علت تپش قلب ناگهانی

هر نوع ضربان قلب غیرنرمال و احساس بال بال زدن و یا تپش قلب تند را ضربان قلب ناگهانی گویند. اغلب، علت تپش قلب ناگهانی ناشی از استرس و اضطراب، یا به دلیل مصرف بیش از حد کافئین، نیکوتین یا الکل است. با این حال گاهی علت تپش قلب به مشکلات قلبی از جمله آریتمی، نارسایی قلبی یا مشکلات دریچه و ماهیچه قلب مربوط است و می‌تواند خطرناک باشد.

علت تپش قلب ناگهانی؛ عواملی به جز مشکلات قلبی

احساس ضربان قلب باعث می‌شود که فرد حس کند قلب وی خیلی شدید یا خیلی سریع می‌زند، یک ضربه را جا انداخته و یا احساس کند قلبش از شدت تپش در حال پر پر زدن است. در چنین شرایطی ممکن است بیمار ضربان قلب خود را در قفسه سینه، گلو یا گردن خود حس کند.

این حس می‌تواند آزاردهنده یا ترسناک باشد. اگرچه چنین وضعیتی معمولاً جدی یا مضر نیست و اغلب خود به خود از بین می‌روند. با این حال برخی مشکلات قلبی و عروقی نیز می‌تواند عامل ضربان قلب ناگهانی باشد که باید در اسرع وقت توسط متخصص قلب و عروق بررسی شود.

اغلب نمی‌توان علت تپش قلب ناگهانی را به درستی پیدا کرد. علل شایع ضربان قلب ناگهانی شامل موارد ذیل است:

• هر نوع واکنش یا ری اکشن احساسی شدید از جمله داشتن استرس و اضطراب یا تجربه حملات پانیک

• مشکلات پزشکی، از جمله بیماری‌های تیروئید (کم کاری یا پرکاری بیش از حد تیروئید) ، سطح قند خون کم، داشتن کم خونی یا فشار خون بسیار پایین، تب و دی هیدراته شدن بدن

• مصرف انواع محرک‌ها مثل هر نوع ماده یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین، نیکوتین، کوکائین، انواع آمفتامین‌ها و داروهای سرماخوردگی و سرفه غنی از سودوافدرین

• مصرف برخی داروها، از جمله قرص‌های لاغری، ضداحتقان‌ها، داروهای استنشاقی آسم و برخی داروهای پیشگیری از آریتمی (یک مشکل جدی ریتم قلب) یا درمان کم‌کاری تیروئید

• تغییر هورمون‌های بدن زنان در دوران قاعدگی، بارداری یا دقیقا پیش از آغاز یائسگی

• مصرف برخی از مکمل‌های گیاهی و تغذیه‌ای

• سطوح غیرطبیعی الکترولیت

• افسردگی

• تمرین‌های ورزشی دشوار

• مصرف مشروبات الکی

گاهی برخی از افراد پس از خوردن وعده‌های غذایی سنگین و سرشار از کربوهیدرات، قند یا چربی ممکن است دچار تپش قلب شوند. از سوی دیگر مصرف غذاهای حاوی مقدار زیادی مونوسدیم گلوتامات (MSG)، نیترات یا سدیم نیز می‌تواند باعث ایجاد ضربان قلب شود.

چنانچه پس از خوردن برخی غذاها دچار تپش قلب شدید، احتمال دارد به دلیل حساسیت غذایی باشد. داشتن دفتر یادداشت غذایی می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید از کدام غذاها اجتناب کنید.

علائم همراه با علت تپش قلب ناگهانی

در خصوص اصلی‌ترین علائم مرتبط با ضربان قلب ناگهانی می‌توان به کوبش قلب در قفسه سینه، بال بال زدن قلب داخل قفسه سینه و یا از دست دادن یک ضربه یا تپش، هر نوع اضطراب و نگرانی و دلهره اشاره کرد.

ضربان قلب ناگهانی می‌تواند علائم بسیاری از بیماری‌ها را داشته باشد که این علائم شامل خستگی و ضعف، سرگیجه، سبکی سر، ضربان قلب سریع، تنگی نفس، درد قفسه سینه و احساس داشتن ضربان قلب در گردن و سینه خواهد بود.

