برخللاف تصور عموم که بالا بودن فشار خون را خطرناک می پندارند، فشار پایین نیز میتواند مشکل ساز باشد. علائم فشار خون پایین شامل سرگیجه و غش و ضعف است که به دنبال زمین خوردن های همراه با کاهش سطح هوشیاری احتمال بروز آسیب های جدی به سر و مغز و حتی خونریزی های شدید مغزی منجر به مرگ یا ناتوانی های حرکتی وجود دارد و از همین رو مراجعه به پزشک برای درمان فشار خون پایین ضروری است.
فهرست مطالب:
فهرست مطالب
مشکلات ناشی از پایین بودن فشار خون
شاید شما به این مسأله فکر کرده باشید، که احتمالا پایین بودن فشار، برای سلامتی ما مشکل زا نخواهد بود و خطری مثل فشارخون بالا نخواد داشت؛ اما میخواهیم بگوییم؛ اگر چنین تفکری دارید، سخت در اشتباه هستید؛ زیرا فشارخون پایین هم میتواند افراد را درگیر مشکلات جدی بکند.
سرگیجه ها، بیحالی، ضعف و غش کردن از عوارض فشارخون پایین هستند؛ به دنبال غش کردن و زمین خوردن هایی که همراه کاهش سطح هوشیاری هست؛ احتمال آسیب های جدی به سر و مغز و حتی خونریزی های شدید مغزی منجر به مرگ یا ناتوانی های حرکتی شایع است.
پس با توجه به این عوارض جدی الزامی هست که با علائم فشار خون پایین، تظاهرات شایع آن و علل شایع آن آشناشویم، که ما قصد داریم در این مقاله در ارتباط با علائم فشار پایین و بالا صحبت کنیم؛ پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
علائم فشار خون پایین
در ابتدا قبل از ازائه ی هر توضیح دیگری، لازم میدانیم؛ تعریف مختصری در ارتباط با فشار پایین داشته باشیم؛ باید بگوییم برای فشارخون پایین بر خلاف فشارخون بالا ؛ هیچگونه مبنایی عددی وجود ندارد؛ و صرفاً با توجه به علائم کلینیکی میتوان پایین بودن فشار یک فرد را در محدودهی فشار پایین طبقبندی کرد؛ که قصد داریم این علائم را در ادامه ی این مقاله ذکر کنیم.
همچنین خوب است ذکر شود که با توجه به متنوع بودن علائم فشار خون پایین در این جا ما به ذکر علائمی میپردازیم که رایج تر از بقیه هستند. اگر بخواهیم به ارائهی یک سری از دلایل بروز فشار پایین بپردازیم.
علامت اول: احساس خستگی شدید یا کمبود انرژی
یکی ازنشانه های فشار پایین ، این است که فرد دائماً احساس خستگی شدید دارد؛ به طوری که نمیتواند فعالیتهای روزمرهی خود را انجام بدهد؛ و انرژی کافی برای انجام هیچ کدام از آن ها ندارد؛ که برخی علت این مسأله را نرسیدن خون به قسمتهای مختلف بدن و در نتیجه کمبود اکسیژن در اثر پایین بودن فشار میدانند.
علامت دوم: احساس ضعف(یا احساس سبکی سر)
دومین نشانه از نشانه های کم بودن فشار که در این قسمت میخواهیم به ذکر آن بپردازیم؛ احساس ضعف فرد است؛ که میتواند یک چراغ راهنما برای ما باشد؛ و باعث شود به پایین بودن فشار فردی که علائم را داراست؛ پی ببریم؛ و برای درمان و تشخیص قطعی از پزشک کمک بگیریم.
علامت سوم: سرگیجه و عدم تعادل
علامت بعدی از بین علائم فشار خون پایین سرگیجه و عدم تعادل در هنگامی که فردایستاده است یا در حال تغییر موقعیت است؛ میباشد؛ که توصیه میشود؛ بیمار در این مرحله حرکت زیادی نداشته باشد؛ و دریک جای آرام بنشیند یا دراز بکشد؛ تا اتفاقاتی مثل افتادن، یا پرت شدن از قسمتهای مرتفعی مثل راه پله، یا پشت بام برای او نیوفتد.
