در سالهای اخیر سکتههای قلبی بالاترین آمار مرگومیر را در جهان به خود اختصاص دادهاند و یکی از مهمترین بیماریهایی بوده که عوارض بیشماری را برای احیاشدگان خود به همراه داشته است. بیهوشی بعد از سکته قلبی خطرناکترین وضعیتی است که ممکن است برای فرد پس از رهایی از مرگ ایجاد شود و او را دچار عوارض جبرانناپذیری سازد. در این مجال میخواهیم از بیهوشی بعد از سکته قلبی، علائم سکته قلبی و همچنین عوارض ناشی از آن با شما سخن بگوییم.
آنچه در این مقاله می خوانید :
- بیهوشی بعد از سکته قلبی چگونه ایجاد میشود؟
- علائم ایست قلبی و بیهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است
- بیماریهای قلبی که میتواند منجر به بیهوشی بعد از سکته قلبی شود؟
- عوارض بعد از ایست قلبی (عوارض بعد از کما) و بیهوشی بعد از سکته قلبی چیست؟
- بهترین متخصص برای درمان بیهوشی بعد از سکته قلبی چه ویژگیهایی دارد؟
- سخن پایانی
فهرست مطالب
- بيهوشی بعد از سکته قلبی چگونه ايجاد می شود؟
- علائم ايست قلبی و بيهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است
- بيماری های قلبی که می تواند منجر به بيهوشی بعد از سکته قلبی شود؟
- عوارض بعد از ايست قلبی (عوارض بعد از کما) و بيهوشی بعد از سکته قلبی چيست؟
- بهترين متخصص برای درمان بيهوشی بعد از سکته قلبی چه ويژگی هايی دارد؟
- سخن پايانی
بيهوشی بعد از سکته قلبی چگونه ايجاد می شود؟
ایست قلبی به معنای از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب، تنفس و هوشیاری است. این عارضه معمولاً ناشی از بروز اختلال در سیستم الکتریکی قلب افراد است که باعث اختلال در عملکرد پمپاژ قلب میشود و جریان خون به بدن را متوقف میکند.
به همین دلیل پس از توقف ضربان قلب اصطلاحاً بیهوشی بعد از سکته قلب برای فرد پیش میآید؛ اما در مورد اینکه بیهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است و چرا ایجاد میگردد میتوان گفت که بهمحض ازکارافتادن قلب، مغز نمیتواند اکسیژن و قند کافی دریافت نماید و لذا قادر به ارائه سیگنالهای الکتریکی لازم برای حفظ تنفس و عملکرد اندام نیست.
لازم به توضیح است که چنین وضعیتی میتواند منجر به بروز هیپوکسیک یا آنوکسی شود که هیپوکسی به کمبود نسبی اکسیژن اشاره دارد درحالیکه آنوکسی به معنای کمبود کامل یا نبود اکسیژن است. بهطورکلی، هر چه از دست دادن اکسیژن بیشتر باشد، آسیب مغزی شدیدتر است.
متخصصین بر این باورند که بیهوشی بعد از ایست قلبی تمام قسمتهای مغز را که به جریان خون متکی هستند تحت تأثیر نارسایی قرار میدهد که در ادامه مفصلتر آنها را بازگو خواهیم نمود اما پیش از آن باید بگوییم که در صورت عدم درمان فوری، ایست قلبیِ ناگهانی میتواند منجر به بیهوشی بعد از ایست قلبی و حتی مرگ شود و پاسخی برای این سؤال باشد که بیهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است به همین جهت بقای فرد با مراقبتهای پزشکی سریع و مناسب امکانپذیر بوده و احیای قلبی ریوی (CPR) با استفاده از دفیبریلاتور یا حتی فشار دادن به قفسه سینه میتواند شانس زنده ماندن را تا رسیدن نیروهای اورژانس افزایش دهد.
در همین راستا هنگامیکه ایست قلبی رخ میدهد، احیای قلبی ریوی (CPR) باید در عرض کمتر از دو دقیقه شروع شود. بعد از سه دقیقه، ایسکمی مغزی (فقدان جریان خون در کل مغز) ممکن است رخ دهد و میتواند منجر به آسیب مغزی شود که بهتدریج بدتر میشود. بعد از 10 دقیقه گذشت زمان، شانس زنده ماندن بیمار کمتر است.
