با احساس ناراحتی، فشار و یا صرفا درد داشته باشد.
ناراحتی در سایر نواحی بالای بدن : این علائم می تواند شامل درد یا ناراحتی در فک، گردن، بازو، کمر و حتی معده باشد.
تنگی نفس : این حالت می تواند بدون ناراحتی قفسه سینه و یا همراه با آن رخ دهد.
سایر علائم احتمالی عبارتند از: عرق سرد، حالت تهوع یا سبکی سر.
درست مانند مردان، از شایع ترین علائم سکته قلبی قبل از وقوع در زنان درد قفسه سینه یا آنژین است. اما از آنجایی زنان نسبت به مردان ممکن است تجربه علائم دیگری مانند تنگی نفس، تهوع یا استفراغ و درد کمر یا فک را نیز داشته باشند، پس بهتر است با علائم هشداردهنده حمله قلبی در زنان بیشتر آشنا شوید.
جالب است بدانید که بیماری های قلبی همچنان اصلی ترین عامل مرگ و میر در مردان و زنان در سراسر جهان است. برخلاف باور عمومی، تشخیص علائم سکته قلبی قبل از وقوع آن کار سختی است. اگرچه نشانه هایی مانند درد در قسمت بالای بدن تقریبا واضح هستند، اما حملات قلبی مجموعه ای از علائم را نشان می دهند که می توان آن ها را به راحتی با بیماری های دیگری اشتباه گرفت (تهوع، سوزش سر دل و خستگی را در نظر بگیرید). تشخیص علائم حمله قلبی و اقدام فوری می تواند تفاوت بین مرگ و زندگی باشد.
در اینجا شایعترین علائم سکته قلبی قبل از وقوع که به نوعی آن ها را هشدارهای زودهنگام بدن می توان نامید و ممکن است تا یک ماه زودتر بروز کنند، آمده است:
1. فشار غیرقابل کنترل
اولین علامت حمله قلبی که توسط انجمن قلب آمریکا ذکر شده است فشار یا درد در مرکز قفسه سینه است. این ناراحتی ممکن است در موج هایی ایجاد شود که هر بار بیش از چند دقیقه طول می کشد.
2. درد در مناطق دیگر بدن
درد سکته قلبی می تواند در نقاط دیگری غیر از قفسه سینه مانند کمر، شانه ها، بازوها، گردن یا فک احساس شود. به گفته محققان، هنگامی که مشکلی مانند انسداد شریان در قلب بوجود می آید، اعصاب قلب شما تحریک شده و سیگنالی مبنی بر وجود مشکل دریافت می کند و در نتیجه شما احساس درد خواهید کرد. با توجه به اینکه عصب واگ نه تنها به قلب بلکه به مغز، قفسه سینه، شکم و گردن نیز متصل است، ممکن است سیگنال های درد را در سایر نواحی بدن جدا از ناحیه قلب احساس کنید.
3. سرگیجه
بسیاری از چیزها می توانند باعث سرگیجه شما شوند: عدم نوشیدن آب کافی، حذف ناهار یا ایستادن سریع. اما سرگیجه یا سبکی سر همراه با درد قفسه سینه و تنگی نفس ممکن است نشان دهنده کاهش حجم خون و کاهش فشار خون باشد و در نتیجه می تواند از علائم سکته قلبی قبل از وقوع آن باشد.
4. خستگی
احساس خستگی مفرط و فرسودگی بعد از یک شب بی خوابی یا یک روز پر استرس طبیعی است. اما در غیر این صورت می تواند از نشانه های اولیه یک سکته قریب الوقوع باشد. این احساس خستگی در زنان نمود بارزتری دارد و می تواند یک ماه قبل از حمله قلبی بروز کند.
5. حالت تهوع یا درد شکمی
طبق گزارش محققان علائم مربوط به معده مانند حالت تهوع، استفراغ یا آروغ زدن زمانی ایجاد می شود که قلب و سایر نواحی بدن به اندازه کافی خون دریافت نمی کنند. این حالت ممکن است با رفلاکس اسید معده یا سوزش سر دل اشتباه گرفته شود، بنابراین لازم است که حتما با پزشک خود تماس بگیرید و در صورت مشاهده علائم بیشتر به اورژانس مراجعه کنید.
6. عرق کردن
تعریق زیاد بجز در زمان یائسگی و بلافاصله پس از ورزش، می تواند از نشانه های احتمال سکته قلبی باشد. به هنگام حمله قلبی، سیستم عصبی شما پاسخ “مبارزه یا فرار” را فعال می کند که شما را در حالت زنده ماندن قرار می دهد و می تواند منجر به تعریق شود.
7. تپش قلب
هنگامی که قلب از خون کافی برخوردار نیست، انواع و اقسام اتفاقات ممکن است در بدن رخ دهد. قلب زمانی می تواند تحریک پذیر شود که فاقد خون پر از مواد مغذی باشد، که در این صورت منجر به احساس تپش قلب می شود. اگر احساس می کنید تپش قلب دارید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.
8. تنگی نفس
اگر فعالیت هایی مانند بالا رفتن از پله ها روز به روز برایتان سخت تر می شود، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. اگرچه این لزوماً به این معنی نیست که شما در حال حاضر دچار حمله قلبی خواهید شد، اما می تواند نشانه این باشد که قلب شما در خطر است. بر اساس یافته ها، تنگی نفس می تواند بدون درد قفسه سینه یا همراه با آن ایجاد شود.