علامت چهارم: تغییرات پوست
یکی دیگر از علامت های افت فشار اتفاق افتادن تغییراتی در پوست بدن و صورت فرد است؛ این اتفاقات شامل رنگ پریدگی، سردی و مرطوب شدن پوست بیمار میباشد؛ که همهی این تغییرات در اثر نرسیدن یا کمبود خون پر اکسیژن در سلولهای شخص است؛ خوب است بدانید؛ تغییرات پوست جزء علائم بسیار خوب و واضح برای تشخیص فشار پایین افراد نیز به شمار میرود.
علامت پنجم: حالت تهوع و اسهال
داشتن حالت تهوع، اسهال شدید و احساس یک درد خفیف در بخش معده از دیگر علائم فشار خون پایین به شمار میرود که در صورت مشاهدهی آن در فرد( غالبا با علائم دیگر نیز همراه است) میتوان به فشارخون پایین فرد پی برد؛ در پایان خوب است بدانید؛ این حالت در اثر کاهش فشار به دلیل کم آبی بدن فرداتفاق میافتد.
علامت ششم: تاری دید
تاری دید ششمین علامت از علائم افت فشار است؛ که غالبا همزمان با همان احساس خستگی که در قسمت اول به ذکرش پرداختیم اتفاق میافتد؛ و در نهایت اگر به آن توجهی نشود میتواند باعث سنکوپ و از بین رفتن هوشیاری فرد بشود؛ پس میتوان گفت از اهمیت بالایی برخوردار است.
علامت هفتم: تشنگی بیش از حد
از دیگر علائم فشار خون پایین احساس تشنگی و کم آبی بیسابقه و غیر معمول در فرد است؛ که اگر بخواهیم شرح اتفاق افتادن این احساس را بیان کنیم؛ باید بگوییم یکی از دلایل کاهش فشار خون در افراد کم آب شدن بدن( وقتی که میزان آب مصرفی بدن، از آبی که مینوشد کمتر باشد) آنهاست.
به همین دلیل زمانی که فشار فرد به خاطر کم آبی کاهش پیدا میکند؛ فرد احساس تشنگی میکند؛ تا بدن بتواند کمبود آبش را جبران کند و فشار فرد به سطح عادی قبلیاش باز گردد؛ در نهایت ذکر این نکته را الزامی میدانیم که استفادهی زیاد از داروهای ادرارآور و ورزشهای حرفهای و شدید میتواند از دلایل کم آبی بدن باشد( البته دلایل آن بسیار متنوع هستند)
علامت هشتم: از بین رفتن هوشیاری فرد (همان سنکوپ یا غش)
علامت بعدی از علائم فشار خون پایین که ذکر آن را لازم میدانیم؛ از دست رفتن هوشیاری فرد بیمار است؛ که میتوان این علامت را جزء علائم نسبتاً شدید کاهش فشار فرد طبقهبندی کرد؛ به طوری که در صورت مشاهدهی چنین علائم شدیدی سریعاً باید به پزشک مراجعه کرد و از او برای درمان فشار پایین فرد کمک خواست؛ وگرنه عوارض بدتری در اثر کاهش فشار برای فرد اتفاق میافتد؛ که شاید قابل جبران هم نباشند.
علامت نهم: علائم تنفسی
باید گفت؛ کاهش فشار خون در بدن فرد علاوه بر سایر علائم فشار خون پایین که درقسمتهای قبلی ذکر شد، میتواند علامتهای تنفسی نیز داشته باشد؛ به این صورت که تنفس فرد بیمار کم عمق و سریع میشود؛ این اتفاق به دلیل خونرسانی ناکافی به قسمتهای مختلف بدن در اثر کاهش فشار خون میافتد.
به این ترتیب بدن فرد از طریق تنفس کم عمق و سریع تلاش میکند؛ اکسیژن بیشتری دریافت کند؛ تا بتواند خونرسانی ناکافیاش را جبران کند؛ که در صورت وجود چنین علائمی(که همزمان با برخی علائم دیگر در بدن فرد اتفاق میافتد) نیز، باید به کاهش فشار فرد شک کرد.