البته اگر حتی یک فرد احیا شود از هر 10 نفر، 8 نفر ممکن است به دلیل بیهوشی بعد از سکته قلبی در کما باشند و سطحی از آسیب مغزی را تحمل میکنند. به عبارت سادهتر، هر چه مغز مدت بیشتری از اکسیژن محروم شود، آسیب بیشتری را خواهد دید و حتی منجر به بیهوشی طولانیمدت او میگردد که این وضعیت پاسخی برای این پرسش میباشد که بیهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است
علائم ايست قلبی و بيهوشی بعد از سکته قلبی چگونه است
ایست قلبی که در قسمت پیشین درباره چگونگی رخ دادن آن توضیح داده شد دارای علائمی میباشد که اگر خیلی سریع متوجه آنها شویم، میتوانیم از بروز رخدادهای ناخوشایند همچون بیهوشی بعد از حمله قلبی جلوگیری نماییم. این علائم عبارتند از:
• سقوط ناگهانی
• عدم وجود نبض
• عدم تنفس
• از دست دادن هوشیاری
• ناراحتی قفسه سینه
• تنگی نفس
• ضعف
• تپش قلب
• سرگیجه و ناهوشیاری یا غش کردن
• تعریق سرد
هنگامیکه قلب متوقف میشود، کمبود خون غنی از اکسیژن میتواند باعث مرگ یا آسیب دائمی مغز در عرض چند دقیقه شود. به همین دلیل زمان برای کمک کردن به فرد بسیار مهم است لذا اگر فردی را دیدید که بیهوش است و بهطور طبیعی نفس نمیکشد، موارد زیر را انجام دهید:
• اگر دسترسی فوری به تلفن دارید، قبل از شروع CPR اول با اورژانس تماس بگیرید و هر کاری که از شما میخواهند با دقت کامل و حفظ آرامش انجام دهید.
• CPR را انجام دهید. بهسرعت تنفس فرد را بررسی کنید. اگر فرد بهطور طبیعی نفس نمیکشد، CPR را شروع کنید. سینه فرد را بهشدت و با سرعت 100 تا 120 فشار در دقیقه فشار دهید. اگر درزمینه CPR آموزش دیدهاید راه هوایی فرد را بررسی کنید و پس از هر 30 بار فشردهسازی، نفسهای نجات را ارائه دهید.
اگر آموزش ندیدهاید، فقط فشردهسازی قفسه سینه را ادامه دهید. باید اجازه دهید قفسه سینه در بین فشارها کاملاً بالا بیاید. این کار را تا زمانی که یک دفیبریلاتور قابلحمل در دسترس باشد یا نیروهای اورژانس وارد شوند ادامه دهید.
• در صورتی که احتمال سکته وجود دارد ( مثلا فرد قبلا تجربه سکته داشته یا بیماری خاصی دارد) تا جایی که امکان دارد حتماً دفیبریلاتور قابلحمل همراه داشته باشید. این دستگاه دستورالعملهای صوتی گامبهگام را به شما میدهد. درحالیکه دفیبریلاتور در حال شارژ شدن است، فشردهسازی قفسه سینه را ادامه دهید.
هنگامیکه شارژ میشود، دفیبریلاتور ریتم قلب فرد را بررسی میکند و در صورت نیاز شوک را توصیه میکند. در صورت توصیه دستگاه، یک شوک وارد کنید و سپس بلافاصله احیای قلبی ریوی را از سر بگیرید. این کار را با فشردن قفسه سینه شروع کنید و برای حدود دو دقیقه به سینه فشار دهید. در صورت لزوم، دفیبریلاتور شوک دیگری میدهد. این چرخه را تا زمانی که فرد به هوش بیاید یا تیم اورژانس کار را به دست گیرند، تکرار کنید.
افراد بهاحتمالزیاد در بیمارستان با دسترسی سریع به دفیبریلاتورها با موفقیت احیا میشوند. لازم به توضیح است که دفیبریلاتورها وسایلی هستند که تکانههای الکتریکی را به قفسه سینه میفرستند تا قلب را دوباره راهاندازی کنند. این دستگاهها در بسیاری از محلهای کار، میادین ورزشی و سایر مکانهای عمومی یافت میشوند.