گاهی علت تپش قلب ناگهانی می‌تواند به قدری خطرناک باشد که منجر به ایست قلبی و سکته قلبی بیمار گردد، از همین رو ضروری است در اسرع وقت به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه نمایید.

مشکلات قلبی؛ اصلی‌ترین علت تپش قلب ناگهانی

گاهی ضربان قلب ناگهانی می‌تواند با بیماری قلبی مرتبط باشد. گاهی اوقات ضربان قلب می‌تواند نشانه یک مشکل حاد و جدی مانند ریتم نامنظم قلب موسوم به آریتمی یا بی‌نظمی باشد.

آریتمی ممکن است باعث ضربان قلب بسیار سریع (تاکی کاردی)، ضربان قلب آهسته غیرمعمول (برادی کاردی)، ضربان قلب متفاوت از یک ریتم معمول قلب یا ترکیبی از این سه شود.

شرایط قلب مرتبط با علت تپش قلب ناگهانی شامل موارد ذیل است:

• بیماری عروق کرونر:

چنانچه عروق کرونر خون بر اثر تجمع پلاک‌های موجود در دیواره رگ مسدود شوند ممکن است فرآیند جریان خون دچار مشکل شود.

این گرفتگی عروق خود می‌تواند عامل حمله قلبی گردد، ایجاد پلاک موجب سفت شدن عروق کرونی و باریک شدن آنها شده و امکان خونرسانی اکسیژن کافی به عضلات قلب خواهد شد. همین مسئله عامل ضربان نامنظم و ضربان قلب تند خواهد شد.

• نارسایی قلبی:

در حقیقت نارسایی قلبی همان عدم توانایی عضله قلب جهت پمپاژ یا ارسال خون کافی به اندام‌های مختلف قلب است. که این ناتوانی زمینه ساز آسیب رسیدن به قلب و درنهایت بروز بیماری عروق کرونری قلب است. در صورت عدم پمپاژ کافی خون به سلول‌ها می‌تواند منجر به مرگ آنها گردد و همین مسئله عامل ضربان قلب نامنظم و تند شود.

• مشکلات دریچه قلب:

قلب از 4 دریچه مختلف تشکیل شده است، دریچه‌های قلب ممکن است به دلیل مشکلات مختلفی که وجود دارد رفته رفته دچار آسیب شوند. این مشکلات شامل تنگی، نشتی و یا بسته شدن نادرست دریچه‌ها و در نهایت افتادن دریچه خواهد بود و همین مسئله با علائم مختلفی از جمله ضربان قلب ناگهانی، درد قفسه سینه، خستگی و تنگی نفس گردد.

• مشکلات عضلات قلب:

کاردیومیوپاتی از بیماری‌های مرتبط با عضلات قلب است که قلب قادر به انتقال جریان خون کافی به سایر اعضای بدن نبوده و با ایجاد نارسایی قلبی فرد موجب آریتمی گردد. همین مسئله می‌تواند منجر به ریتم نامنظم قلبی گردد.

 

• تاکی کاردی:

اصطلاح پزشکی است که معمولا برای ضربان قلب بیش از 100 ضربه در دقیقه مورد استفاده قرار می‌گیرد. طیف وسیعی از انواع ریتم‌های نامنظم قلب یا همان آریتمی قلبی قادر به ایجاد تاکی کاردی خواهند بود. تاکی کاردی یک علت تپش قلب ناگهانی وابسته به مشکلات قلبی و عروقی است.

شایان ذکر است که ضربان قلب سریع همواره نگران کننده نخواهد بود، به عنوان مثال، انجام برخی فعالیت‌ها و برخی شرایط از جمله ورزش و استرس می‌تواند ضربان قلب را به شکل ویژه‌ای افزایش دهد.

تاکی کاردی ممکن است موجب بروز هیچ علامت یا عارضه خاصی در بیمار نگرد. با این حال عدم درمان برخی از اشکال تاکی کاردی قادر به ایجاد مشکلات سلامتی جدی، از جمله نارسایی قلبی، سکته مغزی یا ایست ناگهانی قلبی گردد.

درمان تاکی کاردی احتمالاً شامل حرکات ماهرانه با دست، دارو، کاردیوورژن یا جراحی برای کنترل ضربان قلب ناگهانی و سریع باشد.