علامت دهم: کاهش یا عدم تمرکز فرد
در قسمتهای قبلی در ارتباط با این مسأله صحبت کردیم؛ که کاهش فشار خون بدن فرد میتواند باعث از بین رفتن هوشیاری فرد بشود؛ خوب است بدانید یکی دیگر از علائم کاهش فشار، که تقریباً قبل از ازبین رفتن هوشیاری فرد اتفاق میافتد کاهش تمرکز فرد بیمار است؛ به طوری که فرد نمیتواند بر روی انجام هیچ کاری تمرکز کند؛ که در صورت وجود چنین علامتی باید به فشار پایین فرد شک کرد؛ و سریعاً چارهای برای آن اندیشید.
علامت یازدهم: ضعف روحیه و احساس افسردگی شدید
شاید برایتان جالب باشد که ضعف در روحیه از جمله علامت های کاهش فشار خون فرد طبقهبندی میشود؛ به این صورت که فردی که فشار پایین دارد؛ احساس افسردگی، غم و اندوه، از دست رفتن روحیه به صورتی که قادر به انجام کارهای روزمرهاش نمیباشد؛ رهایش نخواهد کرد.
لازم به ذکر است که علائم فشار پایین و بالا گاهی بسیار شبیه هم هستند و تشخیص بر عهده پزشک متخصص است.
قرص فشار خون پایین، درمانی برای علائم فشار خون پایین
در قسمت قبلی در ارتباط با نشانه های فشار پایین بایک دیگر صحبت کردیم، و آنها را شناختیم؛ اما در این قسمت لازم میدانیم؛ توضیحات کوتاهی در ارتباط با قرص مخصوص فشار پایین که باعث درمان این عارضه میشود؛ ارائه دهیم؛ به طور کلی باید ذکر شودکه برای درمان فشار پایین از داروهای مختلفی استفاده میشوند؛ که از نمونهی آنها میتوان به فلودروکورتیزون اشاره کرد؛ که به عنوان مشهورترین قرص فشار خون پایین از آن یاد میشود؛ و به صورت وسیعی هم از ان استفاده میشود.
دلایل فشار خون پایین در خانم ها
فارغ از صحبت هایی که در قسمت های قبل داشتیم؛ لازم میدانیم در این قسمت توضیحاتی در ارتباط با علت اتفاق افتادن آن علائم کاهش فشار خون ارائه بدهیم؛ پس برای دانستن دلایل بروز فشار پایین در زنان در ادامهی این قسمت همراه ما باشید.
علت اول: بارداری
خوب است بدانید؛ بارداری اولین علتی است که در لیست علل فشار خون پایین در بانوان قرار میگیرد؛ زیرا در ۲۴ هفتهی اول بارداری به دلیل افزایش حجم رحم و انقباض رگهای خونی شکم خانم ها افت فشار در آنها متداول است و زیاد اتفاق می افتد.
علت دوم: خونریزی شدید در اثر عادت ماهیانه
یکی دیگر از علل کلی افت فشار از دست دادن خون است؛ اما به دلیل این که عادت ماهیانه در خانم ها اتفاق میافتد میتوان خونریزی شدید در اثر عادت ماهیانه را در لیست دلایل بروز فشار پایین در زنان قرارداد.
دلایل مشترک فشار خون کم بین خانم ها و آقایان
درقسمت قبلی در ارتباط با دلایل فشارخون پایین در خانم ها با یکدیگر صحبت کردیم؛ که این دلایل مختص اتفاقاتی بود که در بدن خانمها میافتاد؛ اما ممکن است علامت های کاهش فشار خون در اثر علل دیگری ظاهر شود؛ که ربطی به جنسیت نداشته باشد و هم در آقایان و هم خانم ها اتفاق بیوفتد؛ در ادامه این دلایل را ذکر خواهیم کرد.