بيماری های قلبی که می تواند منجر به بيهوشی بعد از سکته قلبی شود؟
ایست قلبی ناگهانی میتواند در افرادی که هیچ بیماری قلبی شناختهشدهای ندارند، اتفاق بیفتد. بااینحال، یک آریتمی تهدیدکننده زندگی معمولاً در فردی با یک بیماری قلبی که از قبل موجود بوده و تشخیص داده نشده
است، ایجاد میشود که متعاقباً بیهوشی بعد از حمله قلبی را نیز میتواند به همراه داشته باشد. این بیماریها که احتمال دارد باعث عوارض بعد از ایست قلبی شوند، عبارتند از:
بیماری عروق کرونر
بیشتر موارد ایست قلبی ناگهانی در افرادی رخ میدهد که به بیماری عروق کرونر مبتلا هستند که در آن شریانها با کلسترول و سایر رسوبات مسدود میشوند و جریان خون به قلب کاهش مییابد.
حمله قلبی
اگر حمله قلبی درنتیجه بیماری شدید عروق کرونر رخ دهد، میتواند باعث فیبریلاسیون بطنی و ایست قلبی ناگهانی شود. همچنین، حمله قلبی میتواند بافت اسکار را در قلب شما بهجا بگذارد. اتصال کوتاه الکتریکی در اطراف بافت اسکار میتواند منجر به اختلال در ریتم قلب شما شود.
بزرگ شدن قلب (کاردیومیوپاتی)
این بیماری در درجه اول زمانی اتفاق میافتد که دیوارههای عضلانی قلب شما کشیده و بزرگ یا ضخیم شوند. سپس عضله قلب شما غیرطبیعی میشود، وضعیتی که اغلب منجر به آریتمی یا بی نظمی ضربان قلب خواهد شد.
بیماری دریچهای قلب
نشت یا باریک شدن دریچههای قلب میتواند منجر به کشش یا ضخیم شدن عضله قلب شود. هنگامیکه محفظهها به دلیل استرس ناشی از سفت شدن یا نشتی دریچه بزرگ یا ضعیف میشوند، خطر ابتلا به آریتمی افزایش مییابد.
نقص قلبی در بدو تولد (بیماری مادرزادی قلبی)
هنگامیکه ایست قلبی ناگهانی در کودکان یا نوجوانان رخ میدهد، میتواند به دلیل بیماری مادرزادی قلبی باشد. بزرگسالانی که جراحی اصلاحی برای نقص مادرزادی قلب انجام دادهاند، همچنان در معرض خطر بالاتر ایست قلبی هستند.
مشکلات الکتریکی در قلب
در برخی افراد، بهجای مشکل در عضله یا دریچههای قلب، مشکل در خود سیستم الکتریکی قلب است. این شرایط اختلالات اولیه ریتم قلب نامیده میشوند و شامل بیماریهایی مانند سندرم بروگادا و سندرم QT طولانی هستند.
عوارض بعد از ايست قلبی (عوارض بعد از کما) و بيهوشی بعد از سکته قلبی چيست؟
عوارض بعد از ایست قلبی و متعاقب آن بیهوشی بعد از ایست قلبی ، موجب ایجاد مشکلات متعددی برای بیمار میشود و بهعنوان عوارض بعد از کما به اشکال مختلف بروز مییابد که ممکن است اثرات طولانیمدتی بر مغز بیمار داشته باشد. این موارد میتواند شامل آیتمهای زیر باشد:
تغییرات شخصیتی
به اعتقاد محققین و پژوهشگرانِ علم پزشکی یکی از عوارض بیهوشی بعد از ایست قلبی که یکچهارم از بازماندگان این بیماری را رنج میدهد، مشکلات روانی طولانیمدت مانند اضطراب، اختلال روانی، استرس و افسردگی میباشد.
محققان میگویند این استرس اضافی بر روی بیماران در حال بهبودی کمتر تشخیص داده شده است و پزشکان روشهای استاندارد کمی برای شناسایی افراد در معرض خطر دارند.