9. بی خوابی
بی خوابی، اضطراب و عدم تمرکز با افزایش خطر ابتلا به حمله قلبی ارتباط مستقیم دارد. به طور کلی مشکلات مربوط به خوابیدن مانند خواب ناآرام، مشکل در زود بیدار شدن و به خواب رفتن از جمله این هشدارها هستند.
10. ریزش مو
ریزش مو خصوصا در قسمت تاج سر، یک عامل مهم و یک نشانه جدی برای خطر حمله قلبی محسوب می شود.
11. بی علامتی
گاه ممکن است فرد قبل بروز سکته قلبی شاهد هیچ گونه علامت یا نشانه ای نباشد و در واقع اولین نمود بارز، وقوع سکته قلبی باشد. به همین جهت اگر فردی دارای شرح حال سابقه خانوادگی سکته قلبی زودرس و یا مرگ ناگهانی در سنین پایین و یا ریسک فاکتورهای قلبی عروقی مانند چربی، قند، فشارخون و مشکلاتی از این دست باشد.
لازم است که حتی در صورت عدم وجود هرگونه علائمی، برای قربالگری بیماری های قلبی در سنین پایین نر از شیوع عادی جامعه به پزشک مراجعه نموده و با انجام تست های قربالگری نظیر نوار قلب، اکو، تست های استرس مانند تست ورزش، از عدم وجود استعداد ژنتیکی ابتلا به سکته قلبی اطمینان حاصل نمایند.
چگونه بفهمیم که دچار سکته قلبی یا حمله ای خفیف تر شده ایم؟
علائم سکته قلبی قبل از وقوع برای هر فرد متفاوت است. هیچ دو حمله قلبی یکسان نیستند، حتی برای یک فرد. ممکن است فقط یک یا ترکیبی از علائم را داشته باشید. گاهی اوقات علائم حمله قلبی تنها یک درد قفسه سینه معمولی نیست که انتظار دارید. ممکن است علائم واضح تری مانند احساس سوزش در قفسه سینه و تنگی نفس احساس کنید، این در حالی است که گاهی اوقات ممکن است اصلاً علائم هشدار دهنده نداشته باشید. در واقع، پزشک شما حتی ممکن است متوجه شود که شما دچار حمله قلبی خاموش شده اید.
سکته قلبی را فقط با آزمایشات پزشکی می توان تشخیص داد. تنها کاری که شما لازم است انجام دهید این است که به دنبال کمک فوری باشید تا درمان مورد نیاز خود را دریافت کنید.
علائم هشداردهنده حمله قلبی را نادیده نگیرید. اگر علائم هشداردهنده حمله قلبی را تجربه می کنید یا نگران هستید که شما یا کسی که می شناسید دچار حمله قلبی شده باشد – به سرعت با کسی در میان بگذارید. اگر علائم شدید بوده و یا در حال بدتر شدن است و یا اگر بیش از 10 دقیقه طول کشید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید.
چه زمانی به پزشک مراجعه نماییم؟
برخی از افراد علائم و نشانه های مهم را نمی شناسند و در نتیجه منتظر می مانند. این انتظار می تواند برای فرد گران تمام شود. به خاطر داشته باشید که در صورت داشتن کوچکترین شکی در خصوص احتمال سکته قلبی فورا با اورژانس محلی خود تماس بگیرید. اگر به فوریت های پزشکی دسترسی ندارید، از شخصی بخواهید تا شما را به نزدیکترین بیمارستان برساند. تنها در صورتی که هیچ گزینه دیگری وجود نداشت، خودتان رانندگی کنید. از آنجا که وضعیت شما می تواند بدتر شود، رانندگی شما، دیگران را در معرض خطر قرار خواهد داد.
مصرف آسپرین در هنگام حمله قلبی با جلوگیری از لخته شدن خون، آسیب قلبی را کاهش می دهد. آسپرین می تواند با سایر داروها تداخل داشته باشد، بنابراین از استفاده سر خود و بدون مشورت با پزشک خودداری نمایید. قبل از هر کاری و مصرف هر چیزی ابتدا با اورژانس تماس بگیرید.
اگر فردی را دیدید که بیهوش است و فکر می کنید دچار حمله قلبی شده است، ابتدا با اورژانس پزشکی تماس بگیرید. سپس بعد از بررسی تنفس و نبض وی، CPR را شروع کنید و با ریتم نسبتاً سریع حدود 100 تا 120 بار در دقیقه به سینه شخص فشار بیاورید.
سخن پایانی
علائم سکته قلبی قبل از وقوع آن را بیاموزید و به یاد داشته باشید حتی اگر مطمئن نیستید که در شرف حمله قلبی هستید، آن را بررسی کنید. یک اقدام به موقع و فوری می تواند زندگی شما را نجات دهد.
در صورت مشاهده علائم هشداردهنده حمله قلبی بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. این کار همیشه سریعترین راه برای درمان و نجات است. تیم فوریت های پزشکی می تواند درمان را در سریعترین زمان ممکن شروع کند – چیزی حدود یک ساعت زودتر از زمانی که فردی با ماشین به بیمارستان برسد. در هر حال به خاطر داشته باشید که عدم آگاهی و شناخت از علائم هشدار دهنده می تواند درمان را به تعویق انداخته و عواقب ناخوشایندی را برای بیمار به همراه داشته باشد.