علت اول: مشکلات قلبی
خوب است بدانید برخی از مشکلات قلبی مثل حملات قبلی، ضربان قلب بسیار پایین یا برادی کاردی، نارساییهای قلبی و مسائل و بیماری های مربوط به دریچههای قلبی میتوانند از جمله دلایل فشار پایین در خانمها و افت فشار در آقایان باشد.
علت دوم: بیماریها و مشکلات مربوط به غدد درون ریز
شایان ذکر است؛ یکی دیگر از مواردی که میتواند علائم فشار خون پایین را در آقایان و خانمها ایجاد کنند؛ بیماریهای مربوط به غدد پاراتیروئید، کم کاری تیروئید، نارسایی غدد درون ریز فوق کلیوی و قند خون پایین میباشد.
علت سوم: کم آب شدن بدن
همانطور که قسمت اول این مقاله ذکر کردیم؛ کم آبی بدن میتواند یکی دیگر از دلایل فشار خون پایین در خانم ها و کاهش فشار در آقایان باشد؛ که مشکلات زیادی نیز برای بدن ایجاد میکند.
علت چهارم: خونریزی شدید
درقسمت قبلی، ذکر کردیم؛ خونریزیهای شدید(در اثر بیماری و اتفاقات مختلف مثل تصادف و عمل های جراحی ) میتواند یکی از علائم فشار خون پایین در خانم ها و آقایان و ظاهر شدن علائم فشار پایین در بدن فرد بشود.
علت پنجم: عفونتهای شدید( یا همان شوک سپتیک)
در ابتدا خوب است بدانید منظور از شوک سپتیک یا عفونت شدید خارج شدن باکتریها از محل عفونت و وارد شدن آنها به خون است؛ که در اثر همین وارد شدن باکتریها به خون، رگهای خونی از باکتریها تأثیر میپذیرند و افت فشار حاصل میشود؛ پس میتوان گفت یکی دیگر از دلایل ظاهر شدن علائم فشار خون پایین در بدن افراد عفونتهای شدید یا شوک سپتیک میباشد.
علت ششم: شوک آنافیلاکسی یا واکنشهای حساسیتی
شوک آنافیلاکسی یا واکنش حساسیتی نوعی شوک است؛ که از طریق آن برخی از افراد به موادی مثل بادام زمینی، پنی سیلین و مواردی دیگر واکنشهایی شدید نشان میدهند؛ که این واکنشها شامل مشکلات مربوط به تنفس، افت شدید فشار خون، ایجاد کهیر، ورم و خارش گلو میباشد؛ به همین علت شوکهای آنافیلاکسی جزء دلایل بروز فشار پایین در زنان و همچنین آقایان طبقهبندی میشود.
علت هفتم: کمبود مواد مغذی
خوب است بدانید؛ کمبود برخی از مواد که در روند خونسازی نقش اساسی ایفا میکنند؛ میتواند باعث کم خونی ، کاهش فشار و در نتیجه ایجاد نشانه های فشار پایین بشود؛ از جملهی این مواد غذایی میتوان به ویتأمین B۱۲ و اسید فولیک اشاره کرد.
علت هشتم: افت فشار خون مرتبط با دلایل عصبی
لازم به ذکر است، برخی از مواقع؛ به خاطر علتهایی مثلایستادنهای طولانی مدت علامت های افت فشار خون مثل سرگیجه و تهوع در افراد اتفاق میافتد؛ که بیشتر این نوع افت فشار مربوط به نوجوانان است و در اثر ارتباط طبیعی بین مغز و قلب ایجاد میشود؛ از این مسئله میتوان به عنوان دیگر دلایل فشارخون پایین در خانم ها و کاهش فشار خون در آقایان یاد کرد.
علت نهم: مصرف برخی از داروها
به طور کلی باید بگوییم یکی دیگر از علل فشار خون پایین در بانوان و هم چنین در آقایان و ایجاد علائم فشار خون پایین در افراد مصرف برخی از داروها میباشد؛ که در ادامه این داروها را ذکر کردهایم:
داروهای ادرارآور( یا همان دیوریتیکها)
اولین دسته قرصی که میتواند باعث کاهش فشار خون افراد بشود؛ قرصهای ادرارآور میباشند؛ که از فوروزماید یا هیدروکلروتیازید میتوان به عنوان مثالی از آنها یادکرد؛ خوب است بدانید؛ قرصهای ادرارآور با کاهش آب بدن و اثر گذاشتن بر کم آبی بدن به افت فشار افراد کمک میکنند.