مشکلات حافظه
هرچه دوره بیهوشی بعد از ایست قلبی طولانیتر باشد، خطر ابتلا به اختلالات شناختی بهویژه حافظه کوتاهمدت و همچنین یادآوری فوری و تأخیری بیشتر میشود. سایر اختلالات رایج که عوارض بعد از کما میباشند، شامل نقص توجه و اختلالات عملکرد اجرایی میباشد. حوزههایی که بیشترین اختلال شناختی در آنها رخ میدهد حافظه، عملکردهای اجرایی و مهارتهای بینایی-حرکتی است.
خستگی
بیهوشی بعد از سکته قلبی منجر به احساس خستگی شدید فیزیکی، روانی و یا ذهنی برای بیمار پس از احیا میگردد. هرچند مکانیسم کامل خستگی هنوز بهطور کامل شناختهنشده است اما بر اساس نظر متخصصین این اتفاق ممکن است یا علتهای زمینهای داشته باشد و یا در اثر داروها یا درنتیجه هیپوکسی باشد.
در خستگی فیزیکی کارهایی که ما بدیهی میدانیم مانند لباس پوشیدن یا قدم زدن در اطراف، میتواند متعاقب بیهوشی بعد از ایست قلبی به تلاش بسیار بیشتری نیاز داشته باشد.
این علائم اغلب بهتدریج کاهش مییابند اما خستگی ذهنی میتواند برای برخی افراد طولانیمدت باشد و با علائمی همچون تحریکپذیری، اشک ریزش، حساسیت به صدا و نور و همچنین سردرد خود را نمایان سازد. سایر علائم این نوع خستگی که از عوارض بعد از کما محسوب میشوند عبارتند از:
• تخلیه سریع و غیرمعمول سطوح انرژی ذهنی پس از فعالیت ذهنی
• طولانی بودن زمان ریکاوری پس از یک فعالیت عادی
• کاهش توجه و تمرکز
سرگیجه یا مشکلات تعادل
هنگام بیهوشی بعد از سکته قلبی، خونرسانی در سراسر بدن مختل میگردد که همین موضوع میتواند باعث بروز سرگیجه و مشکلات تعادلی برای بیمار پس از احیا شود چراکه جریان خون باعث رساندن اکسیژن و مواد غذایی بهویژه گلوکز به سلولهای مغز میگردد تا نورونهای مغزی عملکرد درستی داشته باشند و طبیعی است اگر خونرسانی مختل شود بافت مغز نیز دچار اختلال شده و سرگیجه ایجاد میکند.
آفازی و دیسفازی (مشکلات گفتار و زبان)
آفازی و دیسفازی از عوارض بیهوشی بعد از سکته قلبی میباشد و منجر به ایجاد مشکلاتی در استفاده صحیح از زبان میشود. در این وضعیت افراد مبتلا به آفازی کلماتی را که به کار میبرند اشتباه است و گاهی هم برای یافتن کلمات مناسب جهت تشکیل جمله دچار مشکل جدی میگردند.
این اختلال که از عوارض بعد از کما بهحساب میآید در اثر آسیب به بخشهایی از مغز که مسئول درک و استفاده از زبان هستند ایجاد میشود و در بازماندگان ایست قلبی ناشی از هیپوکسی (کمبود اکسیژن) به مغز بروز میکند.
میوکلونوس (حرکات غیرارادی)
میوکلونوس نیز از عوارض بیهوشی بعد از ایست قلبی میباشد که پس از آسیب هیپوکسیک مغزی ناشی از ایست قلبی ایجاد میشود که با انقباضات ناگهانی و نامنظم عضلات که ممکن است کانونی یا عمومی باشد، مشخص می¬گردد. این حالت احتمال دارد روزها تا هفتهها پس از احیای قلبی در بیمارانی که هوشیاری خود را به دست آوردهاند، وجود داشته باشد.
آسیب دائمی مغز
یکی از عوارض بعد از کما، آسیب واردشدن به قسمتهای مختلف مغز میباشد. میتوان بهطور خلاصه بخشهایی از مغز که درنتیجه بیهوشی بعد از ایست قلبی تخریب میگردند، به شرح زیر نام برد:
• غشاء مغزی
• هیپوکامپ
• مخچه
• عقدههای قاعدهای
افرادی که حدود 12 ساعت یا بیشتر از این زمان را در کما هستند، معمولاً دچار مشکلات پایداری در تفکر، احساس و حرکت خواهند شد. بهبودی بیماران در این وضعیت اغلب ناقص و کند خواهد بود و هفتهها تا ماهها طول میکشد. حتی افرادی که شدیداً تحت تأثیر قرار میگیرند ممکن است در حالت نباتی قرار گیرند که بهطور مناسب¬تر بهعنوان سندرم بیداری پاسخگو (UWS) شناخته میشود.