• برادی کاردی:

اصلاح پزشکی ضربان قلب آهسته موسوم به برادی کاردی است. در حال استراحت قلب یک انسان بزرگسالان معمولا بین 60 تا 100 بار در دقیقه می‌تپد. چنانچه فردی دچار برادی کاردی شود، قلب وی ضربانی کمتر از 60 بار در دقیقه خواهد داشت.

چنانچه در اثر ضربان قلب بسیار کند قلب قادر به پمپاژ خون غنی از اکسیژن کافی به بدن نباشد، برادی کاردی می‌تواند به عنوان یک مشکل جدی تلقی گردد.

در صورت بروز چنین مشکلی، احتمال دارد بیمار علائمی چون سرگیجه، ضعف یا خستگی شدید و تنگی نفس را تجربه کند؛ هرچند گاهی برادی کاردی عوارض یا علائم خاصی ایجاد نخواهد کرد.

کاهش ضربان قلب یا ضربان آهسته در اغلب موارد نگران کننده نیست. به عنوان مثال، در حالت استراحت ضربان قلب بین 40 تا 60 ضربه در دقیقه در طول خواب و برای برخی از افراد، مثل جوانان سالم و یا ورزشکاران حرفه‌ای، بسیار متداول می‌باشد.

در صورتی که بیمار به برادی کاردی شدید مبتلا باشد، احتمالاً برای حفظ ضربان نرمال قلب لازم باشد یک ضربان ساز کاشتی برای کمک به قلب بیمار داخل بدن وی کار گذاشته شود.

• فیبریلاسیون دهلیزی:

یکی از رایج ترین انواع ضربان قلب نامنظم که اغلب قادر به ایجاد تپش‌های بسیار سریع قلب خواهد بود فیبریلاسیون دهلیزی است. یکی از بزرگترین نگرانی‌های مرتبط با فیبریلاسیون دهلیزی افزایش ریسک سکته مغزی است.

در واقع، افراد مبتلا به فیبریلاسیون دهلیزی تقریباً 5 برابر بیشتر از افرادی که به این معضل مبتلا نیستند در معرض ریسک سکته مغزی خواهند بود.

داروی تپش قلب شامل چه داروهایی است؟

در صورتی که بیمار با ضربان نامنظم قلب و ضربان قلب بالا مواجه باشد ممکن است پزشک متخصص قلب و عروق داروهای پروپرانولول، متوپرولول، آتنولول و برخی از مسدودکننده‌های کانال کلسیم را به عنوان داروی تپش قلب برایشان تجویز کند.

از سوی دیگر مسدود کننده‌های کانال کلسیم خود شامل ایزرادیپین، فلودیپین، آملودیپین، نیکاردیپین و دیلتیازم خواهد بود.

ممکن است پزشک متخصص قلب و عروق به عنوان داروی تپش قلب از مسدود کننده‌های بتا شامل بیزوپرولول، آتنولول و متوپرولول برای پایین آوردن ضربان قلب بالا استفاده کند.

گاهی پزشک تجویز داروهای ضد انعقاد خون از جمله وارفارین یا کومادین را به عنوان داوری پیشگیری از ایجاد لخته خون تجویز خواهد کرد که جز داروی تپش قلب اصلی محسوب نمی‌شود اما می‌تواند مانع ایجاد آریتمی‌های خاص در اثر لخته خون ایجاد شده گردد.

علت تپش قلب ناگهانی در خواب

علت تپش قلب ناگهانی در خواب می‌تواند به عوامل متعددی از جمله  کم خونی، مواد غذایی مصرفی پیش از خواب، مصرف کافئین و فلج خواب و استرس و اضطراب مرتبط باشد. بیشتر این تپش قلب‌های ناگهانی در خواب مسئله عادی است و نیازی به پیگیری جدی ندارد.

علت تپش قلب ناگهانی در خواب گاهی به دلیل برخی مشکلات سلامتی مثل دیابت، کم خونی یا اختلال خواب بوده و یا داروهای مخصوص چنین بیماری‌هایی خواهد بود.

علل جدی ضربان قلب در خواب می‌تواند به عللی چون ناراحتی قلبی، سابقه بیماری‌های حاد قلبی از جمله اختلال در ریتم قلب و یا نارسایی قلبی و مشکلات دریچه قلب باشد که در صورت تکرار مداوم آن نیازمند پیگیری جدی و فوری توسط متخصص قلب و عروق است.

علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب

تپش قلب به خودی خود نگران کننده نیست و می‌تواند به دلیل استرس، رژیم غذایی بیمار، مصرف کوکائین یا الکل و غیره بروز کند. اما در شرایطی که ضربان قلب همراه با علائمی دیگری چون سرگیجه، سبکی سر، ضعف و تنگی نفس و غش همراه باشد، بیمار باید فوراً تحت نظارت یک پزشک متخصص قرار گیرد.

علت سرگیجه ناگهانی همراه با تپش قلب به عوامل حاد قلبی و عروقی بستگی دارد که باید تحت نظارت پزشک متخصص قلب و عروق قرار گیرد.

روش‌های تشخیصی مرتبط با علت تپش قلب ناگهانی

رویکردهای تشخیصی که برای شناسایی علت تپش قلب ناگهانی وجود دارد شامل موارد ذیل خواهد بود:

• معاینه:

تشخیص اولیه ضربان قلب ناگهانی از طریق گوشی پزشک صورت می‌گیرد و پزشک به صدای قلب شما و تعداد ضربات قلب شما توجه خواهد کرد.

• بستن هولتر:

هولتر یک دستگاه قابل حمل الکتریکی است که فعالیت الکتریکی قلب را برای ارزیابی ضربان قلب در دراز مدت مثلا 24 تا 72 ساعت ثبت می‌کند.

این وسیله بواسطه الکترود و سیم مخصوص به قفسه سینه وصل شده و روی کمر فرد نصب می‌شود.

• الکتروکاردیوگرام:

این تست نیز در قالب الکترودهای به انگشتان دست و پا و قفسه سینه بیمار وصل شده و امواج الکتریکی یا فعالیت الکتریکی قلب را از طریق قفسه سینه فرد بیمار مورد ارزیابی قرارداده و این کار را برای مدت 15 دقیقه ثبت خواهد کرد.

روش‌های درمانی علت تپش قلب ناگهانی

درمان بستگی به علت تپش قلب ناگهانی دارد و پزشک باید به هر نوع بیماری زمینه‌ای احتمالی رسیدگی کند.

گاهی، پزشکان قادر به یافتن علت تپش نیستند. تپش قلب یا پرپر زدن قلب معمولاً نیازی به درمان ندارد مگر اینکه پزشک تشخیص دهد که ناشی از یک بیماری زمینه‌ای است.

اگر ضربان قلب دلیل پزشکی نداشته باشد، احتمالاً بتواند علائم زیر را کاهش دهد:

• مدیریت استرس و اضطراب:

گنجاندن تکنیک‌های تمدد اعصاب در برنامه هفتگی ممکن است به کاهش تپش قلب ناشی از استرس یا اضطراب کمک کند. گزینه‌های زیادی برای مدیریت استرس و اضطراب وجود دارد، اما برخی از گزینه‌های بسیار مطلوب عبارتند از:

• فعالیت بدنی

• تمرینات تنفسی

• یوگا

• تایچی

• مراقبه

• بیوفیدبک

• اجتناب از محرک‌ها:

از مصرف محرک‌ها از جمله مصرف کافئین اجتناب نمایید یا مصرف این محرک‌ها را به حداقل برسانید. برخی از داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و اکستازی محرک‌هایی هستند که می‌توانند باعث تپش قلب شوند.

همچنین از پزشک خود بپرسید که آیا هر یک از داروهای تجویزی شما حاوی محرک‌هایی است که می‌تواند باعث ضربان قلب شود.

• حفظ رژیم غذایی:

مراقب رژیم غذایی خود باشید، قند خون پایین می‌تواند خطر پر پر زدن یا تپش قلب را افزایش دهد. جایگزینی قند و سایر کربوهیدرات‌های ساده با کربوهیدرات‌های پیچیده ممکن است به ثابت نگه داشتن سطح قند خون بیمار کمک کند.

به عنوان مثال، سعی کنید نوشابه‌های شیرین، محصولات پخته و کنسانتره آب میوه را با غلات کامل و میوه و سبزیجات تازه جایگزین کنید.