قرص مهارکنندههای گیرنده آلفا
این قرصها، جزء دستهی بعدی قرصهایی که باعث ایجاد علائم فشار خون پایین میشوند؛ طبقهبندی میشود؛ که از جملهی آنها میتوان به پزاروسین( یا همان مینی پرس) اشاره کرد.
دارو های گیرندهی بتا
از این نوع قرصها میتوان، به آتنولول یا پروپرانولول اشاره کرد؛ که میتوانند، باعث ایجاد علائم فشار خون پایین در بدن فرد بشوند.
داروهای بیماری پارکینسون
جالب است بدانید؛ داروهایی مثل پرامیپکسول یا داروهای حاوی لوودوپا که برای درمان پارکینسون از آنها استفاده میشود؛ خواص ایجاد علائم فشار خون پایین را نیز دارند.
داروهای ضد افسردگی
این داروها نیز مانند داروهای درمان پارکینسون خواص ایجاد علائم فشار خون پایین را دارا هستند؛ که اگر بخواهیم مثالی از آنها را ذکر کنیم؛ باید به داکسپین وایمی پرامین اشاره کنیم.
داروهای اختلال نعوظ
دستهی آخر دارویی که میتوانند باعث ایجاد علائم فشار خون پایین در بدن افراد بشوند؛ داروهای اختلال نعوظ هستند؛ که از جملهی آنها میتوان به سیلدنافیل و تادانافیل اشاره کرد؛ و در پایان جالب است بدانید؛ اثر این داروها بر کاهش فشار زمانی که با داروهای نیتروگلیسیرین قلبی مصرف شوند؛ اثر بیشتری خواهند داشت.
شباهت در علائم فشار خون پایین و بالا
باید بگوییم برخی از علائم فشار پایین و بالا باهم مشترک هستند؛ که این مسأله به دلیل اینکه میتواند در تشخیص و درمان به طور وسیعی اختلال ایجاد کند به همین خاطر اهمیت زیادی برخوردار است؛ پس لازم دانستهایم در این قسمت به ذکر این علائم مشترک بپردازیم.
علامت مشترک اول: مشکلات بینایی
همانطور که میدانید و در قسمتهای قبل هم ذکر کردیم؛ یکی از علائم فشار خون پایین مشکلات مربوط به بینایی و دوبینی است؛ اما خوب است بدانید این علائم جزو علائم فشار پایین و بالا طبقه بندی میشوند به همین دلیل باید نسبت به این نکته توجه کافی داشته باشید.
علامت مشترک دوم: خستگی و گیجی
با توجه به مطالب قسمتهای قبل، خستگی و گیجی را نیز میتوان به عنوان اشتراک در علائم فشار پایین و بالا در نظر گرفت؛ پس باید نسبت به این علامت هم دقت کافی به خرج داد؛ و آن را به عنوان تنها دلیل برای فشار بالا یا تنها دلیل برای فشار پایین در نظر نگرفت و برای تشخیص بیماری علائم دیگری را نیز مد نظر قرار داد.
سخن پایانی
در این مقاله ما در ارتباط با علائم فشار خون پایین، علل ایجادکنندهی فشار پایین (شامل دلایل ایجاد فشار در خانم ها و علل ایجاد آن در هر دو جنس) و شباهت در علائم فشار پایین و بالا با یکدیگر صحبت کردیم، و سعی کردیم اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار بدهیم؛ اما به عنوان سخن پایان لازم میدانیم؛ این نکته را گوشزد کنیم؛ که دانستن علائم بیماریهای مختلف بسیار مفید هستند؛ اما نباید با داشتن یک سری اطلاعات محدود در ارتباط با بیماریها در کار پزشکان دخالت کرد و به تجویز دارو یا تشخیص بیماری پرداخت.