چشمها در افراد مبتلابه UWS ممکن است باز شود و حرکات ارادی رخ دهد اما فرد پاسخی نمیدهد و از اطراف خود بیخبر است. متأسفانه تنها حدود 50 درصد از افراد مبتلابه UWS ناشی از آسیب مغزی تروماتیک هوشیاری خود را به دست میآورند.
آسیب خونرسانی مجدد
خونرسانی مجدد به معنای بازگرداندن جریان خون از طریق بدن میباشد. این فرآیندِ حیاتی برای احیای فرد و جلوگیری از آسیب مغزی ناشی از بیهوشی بعد از ایست قلبی بسیار مؤثر است چراکه کمبود اکسیژن و مواد مغذی در زمان ایست قلبی استرس اکسیداتیو را بر مغز وارد میکند. التهاب و آسیب عصبی که این امر ایجاد میکند میتواند باعث ایجاد مجموعهای از علائم شود که به تعدادی از آنها در بخشهای قبلی مقاله اشاره شد اما بهطورکلی میتوان عوارض موردنظر را به شرح زیر نام برد:
• سردردهای شدید یا میگرن
• تشنج
• ضعف یا فلج در یکطرف بدن
• از دست دادن بینایی یا کوری در یک چشم
• مشکل در درک چیزهایی که شنیده یا گفته میشود.
• از دست دادن آگاهی ازیکطرف محیط خود (بیتوجهی نیمه فضایی)
• گفتار نامفهوم یا درهم
• سرگیجه یا ناهوشیاری
• دوبینی
• از دست دادن تعادل
البته هنگامیکه ایست قلبی خیلی سریع درمان میشود، ممکن است فرد بدون هیچ نشانهای از آسیب بهبود یابد. برخی دیگر ممکن است دچار آسیبِ خفیف تا شدید شده و با سایر عوارض بعد از ایست قلبی مواجه گردند. بنابراین برای کسانی که احیا شده و به بیهوشی بعد از ایست قلبی مبتلا نمیشوند، ممکن است موارد زیر بروز گردد. البته تعدادی از این عوارض در مواردی هم که فرد دچار بیهوشی بعد از سکته قلبی شده باشد، با درجه شدیدتر رخ خواهد داد:
• از دست دادن شدید حافظه (فراموشی)
• انقباضات غیرارادی عضلات (اسپاستیسیته)
• از دست دادن کنترل عضلانی
• بی تحرکی و ناتوانی درکنترل حرکت
• بیاختیاری
• اختلال در گفتار
• تغییرات در شخصیت
• سرگردانی نسبت به مکان، شخص یا زمان
برخی از علائم مذکور که عوارض بعد از ایست قلبی محسوب میشوند، ممکن است باگذشت زمان بهبود یابند. بااینحال، برخی دیگر ممکن است ماندگار باشند و نیاز داشته باشند که فرد مادامالعمر تحت مراقبتهای کمکی باشد.
بهترين متخصص برای درمان بيهوشی بعد از سکته قلبی چه ويژگی هايی دارد؟
درحالیکه تمرکز فوقالعادهای بر سلامت قلب و عروق درزمینه پزشکی وجود دارد م فناوریهایِ این حوزه همچنان به لطف تحقیقاتِ دانشمندانِ برجسته بهبود مییابد اما بدون شک برای جلوگیری از بروز بیماریهای قلبی و عروقی و مهمتر از همه درمان ایست قلبی و بیهوشی بعد از ایست قلبی نیاز به حضور یک متخصص قلب ماهر است که دارای ویژگیهای خاصی باشد. این ویژگیها عبارتند از:
اعتماد مبتنی بر دانش
وقتی صحبت از موضوعی بسیار مهم مانند مراقبتهای قلبی عروقی شما میشود، قطعاً نمیخواهید ارائهدهندگان خدمات پزشکی به شما بیشازحد محتاط بوده و فاقد اعتمادبهنفس باشند. اعتمادبهنفس یک ویژگی کلیدی است که باید در متخصص قلب خود جستجو کنید، البته این به معنای تکبر و خودپسندی نیست چراکه این خصلت در هیچ حرفهای ویژگی قابلتحسینی نمیباشد. بنابراین به دنبال یک متخصص قلب باشید که دانشِ حمایت و توجیه اعتمادبهنفس را داشته باشد.