• تغییر داروها:

در صورتی که داروهای شما منجر به ضربان قلب می‌شود، تغییر داروها می‌تواند بسیار موثر باشد. در خصوص روش‌هایی جایگزینی که می‌تواند ضربان قلب ناگهانی را درمان کند حتما با یک پزشک متخصص صحبت کنید. با این حال، مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.

• اجتناب از سیگار:

اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید. در بررسی مطالعاتی که در سال 2018 منتشر شد، محققان شواهدی پیدا کردند که نشان می‌دهد افرادی که سیگار می‌کشند در معرض افزایش خطر فیبریلاسیون دهلیزی، شایع‌ترین علت آریتمی هستند.

شرایط ضروری برای مراجعه به پزشک متخصص به دلیل ضربان قلب ناگهانی

تپش قلبی که به ندرت اتفاق می‌افتد و فقط چند ثانیه طول می‌کشد معمولا نیازی به ارزیابی جدی ندارد. اگر سابقه بیماری قلبی دارید و دچار تپش قلبی هستید که مکررا اتفاق می‌افتد یا رو به وخامت می‌رود، با پزشک متخصص قلب و عروق خود صحبت کنید. احتمال دارد به آزمایش‌هایی برای پایش وضعیت قلب خود نیاز داشته باشید تا ببینید آیا تپش قلب شما ناشی از یک مشکل جدی‌تر قلبی است یا خیر.

گاهی اوقات ممکن است ضربان قلب ناگهانی نشانه‌ای از مشکل قلبی جدی باشد. اگر همراه با ضربان قلب خود علائم دیگری مانند موارد زیر را تجربه می‌کنید، ضروری است فوراً به دنبال مراقبت‌های پزشکی باشید:

• سرگیجه و سبکی سر

• تنگی نفس یا احساس خفگی شدید

• درد شدید در قفسه سینه

• احساس غش کردن و یا احتمال بیهوشی

بهترین پزشک برای ضربان قلب ناگهانی کیست؟

چنانچه اغلب دچار ضربان قلب ناگهانی می‌شوید یا علائمی دال بر این موضوع دارید که شما را نگران ساخته ممکن است به دنبال یک پزشک متخصص برای مراجعه باشید. بهترین گزینه برای مراجعه پزشک متخصص قلب و عروقی است که نسبت به مشکلات و بیماری‌های قلبی آگاه بوده و به دنبال درمان این مشکلات با داروی تپش قلب باشند.

اگر احساس می‌کنید قلبتان تندتر از حد معمول می‌زند، بهتر است با یک متخصص قلب مشورت کنید و آزمایش‌های تشخیصی اولیه را انجام دهید تا علت تپش قلب ناگهانی خود را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدامات لازم را اتخاذ نمایید.

سخن پایانی

ضربان قلب ناگهانی یک بیماری شایع است. بیشتر اوقات، آنها بی ضرر هستند و نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. با این حال، در برخی موارد، آنها می‌توانند یک وضعیت بالقوه جدی را نشان دهند.

اگر بیماری قلبی دارید، بسیار مهم است که در اسرع وقت با پزشک خود در مورد تپش قلب صحبت کنید. اگر مطمئن نیستید که بیماری قلبی دارید، اما اغلب دچار ضربان قلب می‌شوید یا این وضعیت طولانی تر یا بیشتر رخ می‌دهد، حتما برای تشخیص مناسب به پزشک مراجعه کنید.

تپش قلب احساسی است که قلب شما طی آن ممکن است یک ضربان را از جا بیاندازید یا ضربان اضافی را تجربه کنید. ممکن است احساس کنید که قلب شما در حال تپش، یا بال بال زدن است.

احتمال دارد بیش از حد از ضربان قلب خود را حس کنید. احتمال دارد این حس را در قفسه سینه، گردن یا گلو خود احساس کنید. ریتم قلب بیمار احتمالاً در طول ضربان قلب تغییر کند.

در بیشتر موارد، ضربان قلب ناگهانی بی ضرر است و بدون درمان خود به خود برطرف می‌شود. اما در موارد دیگر، علت تپش قلب ناگهانی ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه ای جدی تر قلبی چون نارسایی قلبی، آریتمی، مشکلات مرتبط با دریچه و عضله قلب و غیره باشد و نیازمند داروی تپش قلب برای درمان می‌باشد.