رحم و شفقت و دلسوزی
شفقت یک ویژگی کلیدی در هر ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی است زیرا کمک به شفای دیگران و بر دوش گرفتن بارهای آنها به دلیل دشواریهای قضیه نیاز به حضور افرادی خاص با ویژگی¬های خاص دارد. چون اغلب کسانی که به دنبال مراقبتهای قلبی هستند در شرایط نامطلوب و بالقوه تهدیدکننده زندگی این کار را انجام میدهند لذا طبیعی است که بیماران برای درمان بیماری¬های قلبی خود در پی انتخاب یک متخصص قلب دلسوز باشند که علاقه خاصی به سلامت کامل بیمار و نتیجه¬بخش بودن اقدامات درمانی خود دارد و بتواند چالشهای پیش روی کسانی که از بیماریهای قلبی عروقی و سکته رنج میبرند را درک کند.
مهارتهای تخصصی
چندین تخصص فرعی نیز وجود دارد که زیر شاخه رشته قلب عروق هستند. برخی از متخصصان قلب ممکن است تلاش کنند تا خدمات مختلفی را ارائه دهند بدون اینکه در هیچیک از آنها استاد باشند. بهتر است تیمی از متخصصان قلب و عروق را پیدا کنید که هرکدام در تخصص یا حوزهای تمرکز دارند. این تمرکزِ محدود به پزشک اجازه میدهد تا به یک متخصص واقعی تبدیل شود.
یک دکتر و یک معلم
هرچند مسئولیت اصلی متخصص قلب شما ارائه مراقبتهای پیشگیرانه و واکنشی مربوط به قلب است اما با این حال پزشک شما باید یک مربی نیز باشد چرا که بسیاری از جنبههای یک سبک زندگی سالم برای قلب حول اصلاحات سبک زندگی مانند حرکت بیشتر، مدیریت وزن، ترک سیگار، کاهش سطح استرس بالا و خوردن انواع مواد مغذی مناسب از منابع طبیعی است. به همین دلیل متخصص قلب نباید صرفاً یک مراقبتکننده باشد و تنها پس از ایست قلبی و برای درمان بیهوشی بعد از ایست قلبی به تکاپو بیفتد، بلکه باید معلمی باشد که به بیماران آموزش میدهد چگونه شیوههای زندگی سالمتری اتخاذ کنند و سلامت آینده بهتری را برای خود تضمین نمایند.
سخن پايانی
هنگامیکه قلب متوقف میشود، جریان خونی که در سراسر بدن پمپاژ میشود نیز متوقف گردیده و آسیب مغزی در عرض چند دقیقه به دلیل کمبود اکسیژن حمل شده توسط سلولهای خون آغاز میشود. در این شرایط حتی کسانی که احیا میشوند ممکن است عوارض بعد از کما آنها را با مشکلات فراوانی مواجه نماید. این واقعیت تلخ به علت بیهوشی بعد از سکته قلبی رخ میدهد که در این مقاله به بخشی از مشکلات و عارضههای ناشی از این اتفاق اشاره گردید.
با توجه به اهمیت مراقبتهای قلبی، شما به یک متخصص قلبِ دلسوز و مطمئن و بادانش و برخوردار از مهارتهای تخصصی و تواناییِ آموزش نحوه زندگی سالم برای قلب نیاز دارید، لذا چنانچه میخواهید از بروز ایست قلبی و عوارضی همچون بیهوشی بعد از ایست قلبی جلوگیری نمایید به مرکز ما که دارای متخصصین باتجربه و تجهیزات کامل در این زمینه میباشد، مراجعه نمایید. جهت برنامهریزی و دریافت نوبت حضوری از شماره تلفنهای موجود در بخش تماس با ما استفاده کنید.